Viết tiếp truyền thống quê hương cách mạng

Trong thời kỳ tiền khởi nghĩa, cùng với các địa phương như Đình Bảng, Đồng Nguyên, Tam Sơn… xã Phù Chẩn (thị xã Từ Sơn) là cơ sở cách mạng quan trọng, “an toàn khu” của Trung ương, nhiều đồng chí lãnh đạo của Đảng, Xứ ủy Bắc Kỳ chọn làm địa bàn hoạt động, hội họp. Phù Chẩn cũng là một trong những nơi vươn lên giành chính quyền sớm nhất của quê hương Từ Sơn trong Cách mạng tháng 8 năm 1945.

Quê hương Phù Chẩn hôm nay.

Trong những năm 1938-1939, khi Xứ ủy Bắc Kỳ cử cán bộ về phụ trách và gây dựng phong trào cách mạng ở Từ Sơn, nhất là phong trào đọc sách báo cách mạng và học chữ quốc ngữ, nhiều thanh niên ở Phù Chẩn được tiếp cận và hưởng ứng sôi nổi. Dưới sự chỉ đạo, phụ trách của đồng chí Cúc (tức Nguyễn Trọng Tỉnh, từ cuối năm 1939), đồng chí Nho (tức Lê Quang Đạo, từ đầu năm 1940), phong trào cách mạng ở Phù Chẩn ngày càng phát triển, nhiều cơ sở cách mạng được gây dựng. Nhiều người dân địa phương tham gia quyên góp từ bao diêm, cân sắt vụn, gói muối vừng đến áo rét, gạo, tiền cho phong trào cách mạng. Cuối năm 1940, Nông hội đỏ xã Phù Chẩn được thành lập do đồng chí Nguyễn Đức Nham (tức Hải thuốc) làm Bí thư. Hoạt động theo nguyên tắc “Tam tam chế”, lấy việc đọc sách báo cách mạng và nghiên cứu các chủ trương, đường lối của Đảng, tình hình thời sự trong và ngoài nước làm hoạt động chủ yếu; thành lập Đội tự vệ bí mật thôn ngoài nhiệm vụ bảo vệ cán bộ cách mạng về địa phương hoạt động, còn làm liên lạc, thông tin sách báo, tuyên truyền cách mạng.

Trước yêu cầu phát triển của phong trào cách mạng, tháng 4-1941, Chi bộ ghép Phù Chẩn-Dương Húc với 4 đảng viên được thành lập do đồng chí Lê Quang Đạo làm Bí thư. Từ đó phong trào cách mạng ở địa phương ngày càng lan rộng, phát triển mạnh mẽ, tổ chức nhiều cuộc mít tinh, rải truyền đơn đấu tranh chống áp bức bóc lột của thực dân Pháp và bọn cường hào, địa chủ, quan tham ô lại… Phù Chẩn dần trở thành cơ sở cách mạng vững chắc. Ngày 18-10-1941, Xứ ủy Bắc Kỳ tổ chức họp tại nhà cụ Cựu Giới (thôn Phù Chẩn) để triển khai Nghị quyết Hội nghị T.Ư lần thứ Tám và phổ biến việc thành lập Mặt trận Việt Minh, đồng thời chuyển hướng chỉ đạo chiến lược của Đảng.
Đến đầu năm 1945, cùng với các địa phương, tại Phù Chẩn ngày càng sục sôi khí thế cách mạng. Các tổ chức quần chúng cứu quốc như: Đội tự vệ, Hội nông dân, phụ nữ, phụ lão, thanh niên, nhi đồng có nhiều hoạt động tích cực đấu tranh chống kẻ thù. Tháng 6-1945, Ủy ban dân tộc giải phóng làng Phù Chẩn được thành lập và Phù Chẩn trở thành một trong những địa phương giành chính quyền sớm nhất trong toàn huyện. Sáng 18-8-1945, hàng nghìn quần chúng tự vệ của Phù Chẩn, Đình Bảng, Trang Liệt, Cẩm Giang… với gươm, giáo, gậy gộc, cờ đỏ sao vàng, trống chiêng kéo về Phủ lỵ Từ Sơn cướp chính quyền. Ngày 20-8, hơn 30 tự vệ của Phù Chẩn cùng hàng nghìn tự vệ và quần chúng của nhiều địa phương trong tỉnh dưới sự chỉ đạo của Mặt trận Việt Minh đã kéo về cướp chính quyền Tỉnh lỵ Bắc Ninh và giành thắng lợi hoàn toàn.
Ghi nhận những thành tích xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, năm 1999, nhân dân và lực lượng vũ trang xã Phù Chẩn được Nhà nước tuyên dương, phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
Bí thư Đảng ủy xã Phù Chẩn Nguyễn Văn Hà khẳng định: “Để xứng đáng và viết tiếp truyền thống quê hương Anh hùng, hơn 70 năm qua, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân xã Phù Chẩn luôn đoàn kết, thống nhất, đưa Nghị quyết của Đảng vào cuộc sống, thúc đẩy kinh tế-xã hội địa phương phát triển. Không ngừng quan tâm chăm lo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Củng cố, nâng cao năng lực lãnh đạo và chức chiến đấu của Đảng bộ và các Chi bộ. Nhiều năm Đảng bộ xã đạt trong sạch vững mạnh và trong sạch vững mạnh tiêu biểu”.
Về Phù Chẩn hôm nay, đi trên các con đường liên thôn, ngõ xóm được trải bê tông phẳng phiu, sạch sẽ, ngắm những dãy nhà tầng khang trang, hệ thống trường học, trạm y tế, nhà văn hóa các thôn được đầu tư đồng bộ, hiện đại... là minh chứng đời sống nhân dân ngày càng nấm no hạnh phúc: Thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 40 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 1,27%; hằng năm có từ 80% đến 90% hộ đạt gia đình văn hóa; 3/3 thôn được công nhận làng văn hóa; 97% gia đình có nhà kiên cố, nhà vệ sinh khép kín; 99% gia đình có xe máy; 60% gia đình có điều hòa; tháng 11-2015, xã đạt 19/19 tiêu chí, hoàn thành chương trình xây dựng Nông thôn mới.