Xây dựng các yếu tố nền tảng đưa Bắc Ninh cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp vào năm 2015

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh lần thứ 17 đã xác định mục tiêu tổng quát: phấn đấu đến năm 2015 đưa Bắc Ninh cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại.

“Nội hàm” của khái niệm tỉnh công nghiệp, bao gồm 2 thành phần: các chỉ tiêu kinh tế-xã hội tối thiểu tương đương khi nước ta bước vào giai đoạn đầu của nước công nghiệp có thu nhập trung bình, mà Đảng và Nhà nước xác định mốc thời gian phấn đấu đạt được vào năm 2020; các yếu tố nền tảng về kinh tế, công nghệ, chất lượng nguồn nhân lực, mạng lưới kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội, tổ chức không gian kinh tế và đô thị và quan trọng hơn hết, yếu tố con người, điều kiện xã hội phù hợp với trình độ phát triển.

Dự thảo Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 2011-2020 của đất nước xác định mục tiêu chủ yếu đến năm 2020, GDP bình quân đầu người đạt khoảng 3.000-3.200USD, tỷ trọng ngành công nghiệp, dich vu seo vụ chiếm khoảng 85% GDP; tỷ lệ lao động phi nông nghiệp khoảng 70% lao động xã hội… Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2011-2015 của tỉnh xác định các chỉ tiêu: tăng trưởng kinh tế bình quân đạt 13-14%, GDP bình quân đầu người đạt 3.500-3.600 USD, tỷ trọng công nghiệp-xây dựng và dịch vụ đạt 94% GDP; tỷ trọng lao động phi nông nghiệp chiếm 70%... Có thể nói, đến năm 2015, nhiều chỉ tiêu chủ yếu về phát triển kinh tế của Bắc Ninh tương đương với mức bình quân của cả nước vào năm 2020, đó là tiền đề quan trọng để chúng ta có thể hoàn thành mục tiêu cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp vào năm 2015. Tuy nhiên vấn đề quan trọng là phải xây dựng được các yếu tố nền tảng cho một tỉnh công nghiệp được thể hiện trên các nội dung chủ yếu sau:

Thứ nhất, phát triển các ngành kinh tế theo hướng hiện đại với khả năng cạnh tranh vượt trội. Trong những năm qua, quy mô công nghiệp của tỉnh tăng nhanh, thu hút nguồn vốn đầu tư lớn, nhưng tỷ lệ giá trị gia tăng trên tổng giá trị sản xuất chưa tăng đáng kể. Cũng như trên phạm vi cả nước, kinh tế Bắc Ninh hiện nay chủ yếu tăng trưởng nhờ vào mở rộng quy mô vốn, lao động, đóng góp của tổng năng suất các yếu tố thấp.

Nền tảng kinh tế của một tỉnh công nghiệp phải dựa vào ngành công nghiệp hiện đại, hiệu quả với sự ra đời của công nghiệp hỗ trợ, tạo tiền đề hình thành trung tâm công nghệ cao, phấn đấu đến năm 2015, giá trị sản phẩm công nghệ cao đạt 40-45%, xấp xỉ mức của cả nước vào năm 2020. Đồng thời thúc đẩy phát triển các ngành dịch vụ, tiến tới tăng trưởng giá trị gia tăng ngành dịch vụ ngang bằng hoặc cao hơn ngành công nghiệp, khắc phục tình trạng giảm tỷ trọng dịch vụ trong GDP sau vài năm tới. Tạo bước đột phá trong sản xuất nông nghiệp hàng hóa, công nghệ cao, nông nghiệp đô thị, doanh nghiệp nông nghiệp với sự liên kết theo mô hình chuỗi giá trị.

Thứ hai, quy hoạch đô thị và không gian kinh tế, chuyển nền kinh tế thích ứng và nâng cao hiệu quả trong quá trình đô thị hóa. Kinh tế Bắc Ninh có “điểm nghẽn” đặc thù, có tính điển hình trong các tỉnh vùng đồng bằng Sông Hồng, là một trong những tỉnh có mật độ dân số cao nhất nước, trong khi tỷ lệ đô thị hóa rất thấp. Điều đó đòi hỏi cấp bách về quy hoạch tổng thể trên phạm vi toàn tỉnh, chú trọng quy hoạch xây dựng các khu vực nông thôn. Cần đầu tư nhiều hơn về kinh phí, công sức và trí tuệ cho quy hoạch. Làm tốt công tác quy hoạch sẽ tạo ra nguồn vốn lớn và là yếu tố quan trọng cho phát triển bền vững trong tương lai của toàn địa bàn Bắc Ninh.

Thứ ba, xây dựng mạng lưới kết cấu hạ tầng hiện đại, phát huy được lợi thế về địa kinh tế, trở thành khu vực trọng điểm tăng trưởng của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Trên cơ sở quy hoạch tổng thể không gian kinh tế và đô thị, gấp rút hoàn thiện quy hoạch giao thông, gắn kết với hệ thống khu, cụm công nghiệp, khu đô thị mới… Quy hoạch và đầu tư cho hệ thống hạ tầng giao thông với tầm nhìn mới, thực hiện mô hình “hợp tác công tư” trong phát triển kết cấu hạ tầng sẽ khắc phục khó khăn về vốn và nâng cao hiệu quả trong việc đề xuất, triển khai các dự án đầu tư. Từ đó có điều kiện bổ sung ngân sách đầu tư cho các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa, xã hội, giải quyết dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường…

Thứ tư, đào tạo nhân lực, tạo sự chuyển biến trong các lĩnh vực văn hóa-xã hội; xây dựng môi trường thể chế, tâm lý thích hợp, hội tụ các nguồn lực, khuyến khích tài năng; hình thành phong cách, thái độ, kỹ năng của người lao động, dân cư; phát triển đội ngũ doanh nhân với nền tảng kiến thức về quản trị doanh nghiệp, pháp luật, văn hóa; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý; xây dựng chương trình với các đề án, dự án cụ thể, có tính đột phá để hoàn thành mục tiêu đưa Bắc Ninh trở thành tỉnh công nghiệp vào năm 2015.

Nguyễn Phương Bắc