Yên Phong chăm lo khuyến học, khuyến tài

Yên Phong, miền gió lặng, nơi được xem là khởi nguồn phong trào “Tiếng trống khuyến học ban đêm”. Tiếng trống ấy, theo thời gian không chỉ lan nhanh đến hầu khắp các thôn, khu phố trên địa bàn huyện mà còn toả rộng đến nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh, là điểm sáng trong phong trào khuyến học, khuyến tài và xây dựng xã hội học tập.

Học sinh xã Đông Tiến (Yên Phong) trong buổi giao lưu với diễn giả Nguyễn Quốc Vương về văn hoá đọc, do Hội khuyến học xã tổ chức.

Dù không chắc chắn khẳng định, nhưng khi đề cập, nhiều ý kiến đều đồng nhất cho rằng, “Tiếng trống khuyến học ban đêm” xuất hiện đầu tiên tại Yên Phong, khởi nguồn từ thôn Trác Bút, thị trấn Chờ. Ý tưởng thành lập tiếng trống khuyến học là của cụ Nguyễn Văn Thúc, nguyên Chủ tịch UBND huyện Yên Phong, bắt đầu từ năm 1984, khi cụ nghỉ hưu, rồi về làm trưởng ban khuyến học thôn Trác Bút.
Sở dĩ cụ Thúc tâm huyết với sự nghiệp khuyến học thôn nhà bởi trong thời phong kiến, Trác Bút nổi tiếng vì có nhiều người học hành đỗ đạt, làm quan to. Nhưng rồi có những thời điểm, do nhiều nguyên nhân khác nhau mà chuyện học bị đứt đoạn, ít người đỗ đạt cao. Điều này khiến cụ Thúc và những người có trách nhiệm rất trăn trở.
Thế rồi, những ý tưởng, những lòng tốt gặp gỡ đã biến ước mơ, khát vọng của cụ Thúc trở thành hiện thực. Suốt từ những năm 1990 đến nay, cứ 7 giờ tối hàng ngày, khi hiệu lệnh trên loa truyền thanh thôn vang lên là con em Trác Bút tự ý thức ngồi vào bàn học. Nguyên văn hiệu lệnh như sau: “Bây giờ đã đến giờ học tập của các cháu học sinh, Hội khuyến học thôn Trác Bút yêu cầu các gia đình hãy vặn nhỏ đài, vô tuyến, đôn đốc con em ngồi vào bàn học tập. Tùng… Tùng… Tùng!”.
Sau này, ông Nguyễn Văn Chung là con trai cụ Nguyễn Văn Thúc đã tiếp nối ước nguyện của cha, ông Chung là thành viên tích cực của Hội khuyến học thôn, nhiều năm đảm nhận việc phát hiệu lệnh tiếng trống khuyến học ban đêm vào hồi 7 giờ tối, trên loa truyền thanh. Nhờ hiệu quả thiết thực của phong trào, đến năm 2006, “Tiếng trống khuyến học ban đêm” khởi nguồn từ thôn Trác Bút đã lan rộng đến nhiều địa phương trên địa bàn huyện, mỗi nơi lại có cách làm phù hợp…
Tiếng trống khuyến học ban đêm là biểu hiện sinh động của phong trào thi đua khuyến học, khuyến tài của huyện Yên Phong. Và cũng như nhiều địa phương giàu truyền thống hiếu học của vùng quê Bắc Ninh - Kinh Bắc, ở Yên Phong, từ lâu ý thức vươn lên trên con đường học vấn đã ăn sâu vào máu thịt nhiều cá nhân, gia đình, dòng họ và cộng đồng xã hội. Nhất là những năm gần đây, khi miền gió lặng Yên Phong vươn mình lớn dậy trở thành huyện công nghiệp phát triển toàn diện, mang dáng hình một thị xã, tiến tới là một quận của thành phố Bắc Ninh trực thuộc TW, trong nhịp sống hối hả ấy, chuyện học vẫn nhận được sự quan tâm chăm lo của các gia đình, dòng họ và toàn xã hội.
Có nhiều lý do để Yên Phong trở thành điểm sáng về phong trào khuyến học, khuyến tài. Đó là ngoài truyền thống hiếu học, sự quan tâm của lãnh đạo huyện, còn bởi những người được giao làm công tác khuyến học cấp huyện đều là những cựu giáo chức có tâm, có tầm và luôn hết lòng vì sự nghiệp trồng người của quê hương. Điển hình như các nhà giáo Đỗ Văn Liễn, Nguyễn Văn Lệ, Nghiêm Đình Thường…
Nhà giáo Nghiêm Đình Thường, Phó Chủ tịch Thường trực Hội khuyến học huyện cho biết, 5 năm qua, nhờ tích cực thực hiện QĐ 281 của Thủ tướng Chính phủ về Đề án “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ và cộng đồng xã hội”, công tác khuyến học, khuyến tài của Yên Phong tiếp tục đạt nhiều kết quả nổi bật đáng ghi nhận, xứng đáng là điển hình tiêu biểu của tỉnh. Trong đó, số gia đình học tập của huyện tăng từ 23.365 gia đình, chiếm 77,4% (năm 2015) lên 26.910 gia đình, chiếm 86,8% (năm 2020); số dòng họ học tập tăng từ 516 (năm 2015) lên 609 (năm 2020), chiếm 80,6%; đến cuối năm 2020, toàn huyện có 61 thôn, khu phố thuộc 14/14 xã, thị trấn đạt danh hiệu cộng đồng học tập. Các địa phương có nhiều cộng đồng học tập tiêu biểu là thị trấn Chờ, xã Tam Giang, xã Hoà Tiến… Từ năm 2015 đến 2020, Hội khuyến học các cấp ở Yên Phong vinh dự được T.Ư Hội khuyến học Việt Nam tặng 11 Bằng khen và 3 cờ thi đua xuất sắc…
Tháng 12-2020, tại Đại hội biểu dương các mô hình học tập tiêu biểu toàn quốc, thôn Phú Mẫn (thị trấn Chờ) vinh dự là mô hình cộng đồng học tập duy nhất của tỉnh được báo công tại Đại hội.
Đáng chú ý, ngày 27-10-2019, sau một thời gian vận động thành lập, UBND huyện Yên Phong long trọng tổ chức lễ ra mắt Quỹ khuyến học, khuyến tài mang tên người Anh hùng dân tộc Lý Thường Kiệt. Tại lễ ra mắt, nhiều tập thể, cá nhân đã ủng hộ và cam kết ủng hộ Quỹ tổng số tiền hơn 7 tỷ đồng (bước đầu thu được hơn 5 tỷ đồng); Quỹ cũng đã thực hiện khen thưởng nhiều cá nhân, tập thể tiêu biểu. Tháng 10-2020, Quỹ tiến hành trao thưởng hơn 200 cá nhân tiêu biểu là những nhà khoa học, giáo viên, học sinh, sinh viên… là những người con Yên Phong hoặc đang công tác trên địa bàn huyện, tổng số tiền hơn 300 triệu đồng. Với sứ mệnh cao cả, hy vọng Quỹ khuyến học, khuyến tài Lý Thường Kiệt sẽ ngày càng sinh sôi và thực sự là điểm tựa vững chắc góp phần nâng cánh ước mơ các tài năng của quê hương Yên Phong.
Có thể thấy, cùng với những bước chuyển mình mạnh mẽ của huyện trên đường CNH, HĐH để trở thành thị xã và tiến tới là 1 quận của thành phố Bắc Ninh trực thuộc T.Ư, Yên Phong được kỳ vọng sẽ là điểm sáng về phát triển KT-XH của thành phố Bắc Ninh. Như vậy, chăm lo công tác khuyến học, khuyến tài càng trở nên quan trọng và cần thiết, vì đây chính là yếu tố cốt lõi bảo đảm cho sự phát triển toàn diện và bền vững của quê hương, đất nước cả trong hiện tại và tương lai.