Yếu tố quan trọng trong lĩnh vực xây dựng

An toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) là một trong năm nội dung quan trọng của công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng: chất lượng, khối lượng, tiến độ, ATVSLĐ và môi trường. Thế nhưng thực tế ở các công trường xây dựng trên địa bàn tỉnh hiện nay không phải đơn vị nhà thầu, đơn vị chủ đầu tư nào cũng thực hiện được điều đó.

Tại các công trình xây dựng lớn, nhỏ trên địa bàn tỉnh, chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp những hình ảnh công nhân không được bảo hộ lao động như đầu không đội mũ, không quần áo bảo hộ, không găng tay, không kính che mắt, hay những dàn giáo bắc xiêu vẹo, hoặc trên độ cao 4-5 tầng, người lao động nhỏ bé vẫn mang vác các vật nặng mà không hề có một sợi dây đeo... Thậm chí, nhiều công trình xây dựng tư nhân, ngay cả một tấm biển báo hiệu nguy hiểm cũng không có. Đó chính là những nguy cơ dẫn đến mất ATVSLĐ, gây thiệt hại về người và tài sản trong lĩnh vực xây dựng. Theo số liệu thống kê thì hiện toàn tỉnh có khoảng 5 vạn người tham gia trong lĩnh vực xây dựng. Đây là con số không nhỏ nói lên mức độ cần thiết phải chú trọng đến công tác ATVSLĐ trong thi công xây dựng, nhằm bảo đảm tài sản và tính mạng cho mỗi công trường, mỗi người lao động.

Tại cuộc Hội thảo về ATVSLĐ do ngành Xây dựng tổ chức ở cuối năm 2008 với sự tham gia của hơn 40 thành viên là lãnh đạo, phụ trách công đoàn, kỹ sư, kiến trúc sư của ngành xây dựng… đã đưa ra những nguyên nhân và giải pháp đích thực đối với vấn đề ATVSLĐ trong lĩnh vực xây dựng. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến mất ATVSLĐ xuất phát người sử dụng lao động (nhà thầu, chủ đầu tư công trình). Có thể khẳng định rằng, các đơn vị nhà thầu chưa thực sự quan tâm tới công tác ATVSLĐ và trang bị bảo hộ lao động. Phân tích từ các vụ tai nạn lao động trong thi công xây dựng và thực tế cho thấy, các nhà thầu chưa bảo đảm điều kiện và môi trường làm việc cho người lao động, bởi nhiều máy móc, thiết bị, công cụ sản xuất đã cũ, không bảo đảm an toàn nhưng  vẫn đưa vào sử dụng. Công tác huấn luyện ATVSLĐ cho người lao động trước khi bắt tay vào thi công hầu như không được tổ chức, có chăng cũng chỉ là hình thức. Việc trang bị bảo hộ lao động không được đầy đủ, việc yêu cầu người lao động chấp hành bảo hộ lao động trong khi làm nhiệm vụ lại càng coi nhẹ. Cùng với đó là ý thức của người lao động quá kém. Họ không ý thức được hết quyền lợi và trách nhiệm của mình đối với vấn đề ATVSLĐ. Hầu hết chính người lao động đã không thực hiện đúng quy trình, quy phạm về ATVSLĐ. Có khi quần áo, giày dép, mũ, kính… được cấp nhưng cũng không dùng, chỉ chú ý đến mức lương được hưởng mà quên đi sự an toàn cần thiết cho bản thân. Theo kết quả điều tra ATVSLĐ tại các công trình xây dựng cho thấy, hơn 80% công nhân là lao động nông nhàn, không có trình độ chuyên môn và nhận thức kém, hơn 90% chưa qua huấn luyện ATVSLĐ. Chính những yếu tố đó đã để xảy ra nhiều vụ tai nạn lao động đáng tiếc, làm thiệt hại nhiều về người và tài sản. Trong năm 2008, toàn tỉnh đã xảy ra 5 vụ tai nạn lao động về xây dựng, có vụ làm chết đến 3 công nhân như vụ sập ván sàn thao tác tầng 3 trong lúc đổ bê tông tại công trình nhà B12a thuộc Công ty TNHH Funing Precision Technology, KCN Quế Võ. Ngay từ đầu năm tới nay, cũng đã có không ít vụ tai nạn lao động xảy ra do mất ATVSLĐ trong thi công, song chưa có số liệu thống kê chính thức.

Những năm gần đây, các ngành chức năng cũng đã rất nỗ lực trong việc tăng cường các biện pháp bảo đảm ATVSLĐ như kiểm tra, giám sát, thậm chí đình chỉ thi công đối với những công trình không bảo đảm ATVSLĐ. Được biết,  Phòng Chính sách lao động, Sở Lao động- Thương binh và Xã hội tỉnh đã và đang phối hợp với Trung tâm huấn luyện ATVSLĐ, Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội, các địa phương trong tỉnh tổ chức huấn luyện ATVSLĐ cho các chủ doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng trên địa bàn tỉnh. Cấp hàng trăm giấy chứng nhận và thẻ ATVSLĐ cho người sử dụng lao động và lao động trong lĩnh vực xây dựng. Đặc biệt, Công đoàn ngành Xây dựng cũng đưa ra nhiều giải pháp hữu hiệu đối với công tác ATVSLĐ của ngành. Ông Nguyễn Huy Nguyên, Phó Chủ tịch Công đoàn ngành Xây dựng cho biết: “Với 16 Công đoàn cơ sở trực thuộc, đã và đang đảm nhận thi công hàng trăm công trình trong và ngoài tỉnh, các đơn vị đều không để xảy ra tai nạn lao động trong 2 năm lại đây. Kết quả đó một phần do Công đoàn ngành đặt ra những yêu cầu nghiêm ngặt về ATVSLĐ đối với Công đoàn cơ sở”. Hàng năm, Công đoàn ngành đều xây dựng kế hoạch kiểm tra công tác bảo hộ lao động, ATVSLĐ ở tất cả các Công đoàn cơ sở, trong đó, chú trọng đến kiểm tra đột xuất, nhắc nhở kịp thời các đơn vị chưa làm tốt hoặc không bảo đảm ATVSLĐ. Công đoàn ngành còn thường xuyên phối hợp với Liên đoàn Lao động tỉnh, Công đoàn cấp trên tổ chức huấn luyện lao động cho người sử dụng lao động và công nhân lao động tại các Công đoàn trực thuộc. Yêu cầu Công đoàn cơ sở ký giao ước thi đua công trình chất lượng, trong đó có yếu tố bảo đảm ATVSLĐ. Nếu công trình nào không bảo đảm ATVSLĐ có thể đình chỉ thi công, chỉ khi nào nhà thầu bảo đảm các tiêu chuẩn ATVSLĐ mới cho thi công tiếp.   

Giải pháp thiết thực nhất đối với công tác ATVSLĐ trong lĩnh vực xây dựng hiện nay vẫn là ý thức, trách nhiệm của chính người sử dụng lao động và người tham gia lao động. Bên cạnh đó, các ngành chức năng về quản lý Nhà nước cũng cần thực sự vào cuộc, yêu cầu gắt gao đối với các chủ đầu tư, nhà thầu về yếu tố bảo đảm ATVSLĐ. Nếu đơn vị nhà thầu nào không có giấy chứng nhận, không có thẻ ATVSLĐ cho người lao động sẽ không cho đảm nhận thi công. Coi yếu tố bảo đảm ATVSLĐ là điều kiện tiên quyết để triển khai thi công, nhằm đưa các công trình xây dựng chất lượng bắt đầu từ khâu bảo đảm ATVSLĐ.

Bài, ảnh: Hoài Lan