Để người chăn nuôi trụ vững…

8 tháng năm 2012 đã khép lại trong sự phiền muộn và âu lo của người chăn nuôi. Đặc biệt người chăn nuôi lợn và gà đẻ trứng như ngồi trên đống lửa khi hàng loạt tác nhân như: Dịch bệnh, thiếu vốn, giá cả giảm sâu, khó tiêu thụ… đã cùng lúc chĩa mũi nhọn vào người nông dân. Tình trạng bỏ chuồng, giảm đàn lại tái diễn…

Trang trại chăn nuôi tổng hợp rộng 14 ha của gia đình anh Nguyễn Văn Doanh nằm ở khu cánh đồng thôn Đông Lĩnh, Nghĩa Đạo (Thuận Thành) vắng vẻ hơn lệ thường. Anh Doanh tần ngần: “Chăn nuôi đang bên bờ vực thẳm, tôi không biết làm thế nào qua được cơn bĩ cực này?”.

Nhiều thương lái tới xem lợn, nếu con nào hơn 100 kg họ không mua. Giá lợn hơi giảm từ 72.000 đồng/kg xuống chỉ còn 42.000/kg mà vẫn khó bán. Theo tính toán của anh Doanh, tổng chi 1 kg lợn hơi mất 47.000 đồng (tiền giống, cám, thuốc thú y, nhân công,… khi xuất bán chỉ được 42.000 đồng/kg, lỗ 5.000 đồng/kg, trung bình mỗi ngày anh lỗ 2,5 triệu đồng. Càng nuôi càng lỗ, song theo anh Doanh không nuôi không được vì nó liên đới rất nhiều thứ như: Tiền công nhân, chuồng trại. Bao năm, ước mơ thiết tha của anh Doanh là được làm giàu từ bàn tay, khối óc trên chính mảnh đất quê mình, vì đam mê với đồng ruộng nên anh đã quyết tâm xây dựng thêm 3.000 m2 chuồng trại giai đoạn II. Theo kế hoạch khu chuồng trại này được hoàn thành và đưa vào sử dụng có thể nuôi thêm được 600 lợn nái, gần 1.500 lợn thịt nhưng tình cảnh này dự án đành dở dang… 

Trong cái khó ló cái khôn, thua lỗ về giá lợn xuống quá thấp, anh trông chờ vào 8 ha diện tích thả cá. Từ đầu năm xuất bán được hơn 20 tấn cá thu 600 triệu đồng anh đã bù lỗ phần nào vào tiền nuôi lợn.

Theo nhiều hộ chăn nuôi lợn, hiện những hộ nào có nuôi lợn nái hoặc sẵn lợn con trong chuồng thì tiếp tục nuôi. Còn những hộ phải mua lợn giống bên ngoài đều ngại tái đàn hoặc giảm số lượng nuôi mới, mặc dù giá lợn giống đang giảm rất nhiều. Nhiều người chăn nuôi như đang “ngồi trên đống lửa” bởi lợn đến kỳ xuất chuồng, gọi thương lái tới họ cũng chỉ lựa con đẹp mua. Nhiều hộ thấy giá rẻ quá nên không bán, phải tiếp tục nuôi nên thua lỗ càng trầm trọng.

Lao đao vì gà đẻ trứng

Từ mấy tháng nay, giá trứng gà liên tục giảm mạnh, thấp hơn giá thành sản phẩm, sức tiêu thụ lại khó khăn làm cho nhiều trang trại, hộ chăn nuôi bị lỗ vốn. Ông Nguyễn Văn Thụ (Gia Đông, Thuận Thành) cho hay: “Gia đình tôi nuôi 1.500 con gà đẻ, mỗi ngày thu hoạch được hơn 1.000 quả trứng với giá 1.300 đồng/trứng như hiện nay, mỗi ngày gia đình phải chịu lỗ khoảng gần 500 nghìn đồng”. Tương tự như ông Thụ, nhiều hộ chăn nuôi gà đẻ đang phải gồng gánh nợ nần vì mỗi ngày phải bù lỗ cho chi phí thức ăn cả triệu đồng.

Theo anh Nguyễn Văn Dư (Văn Môn, Yên Phong) mỗi ngày đàn gà 5.000 con của gia đình ăn hết 6 bao cám, với giá 400.000 đồng/bao thì mỗi ngày phải chi 2,4 triệu đồng tiền thức ăn, chưa kể chi phí thú y, nhân công… Bình quân mỗi ngày/đêm gia đình anh thu hoạch được khoảng 4.000 quả trứng, bán được hơn 5 triệu đồng, lỗ hơn 1 triệu đồng. Đứng trước tình cảnh này, nhiều gia đình không đủ khả năng cầm cự đã chọn cách giảm hoặc thải đàn dù biết sẽ lỗ nặng.

Nếu như người nuôi gà nhỏ lẻ đã khốn đốn thì các trang trại chăn nuôi gà quy mô lớn càng khó khăn gấp bội. Ông Nguyễn Văn Ái, thôn Yên Tân, Hoà Tiến là người chăn nuôi tập trung, quy mô lớn của huyện Yên Phong, nổi tiếng có tài “vượt cạn” trong những trận đại dich vu seo cúm gia cầm (2007-2008), giờ đây cũng uể oải thốt lên chua xót: “Trước đây thua lỗ vì dịch H5N1 đã đành, bây giờ gà khoẻ, đẻ đều vẫn lỗ nặng vì chi phí tăng cao, giá trứng bán lại thấp, không bán được, cứ đà này người chăn nuôi khó mà vực dậy được…”.

Cách đây hơn 1 tháng, gia đình ông Ái vẫn duy trì nuôi tập trung 16.000 gà đẻ, nhưng giờ chỉ nuôi cầm chừng 7.000 con. Ông Ái cho biết: “Một con gà từ khi gây giống đến kỳ sinh sản có giá thành khoảng 90.000 đồng, nhưng xuất bán chỉ với giá 45.000 đồng/con, tính ra lỗ 405 triệu đồng khi bán đàn gà 9.000 con.  Với quy mô trại nuôi 7000 gà hiện nay tôi phải chi phí cho thức ăn và nhân công khoảng 500 nghìn đồng/ngày (do gia đình có máy tự nghiền thức ăn nên giảm được 50% chi phí). Bình quân mỗi ngày trang trại thu hoạch khoảng 5.000 quả trứng, bán với giá 1.300 đồng/quả mỗi tháng tôi phải bù lỗ khoảng 25 triệu đồng”.

Để người chăn nuôi trụ vững

Thời điểm này, thực trạng chăn nuôi của Bắc Ninh nói riêng, cả nước nói chung đang gặp rất nhiều khó khăn do thị trường đầu ra suy giảm trong khi giá thức ăn và các chi phí đầu vào tăng, tình hình dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp. Điều đó đang đòi hỏi cấp thiết sự hỗ trợ của Nhà nước và các ngành chức năng nhằm giúp người chăn nuôi vượt khó, duy trì và phát triển.

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành văn bản số 1149/TTg-KTN về các giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản. Đây là một tín hiệu vui đối với người chăn nuôi song lúc này, các cấp, các ngành của tỉnh cần quán triệt và thực hiện nghiêm túc tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, NHNN chỉ đạo các NHTM thực hiện việc giãn nợ tối đa 24 tháng và hạ lãi suất đối với khoản vốn đã vay, tiếp tục cho vay mới với lãi suất thị trường thấp nhất (11%) cho các hộ gia đình, trang trại, hợp tác xã, doanh nghiệp phát triển sản xuất chăn nuôi, giết mổ; các cơ quan chức năng tiếp tục tìm kiếm, mở rộng thị trường, có các giải pháp lâu dài để phát triển sản xuất chăn nuôi lợn, gia cầm, nuôi trồng thủy sản bền vững…

Cùng với các chính sách chung, tỉnh cũng cần nghiên cứu để có chính sách hỗ trợ riêng cho người chăn nuôi trong giai đoạn hiện nay như: Trợ giá giống, tiêm vacxin phòng trừ dịch bệnh, hỗ trợ doanh nghiệp thu mua, giết mổ gia súc, gia cầm và sản phẩm gia súc, gia cầm tập trung… Đặc biệt trong giai đoạn này cần kiểm soát chặt chẽ tình hình dịch bệnh trên địa bàn, không để dịch bệnh phát sinh, bùng phát gây ảnh hưởng nghiêm trọng cho ngành chăn nuôi. Một giải pháp cũng khá quan trọng đối với các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ là hãy tận dụng nguồn thức ăn tự sản xuất được để chăn nuôi, đồng thời tính toán cụ thể các yếu tố đầu vào, cơ cấu lại quy mô nhằm làm giảm giá thành và nâng cao hiệu quả kinh tế.

Về lâu dài, tỉnh cần có chiến lược phát triển ngành chăn nuôi phù hợp, lấy chăn nuôi tập trung quy mô lớn, trang trại là chính, bảo đảm an toàn sinh học, vệ sinh môi trường, kiểm soát tốt nguồn con giống, dịch bệnh, tích cực áp dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản suất nhằm tạo sự phát triển bền vững. Vấn đề quan trọng là cần tạo mối liên kết hỗ trợ nhau trong chăn nuôi, tạo ra chuỗi sản xuất - chế biến - tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi một cách vững chắc. Muốn vậy, ngoài sự chủ động, tích cực của các hộ chăn nuôi rất cần có sự liên kết, phối hợp của các doanh nghiệp và sự hỗ trợ của các ngành chức năng… Có như vậy, ngành chăn nuôi của tỉnh mới vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay, tiếp tục trụ vững và phát triển, thực sự trở thành ngành mũi nhọn trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn của địa phương.