Đi qua hoa cúc

Không hẳn vì tôi yêu mà hoa cúc cứ trở về từ trong những giấc mơ tôi. Như đến hẹn lại lên, đến mùa lại nở. Dẫu hương không thơm, sắc không thắm nhưng mặn mà đượm mãi không tan.

Ngày xa, hoa cúc là những đám vàng mọc lan man trong mấy bồn gạch bị lãng quên nơi trạm xá xã. Trạm xá tít mãi rìa làng, sát cánh đồng. Ngày thường vốn vắng vẻ, cô liêu. Khu nhà trầm lắng ấy chỉ rộn lên một chốc lúc chiều muộn khi lũ trẻ trong làng lùa trâu bò về, ghé qua nghỉ lại. Những câu chuyện không đầu không cuối về những căn phòng im ắng, những bóng sáng nhập nhòa xung quanh vào ban đêm ở những khu mộ... làm tôi hoảng sợ, bất an. Muốn chạy bay ra đường ngay lập tức nhưng một mình thì không dám. Đành ngồi lại. Và bất ngờ khi lơ đãng nhìn quanh bắt gặp ngay màu vàng, rực hơn cả những đốm nắng cuối ngày đang bừng lên cạnh những bức tường rêu xám.
Lúc đầu tôi còn chưa biết tên hoa. Chỉ thấy dâng lên cảm giác nhẹ lòng, vững dạ trong cơn hoang hoải buổi chiều và những rợn ngợp xung quanh. Không biết lũ trẻ có để ý đến đám hoa chơ vơ, lạc lõng ấy không. Tuyệt nhiên không thấy bàn luận gì. Và tôi, giữ riêng cho mình một góc riêng ấm áp. Khi mùa đông thập thững qua làng, những buổi chiều ngắn lại, vồng mây xám hạ xuống thấp mãi những cành bạch đàn khô khẳng thì lũ trẻ chúng tôi không còn bén mảng đến trạm xá mỗi chiều. Chỉ còn gió rít trên những mái nhà lô xô, xiêu vẹo.
Tết đến, xuân về không hẹn. Có buổi đi làm đồng cùng mẹ, ghé qua trạm xá xin thuốc bỏng. Ngó qua mấy cái bồn nhỏ, đám nắng vàng của tôi đã biến mất tự khi nào. Chỉ còn mấy cái lá xanh nhỏ xíu vừa trồi lên rung rinh mỉm cười ngơ ngác. Tôi rụt rè hỏi tên cây, cô Năm vừa gói thuốc cho mẹ tôi vừa trả lời: Hoa cúc đấy. Trồng lâu rồi nên nó cằn, cứ đến mùa thì nở, hết mùa thì lụi. Sau lại nẩy lá xanh. Sức sống mãnh liệt, chả cần chăm bón.
Vì không cần chăm bón cầu kì nên đám cúc ấy cứ an nhiên tồn tại bên góc tường qua mưa nắng, đi suốt bao mùa thơ ấu háo hức lẫn hoang mang của tôi. Cho đến tận ngày trạm xá được chuyển ra khu mới, ở vị trí trung tâm và xây dựng khang trang hơn.
Tôi cũng sẽ dần quên những đốm nắng của lòng mình như quên nhiều trò nghịch ngợm thuở chân đất, đầu trần xa lắc, nếu như không gặp lại màu hoa cũ bên thềm nhà ông ngoại.
Không thể diễn tả niềm vui khi một mùa Tết, tôi thấy bên thềm ông bừng lên sắc vàng rừng rực. Những bông cúc đậm màu, lớn hơn những bông cúc ngày nào trong trạm xá. Hình như là cúc vạn thọ. Nhưng không chỉ có cúc vạn thọ, ông còn trồng thêm nhiều loại cúc khác. Mùa nối mùa lan man nở, tôi không thể phân định rạch ròi. Chỉ biết ngày ngày ông cần mẫn tưới tắm. Và những bông hoa thay nhau cần mẫn nở nhưng chẳng ai hái cắm vào bình. Khóm hoa rờm rợp, nhoai lên hướng về cửa sổ. Các chị chê hoa không thơm như hoa hồng, hoa nhài, lá lại hăng hăng, khó ngửi, đòi ông nhổ đi trồng hoa khác. Ông cười, giải thích, hoa cúc nhiều tác dụng cho sức khỏe và tinh thần lắm đấy.
Tôi chưa nhận ra được những tác dụng như ông nói. Và chén trà hoa cúc mỗi sáng sớm của ông, nhấp thử một ngụm cũng không mấy hứng thú. Nhưng tôi vẫn yêu góc nhỏ ấy. Khi ông bận bịu với khu vườn và mấy cái ao bên dưới, tôi lại háo hức lấy gáo nhỏ múc từng gáo nước trong cái chum bên sân giếng, tưới đẫm vào gốc và những chiếc lá gầy guộc. Lần nào đi qua thềm, tôi không quên ngó khóm hoa. Môi bất giác nở nụ cười khi thấy những cái nụ bung biêng hết cỡ. Có điều gì thật nhẹ nhõm dâng lên.
Tôi định xin ông mấy cành để về trồng trong vườn nhà nhưng mẹ cản. Nhà mình gà thả khắp vườn, chỉ trồng mía được thôi, cây ăn quả còn không trụ được nói gì đến hoa.
Vì thế, mỗi chuyến từ quê ngoại về - sau mùa hoa cúc, tôi lại bâng khuâng, lưu luyến. Đâu chỉ lưu luyến những cuộc chu du khắp ngõ trong, xóm ngoài, vườn trên, ao dưới cùng các anh chị hay tiếc nuối vị ngọt ngào của trái cây trong vườn, mà bởi phải xa đám hoa rộn ràng bên cửa sổ. Liệu tôi còn có thể mỉm cười hay thấy lòng yên tĩnh trong những chiều mưa lúc ngồi bên song, khi ngó ra ngoài không còn thấy những đôi mắt trong trẻo? Quanh nhà tôi chỉ có tiếng gà tao tác.
Sau này, tôi không còn bắt gặp những khóm, vạt hoa lặng lẽ và yên bình như thế nữa. Những hạt cúc gieo vào lòng một thuở giờ ngủ vùi rất kĩ, rất sâu.
Bao mùa thu lặng lẽ qua. Khi đủ lớn có thể tự trồng những cái cây yêu thích, không thể thiếu cúc. Nhưng chỉ là trong những chậu cảnh nhỏ xinh hoặc mua về cắm trong bình. Những bông hoa cho tôi gặp lại những kỷ niệm êm đềm của mùa hoa cúc đã đi qua. Không chỉ ở mùa thu!