Ẩn họa TNGT đường sắt từ các đường ngang dân sinh

Thời gian gần đây, trên địa bàn cả nước liên tiếp xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông (TNGT) đường sắt nghiêm trọng gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Đáng nói các vụ TNGT chủ yếu xảy ra tại các đoạn đường ngang tự phát do người dân địa phương tự ý mở. Tăng cường các biện pháp bảo đảm an toàn, tiến tới xóa bỏ đường ngang tự phát đang trở thành vấn đề cấp bách mà Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch Ủy ban ATGT Quốc gia yêu cầu các cơ quan chức năng, các địa phương khẩn trương thực hiện.

Theo báo cáo của Ban ATGT Quốc gia, trong dịp nghỉ Tết Nguyên Đán Đinh Dậu đã xảy ra 8 vụ tai nạn giao thông trên đường sắt, làm chết 6 người, bị thương 11 người, tăng 60% số vụ, 100% số người chết, 175% số người bị thương so với cùng kỳ Tết Nguyên đán Bính Thân. Đặc biệt chỉ trong ngày 4-2, liên tiếp xảy ra 2 vụ tai nạn giao thông đường sắt nghiêm trọng tại: Đường ngang dân sinh (Km 98 812, tuyến Đường sắt Bắc -Nam thuộc địa bàn huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định) tàu TN1 va vào  ô tô 16 chỗ ngồi làm 1 người chết, 5 người bị thương và  tại đường ngang dân sinh Km 21 500 (Đường sắt Hà Nội - Hải Phòng thuộc địa bàn Lạc Đạo, Văn Lâm, Hưng Yên) tàu LP5 va vào xe ô tô 4 chỗ ngồi làm 1 người bị thương nặng, 2 người bị thương.

Tại Bắc Ninh, trong năm 2016 cũng đã xảy ra 2 vụ TNGT đường sắt, 3 sự cố giao thông, làm chết 1 người, bị thương 1 người. Trong đó vụ tai nạn xảy ra vào ngày 15-2-2016 tại km 17 700 đoạn qua Lim - Từ Sơn có nguyên nhân xuất phát từ việc một người dân điều khiển xe máy qua đường ngang dân sinh không chú ý quan sát va chạm với tàu hỏa MR2 đang chạy, hậu quả làm nạn nhân bị thương nặng, tàu MR2 chậm 25 phút. Rõ ràng những đường ngang dân sinh vẫn đang là “điểm đen” tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra TNGT đối với người dân tại các khu vực có đường sắt chạy qua.

Ông Nguyễn Khắc Nam, Phó Trưởng phòng Quản lý kết cấu hạ tầng (Sở Giao thông - Vận tải) cho hay: “Theo nguyên lý, tàu hỏa đang chạy ở tốc độ khoảng 80 km/h thì cần tới khoảng 500-600m để dừng. Nếu phát hiện chướng ngại vật trong khoảng 200m, biện pháp phanh khẩn cấp sẽ không có tác dụng. Vì vậy nếu người dân cố tình không chấp hành các quy định ATGT đường sắt, nguy cơ xảy ra TNGT là rất cao, đặc biệt là tại các đường ngang dân sinh không có người trực cảnh giới, rào chắn an toàn.Từ đầu năm 2017 đến nay, mặc dù trên địa bàn tỉnh chưa xảy ra vụ tai nạn đường sắt nào nhưng nếu những đường ngang dân sinh tự phát không được giải quyết một cách triệt để, thì nguy cơ tiềm ẩn TNGT đường sắt sẽ luôn rình rập”.

Khi đi qua đường ngang giao cắt với đường sắt, lái xe cần đi với tốc độ chậm, chú ý quan sát tín hiệu cảnh báo trước khi vượt qua.

Với nỗ lực tăng cường bảo đảm ATGT đường sắt, từ năm 2013, tỉnh đã giao nhiệm vụ cho Công ty Cổ phần đường bộ Bắc Ninh tổ chức trực cảnh giới tại 11 điểm đường ngang giao cắt với đường sắt trên địa bàn tỉnh, qua đó đến nay toàn tỉnh đã có tổng số 16 đường ngang hợp pháp có người gác, 4 đường ngang có cảnh báo tự động. Tuy nhiên, theo thống kê của Tiểu ban An ninh trật tự đường sắt Bắc Ninh, trong tổng số 20 km đường sắt chạy qua địa bàn tỉnh (từ km13 615 đến km 33 700) vẫn còn tồn tại 19 đường ngang dân sinh mở trái phép, 354 điểm vi phạm hành lang ATGT đường sắt. Thực tế ghi nhận có những khoảng đường sắt chưa đầy 2 km nhưng đã có tới 2 đường ngang dân sinh tự phát. Các đường ngang này đều không có đầy đủ hệ thống cảnh báo an toàn, kết cấu hạ tầng giao thông không bảo đảm trong khi người tham gia giao thông thường có tâm lý chủ quan, không quan sát hoặc cố tình vượt qua khi tàu hỏa đang đến gần.

Phương hướng của tỉnh và ngành đường sắt trong thời gian tới là khẩn trương lắp đặt hết các rào chắn tự động, làm giờ giảm tốc tại các đường ngang không có người gác, bố trí người địa phương trực cảnh giới tại các khu vực giao cắt với đường sắt có mật độ phương tiện tham gia giao thông lớn, xóa bỏ các đường ngang dân sinh không bảo đảm an toàn. Tuy nhiên để làm được việc này cần sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan chức năng và địa phương bởi toàn bộ hạ tầng đường sắt thuộc quản lý của Tổng công ty đường sắt, địa phương chỉ có thẩm quyền quản lý phần đường bộ xung quanh. “Khi các đường ngang dân sinh đã trở thành đường đi quen thuộc của người dân trong nhiều năm thì việc xóa bỏ không hề dễ dàng. Phương án khả thi nhất là xây dựng các đường gom nối từ địa bàn dân cư tới điểm giao cắt an toàn nhằm tạo sự thuận tiện cho người dân đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về trật tự ATGT đường sắt để người dân hiểu và nghiêm túc thực hiện ” - ông Nguyễn Khắc Nam nhấn mạnh.

Bên cạnh nỗ lực của các đơn vị chức năng, quan trọng hơn cả vẫn là mỗi người dân cần tự nâng cao ý thức, trách nhiệm khi tham gia giao thông qua những điểm giao cắt với đường sắt. Chừng nào người dân vẫn còn chưa chủ động trong việc phòng tránh TNGT, cố tình tái diễn các hành vi vi phạm pháp luật như: Tự ý mở đường ngang dân sinh; lấn chiếm hành lang ATGT đường sắt để xây dựng công trình, tụ tập buôn bán, đổ rác thải bừa bãi; không chấp hành hiệu lệnh của người trực gác chắn, đèn tín hiệu cảnh báo nguy hiểm khi có tàu chạy qua… thì ẩn họa TNGT vẫn sẽ tiếp tục thường trực tại các điểm giao cắt đường bộ và đường sắt, kéo theo những hậu quả khôn lường với gia đình và xã hội.