Bước đầu tìm hiểu về Kinh Dương Vương - vị vua Thủy tổ Việt Nam

Theo truyền thuyết lịch sử và các tài liệu, thư tịch cổ: Kinh Dương Vương, huý Lộc Tục, sinh ngày 15 tháng 8 năm Nhâm Ngọ (2919 TCN) mất ngày 18 tháng Giêng năm Kỷ Sửu 2792 TCN) (1) Quê quán: Bộ tộc Dâu, xứ Vũ Ninh (nay là huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) (2). Năm 2879 TCN, Kinh Dương Vương lập nên nhà nước Xích Quỷ, (nhà nước sơ khai đầu tiên của chúng ta). Xích Quỷ là tên một ngôi sao có sắc đỏ rực rỡ nhất trong Nhị thập bát tú trên bầu trời (Theo Hán Việt Từ Điển của Đào Duy Anh biên soạn, trang 168, Hàn Man Tử hiệu đính, Trường Thi xuất bản năm 1932).

X& v.v… được nhân dân kính trọng, Cảnh Lộc Tục sống hoà mình với dân chúng ở ấp Phúc Thần, cảnh tỏ tình với người yêu, cảnh Lộc Tục dẫn quân dẹp giác Ma Mạc ở Tử Di Sơn và thu phục Vương Đạo Nhân ở gần hồ Động Đình, cảnh ăn mừng lấy vợ và được phong vương. (4) Giai đoạn từ lúc đức ngài làm vua đến lúc mất: (2879 TCN - 2792 TCN). Cảnh xây dựng toà hành cung chính điện, làm hồ gương thần phát tích, đào hồ tắm ngựa, đường đầu binh, đường bái tướng… ở ấp Phúc Thần. Cảnh Kinh Dương Vương mở ra một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên tương thân, tương ái trong gia đình, họ tộc, quê hương, đất nước đồng thời tích cực chuẩn bị đối phó với âm mưu chia rẽ của người nước ngoài, cùng nhân dân đoàn kết chống thiên tai, đẩy mạnh sản xuất, xây dựng cuộc sống. Đến năm 2792 bỗng một hôm trời sầu đất thảm, đức vua Thuỷ tổ Việt Nam thiêm thiếp về thần trong lòng tiếc thiêng vô hạn của nhân dân.

Lăng và đền thờ Kinh Dương Vương là một trong những lăng mộ, ngôi đền thiêng cổ nhất Việt Nam, được nhân dân ta xây dựng và bảo vệ từ xa xưa. Nhân dân Phúc Khang có câu:

“Phúc Khang nguyên lăng miếu

Nghĩa lĩnh cổ kinh thành”

(Lăng miếu đầu tiên tại thôn Phúc Khang kinh thành xưa ở núi Nghĩa Lĩnh).

Chính nơi thiêng liêng này được xếp vào loại miếu thờ đế vương các triều đại mỗi lần quốc khánh vua sai quan đến tế, dân đến thờ phụng.

Trân trọng những di tích có liên quan đến thời đại Hồng Bàng 2-2-1993 Bộ VH-TT (nay là Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch) ra Quyết định số 74/VH-QĐ công nhận di tích lịch sử lăng và đền thờ Kinh Dương Vương, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.

Đền thờ Kinh Dương Vương cùng với Lăng Kinh Dương Vương là di tích lịch sử văn hoá quốc gia quan trọng của vùng Luy Lâu, Kinh Bắc và của quốc gia, là dấu ấn lịch sử thiêng liêng nối sức mạnh cội nguồn dân tộc nhắc nhở con cháu luôn luôn nhớ về tổ tông.

Chú thích:

1. Năm sinh, năm mất theo Nguyễn Vũ Tuấn Anh: Thời Hùng Vương qua truyền thuyết và huyền thoại - NXB văn hoá dân tộc - Số KH: HT AE9 và Hoàng Đạo Lý, Lương Nghi: Đền Thủy tổ Quốc mẫu NXB VHTT 2009 T38.

2. Trần Quốc Thịnh: Danh nhân lịch sử Kinh Bắc - NXB Lao Động 2004.

3. Bùi Văn Nguyên: Việt Nam và cội nguồn trăm họ - NXB khoa học xã hội - Hà Nội 2011

4. Phó Giáo sư Đỗ Tòng “Họ Đỗ Việt Nam” - NXB Văn hoá Thông tin Hà Nội.

* Các tài liệu lịch sử tại đền thờ Kinh Dương Vương và Á Lữ cùng một số tư liệu khác.

Nguyễn Văn Hội