Chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa

Thực hiện đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững, thời gian qua, huyện Lương Tài tích cực chỉ đạo chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả sang cây trồng giá trị cao. Qua đó, tạo động lực cho nhiều địa phương trên địa bàn khai thác tiềm năng, lợi thế đồng đất, tiếp thu ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, tăng thu nhập trên một đơn vị canh tác cho nông dân.

Lãnh đạo Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Lương Tài thăm mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng của HTX Phú Quý, xã Mỹ Hương.

Mỹ Hương là xã thuần nông, những năm trước đây đời sống người dân gặp nhiều khó khăn do không phá được thế độc canh cây lúa. Từ năm 2017 đến nay, thực hiện Nghị quyết số 03 của Huyện ủy và Kế hoạch số 53 của UBND huyện về chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa, Mỹ Hương đẩy mạnh chuyển đổi diện tích cấy lúa kém hiệu quả sang trồng cây ăn quả, cây rau màu, kết hợp cấy lúa với nuôi thả cá, nâng cao giá trị thu nhập trên đơn vị canh tác. Đồng chí Phạm Đình Đồng, Bí thư Đảng ủy xã Mỹ Hương cho biết: “Để thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, Đảng ủy xã tổ chức hội nghị Ban Chấp hành mở rộng tới Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn quán triệt Nghị quyết, Kế hoạch của huyện. Các thôn họp dân thông báo chủ trương, bàn bạc, thống nhất phương thức thực hiện chuyển đổi. Trong quá trình thực hiện, công tác tuyên truyền, vận động được đẩy mạnh tạo đồng thuận trong nhân dân để”. Đến nay, toàn xã chuyển đổi được tổng số 58,4 ha, trong đó có 11,6 ha chuyển sang trồng cây ăn quả, 15,6 ha chuyên canh cây rau màu có giá trị, hiệu quả kinh tế cao trong nhà lưới, nhà màng áp dụng công nghệ tưới tự động và 31,2 ha sang nuôi cá. Mặc dù thời gian thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa ở xã Mỹ Hương diễn ra chưa lâu nhưng các mô hình chuyển đổi dần khẳng định hiệu quả, mang lại giá trị cao gấp 2 đến 3 lần so với cấy lúa, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, khắc phục tình trạng nông dân bỏ ruộng.
Điển hình như khu đồng Bãi Cả, thôn My Xuyên trước đây là vùng đất cấy lúa 1 vụ không ăn chắc nên người dân thường xuyên bỏ hoang. Giờ đây, được quy hoạch gọn gàng, chuyên nghiệp. Ông Nguyễn Hữu Hà, Giám đốc Hợp tác xã nông sản sạch Phú Quý cho biết: “Năm 2017, HTX thuê 11,6 ha khu đồng Bãi Cả để chuyển đổi sang trồng 11.000 cây bưởi, cam, chanh. Sau 3 năm trồng, chăm sóc, diện tích trồng cam của HTX bắt đầu cho thu hoạch với sản lượng khoảng 200 tấn, tổng thu nhập khoảng 3-4 tỷ đồng”.
Hay như anh Phạm Huy Minh ở thôn An Mỹ, xã Mỹ Hương (Lương Tài) thuê hơn 2 ha đất để đầu tư mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC. Hiện anh xây dựng 2.500m2 nhà kính và đang lên kế hoạch áp dụng mô hình trồng dâu tây của Hàn Quốc nhằm phát triển du lịch nông nghiệp trải nghiệm. Ngoài ra, anh còn trồng hơn 1 ha các loại như: Tỏi, dưa kim cô nương, cà rốt… đem lại thu nhập hàng tỉ đồng/năm.
Cùng với xã Mỹ Hương, những năm gần đây các địa phương của huyện Lương Tài tích cực thực hiện chủ trương phá thế độc canh cây lúa theo tinh thần Nghị quyết chuyên đề số 03-NQ/HU ngày 2-10-2017 về chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa với 5 nhiệm vụ, giải pháp, tạo lập cơ chế, chính sách nhằm thu hút người dân, doanh nghiệp liên doanh, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Đồng chí Phạm Xuân Sản, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện cho biết: “Thực hiện Nghị quyết số 03-NQ/HU ngày 2-10-2017 của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện, UBND huyện đã ban hành và triển khai đến các ban ngành, đoàn thể huyện và UBND các xã, thị trấn Kế hoạch số 53/KH-UBND về chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa giai đoạn 2018-2020 với mục tiêu: Khuyến khích các nhà đầu tư, các doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân tích tụ ruộng đất để sản xuất quy mô lớn và chuyển từ trồng lúa sang trồng rau mầu, hoa, cây dược liệu, cây ăn quả có giá trị kinh tế cao; đồng thời dễ tiếp cận hơn với chính sách hỗ trợ của Trung ương, của tỉnh và cơ chế hỗ trợ của huyện; Phát triển ngành trồng trọt toàn diện theo hướng ứng dụng công nghệ cao, sản xuất hàng hóa tăng trưởng bền vững, nâng cao giá trị sản xuất trên một diện tích canh tác. UBND huyện chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, UBND xã, thị trấn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa để người dân hiểu mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa. Để khuyến khích việc tích tụ đất đai, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ngoài chính sách hỗ trợ của tỉnh, huyện Lương Tài hỗ trợ gần 11 tỷ đồng cho các địa phương, đơn vị, HTX, hộ gia đình để lắp đặt hệ thống tưới phun tự động, cải tạo đồng ruộng, thực hiện liên kết tiêu thụ sản phẩm… Nhờ sự chỉ đạo tập trung, thống nhất, kịp thời của huyện, sự quyết tâm trong tổ chức triển khai thực hiện của các ban, ngành, địa phương, sự đồng tình hưởng ứng cao của người dân nên sau hơn 4 năm thực hiện Nghị quyết, toàn huyện Lương Tài đã chuyển đổi gần 340 ha đất trồng lúa sang trồng cây rau màu, hoa, cây dược liệu, cây ăn quả, nuôi cá. Tiến bộ khoa học kỹ thuật được ứng dụng vào hầu hết các khâu của sản xuất như: Ứng dụng giống mới ngắn ngày có năng suất cao, chất lượng tốt, chăm sóc, áp dụng nhà lưới, nhà màng, che phủ đất, sử dụng thuốc sinh học trong bảo vệ thực vật nhằm nâng cao giá trị sản xuất và bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Từ đó nâng cao được giá trị trồng trọt trên 1 ha canh tác đến nay đạt 181,6 triệu đồng. Cơ giới hóa cũng được áp dụng vào hầu hết các khâu của sản xuất như: làm đất, thu hoạch, phun thuốc trừ sâu, phun tưới nước tự động, góp phần giảm giá thành, đẩy nhanh tiến độ sản xuất, chủ động thời vụ. Bước đầu thu hút được một số doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, sản xuất theo quy trình VietGAP: Công ty cổ phần Tập đoàn Hồ Gươm với mô hình trồng tía tô xuất khẩu trong nhà kính với diện tích 10 ha; Công ty cổ phần sản xuất, chế biến thực phẩm sạch Lương Tài, Công ty trách nhiệm hữu hạn xuất - nhập khẩu nông sản Hải Phong trong lĩnh vực sản xuất rau an toàn.
Hiệu quả từ Nghị quyết về chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa của huyện Lương Tài góp phần tạo động lực cho nhiều địa phương trên địa bàn huyện khai thác tiềm năng, lợi thế đồng đất, tiếp thu ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, tăng thu nhập trên một đơn vị canh tác cho nông dân. Phát huy kết quả đó, giai đoạn 2021-2025, huyện Lương Tài phấn đấu thực hiện chuyển đổi khoảng 265 ha diện tích đất trồng lúa nhằm thúc đẩy hình thành các vùng sản xuất nông nghiệp chuyên canh, nâng cao hiệu quả sản xuất, khắc phục tình trạng đất nông nghiệp bị bỏ hoang. Để hoàn thành mục tiêu này, huyện Lương Tài đề xuất cấp thẩm quyền có chính sách, giải pháp xây dựng các mô hình sản xuất tập trung, tích tụ ruộng đất, tạo tiền đề thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, chế biến nông sản; xây dựng chuỗi giá trị nông sản chủ lực. Bên cạnh đó, đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất, chế biến, kinh doanh, nhân rộng điển hình sản xuất - kinh doanh giỏi; chú trọng nâng cao giá trị nông sản.