Góp sức làm nên trận “Điện Biên Phủ trên không”

Những ngày này cách đây 50 năm, cùng với Thủ đô Hà Nội và một số tỉnh lân cận, quân và dân Bắc Ninh đã anh dũng chiến đấu đánh bại cuộc tập kích đường không chiến lược quy mô lớn của đế quốc Mỹ vào Hà Nội, Hải Phòng, làm nên Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” chấn động địa cầu buộc đế quốc Mỹ phải ký kết Hiệp định Pari chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.

Vang mãi ký ức hào hùng

Vùng đất Bắc Ninh, cửa ngõ phía Bắc của Thủ đô Hà Nội có nhiều tuyến đường huyết mạch chạy qua. Trong đó có Quốc lộ 1- tuyến giao thông huyết mạch từ biên giới Việt-Trung chạy về Hà Nội và chạy thẳng vào Nam, vận chuyển hàng viện trợ của Liên Xô, Trung Quốc và các nước XHCN khác chi viện cho cuộc kháng chiến. Vì vậy, nơi đây trở thành mục tiêu đánh phá của máy bay địch.
Theo các cuốn sách lịch sử ghi chép lại, từ năm 1966 đến hết tháng 12-1972, Bắc Ninh đã hứng chịu gần 10.000 quả bom các loại, trong đó có 8.352 quả bom phá, 220 quả bom xuyên, 27 quả bom bi, 245 bom từ trường, 124 quả tên lửa… Hầu hết các địa phương trong tỉnh đều bị địch bắn phá. Điển hình, ngày 14-7-1966, giặc Mỹ cho 4 máy bay F105 ném bom xuống các xã Minh Đạo, Việt Đoàn (Tiên Du) làm chết 7 người, bị thương 14 người. Ngày 21-1-1967, 12 máy bay F105 của Mỹ ném bom, đánh phá cầu Đáp Cầu, rải 4.000 quả bom bi xuống các xã Cao Đức (Gia Bình); Phù Lương, Phù Lãng (Quế Võ) làm chết 4 người, bị thương 13 người. Tối 26-6-1967, giặc Mỹ đánh phá kho vật tư Thứa (Lương Tài) làm chết 5 người, 9 người bị thương, sập 4 ngôi nhà. Những ngày đầu tháng 7 năm 1967, máy bay Mỹ liên tục oanh tạc bắn phá các điểm: Đông Cứu (Gia Bình), Bình Định, Lâm Thao (Lương Tài); Nguyệt Đức (Thuận Thành), Cách Bi (Quế Võ); Đồng Nguyên (Từ Sơn) làm chết và bị thương hàng chục người…

Bắc Ninh - điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư trong nước, quốc tế.

Nhân chứng sống ở thời điểm đó giờ tuổi đã cao, nhưng khi được gợi lại những năm tháng cùng quân, dân miền Bắc, quân dân Thủ đô chống trả những trận bom B52 của đế quốc Mỹ, ký ức của họ vẫn vẹn nguyên. Ông Nguyễn Bá Thê, 94 tuổi, ở thôn Cầu Đào, xã Nhân Thắng (Gia Bình) xúc động nhớ lại: Giai đoạn Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc, hầu như ngày nào chúng cũng cho máy bay bay từ tầm cao đến tầm thấp, rải bom tàn phá xóm làng. Nhà cửa đổ nát, có chỗ thành ao sâu, có nhà mất hết người, tài sản. Mỗi khi nghe tiếng báo động, vừa nhìn lên bầu trời theo tiếng rít quen thuộc, máy bay địch đã lao tới, mọi người vội xuống hầm trú ẩn thì cũng là lúc mọi thứ rung chuyển, gạch đất bắn lên, nhà, cây đổ xuống. Không còn tiếng máy bay, mọi người lại lên mặt đất, tìm kiếm những người không may bị trúng bom, thu dọn những thứ đổ nát và tiếp tục lao động sản xuất.
Theo các tài liệu lịch sử ghi lại, quân và dân Bắc Ninh dưới sự lãnh đạo của Đảng đã anh dũng vừa sản xuất, vừa chiến đấu, góp phần cùng với quân, dân miền Bắc đập tan cuộc tập kích đường không chiến lược bằng máy bay B52 của đế quốc Mỹ, làm nên một “Điện Biên Phủ trên không” lừng lẫy, buộc Mỹ phải ký Hiệp định Paris, rút quân về nước. Trong thời gian giặc Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc, từ chiếc máy bay rơi đầu tiên ngày 15-7-1966 đến chiếc cuối cùng tháng 12-1972, mảnh đất Bắc Ninh trở thành “mồ chôn” 162 máy bay giặc, riêng trong 12 ngày đêm cuối tháng 12-1972 Bắc Ninh đã bắn hạ 34 “pháo đài B52” và nhiều máy bay các loại, góp phần bảo vệ Thủ đô yêu dấu từ cửa ngõ phía Bắc. Tiêu biểu như ngày 17-10-1967, hơn 20 máy bay Mỹ chia làm nhiều tốp tập kích vào cầu Đáp Cầu, nhưng chúng chưa kịp hành động thì quân, dân Thị Cầu và các vùng xung quanh đồng loạt nhả đạn, chỉ sau 3 phút đã bắn rơi một máy bay tại chỗ, bắt sống một tên giặc lái. Đặc biệt, ngày 2-12-1972, hai người (1 già, 1 trẻ) là cụ Nguyễn Văn Cánh, và cháu Nguyễn Văn Sơn ở thôn Đoài, xã Tam Giang (Yên Phong) đã dũng cảm tiếp cận, kịp thời bắt sống một tên giặc lái máy bay Mỹ khi hắn vừa nhảy dù xuống ngay trên khu vực Ngã Ba Xà.
Với những thắng lợi to lớn, Đảng bộ và nhân dân Bắc Ninh đã góp phần cùng quân dân cả nước đánh thắng chiến tranh phá hoại lần thứ 2 và chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” của đế quốc Mỹ, buộc đế quốc Mỹ phải ngồi vào bàn đàm phán và ký kết “Hiệp định Pa-ri” về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, rút hết quân viễn chinh về nước, làm thay đổi căn bản cục diện chiến tranh, mở ra thời cơ chiến lược để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta tiến tới giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Sau 50 năm, kể từ chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” Bắc Ninh đang tiến nhanh trên con đườngcông nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Viết tiếp trang sử quê hương

50 năm trôi qua, nhưng ý nghĩa lịch sử của Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” vẫn còn nguyên giá trị, đã và đang thắp lên ngọn lửa truyền thống, tiếp sức cho Đảng bộ và nhân dân Bắc Ninh tiến nhanh trên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Các thế hệ người Bắc Ninh đã không ngừng sáng tạo, vươn lên, viết tiếp những trang sử tươi đẹp. Từ vùng đất năm nào chịu nhiều đau thương, nay không còn dấu tích của chiến tranh, thay vào đó là những gam màu tươi sáng với các khu công nghiệp, khu đô thị hiện đại, những công trình, dự án quy mô lớn, có thương hiệu quốc tế đã và đang đi vào hoạt động, là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư. Những xóm làng trù phú, những con đường mới rộng thênh thang, những ngôi nhà cao tầng, biệt thự mọc lên san sát, những công trình phúc lợi khang trang, sạch đẹp, đời sống nhân dân ổn định, nhiều ngành nghề mới phát triển.
Kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không (1972-2022) diễn ra trong thời điểm có nhiều ý nghĩa. Toàn Đảng bộ tỉnh triển khai thực hiện Nghị quyết số 30-NQ/TW, ngày 23-11-2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế-xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; kỷ niệm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam và Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22-12). Đồng thời, các ngành, các cấp, các địa phương đang nỗ lực gấp rút hoàn thành thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2022. Do vậy, cùng với việc ôn lại ý nghĩa lịch sử, bài học kinh nghiệm, vận dụng và phát huy tinh thần của Chiến thắng Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không trong sự nghiệp đổi mới, mỗi cán bộ, đảng viên cần nhận thức đầy đủ trách nhiệm của mình, quyết tâm đoàn kết, nỗ lực phấn đấu, tận dụng thời cơ, vượt qua khó khăn, thách thức, tập trung triển khai thực hiện hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, để quê hương tiếp tục vươn tầm cao mới.