Khóc, cười cùng cây cảnh

Mấy năm gần đây, nghề buôn bán và trồng cây cảnh đã đem lại sự phồn thịnh cho nhiều người trong tỉnh. Tuy nhiên, cũng không ít người đã và đang nhận nhiều “quả đắng” từ chính nghề này.

Giàu lên từ cây

Ông Đỗ Văn Nam, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Lâm cho biết: “Giới Tế có 850 hộ, hầu hết các hộ ở đây đều làm nghề trồng và kinh doanh hoa, cây cảnh. Những năm qua, nghề này đã giúp cho Giới Tế từ một thôn nghèo trở thành giàu của xã, của huyện. Nhất là thời điểm năm 2010 đầu năm 2011, khi đó cây cảnh có giá cao đột biến gấp 2-3 lần trước đó, thậm chí một số cây còn có giá cao gấp 7 - 10 lần”.

Giá tăng cao và sức mua cũng tăng mạnh nên chỉ sau hơn 1 năm cây cảnh “sốt giá”, Giới Tế lại xuất hiện thêm nhiều người có trong tay hàng trăm triệu đồng, thậm chí có người kiếm được tiền tỷ nhờ bán cây cảnh. Nhiều gia đình xây dựng được nhà cửa khang trang, mua sắm các đồ dùng sinh hoạt hiện đại, khách thập phương cũng như những người con xa quê trở về không khỏi ngạc nhiên vì sự “thay da đổi thịt” đó.

Chị Đỗ Thị Mơ ở Giới Tế, người có kinh nghiệm nhiều năm trong nghề ươm trồng và kinh doanh cây cảnh nổi tiếng trong vùng cho biết: “Nếu có kinh nghiệm và có duyên trong lĩnh vực trồng và kinh doanh cây cảnh thì lợi nhuận khá cao so với làm nông nghiệp. Nhất là trong năm 2010 đến đầu năm 2011, cây cảnh nói chung và các cây thế nói riêng bán rất chạy lại được giá. Những cây thế đẹp có tuổi thọ trên 10 năm tuổi trở đi đều có giá bán tăng gấp 2-3 lần, thậm chí có những cây gấp đến cả chục lần so với những năm trước. Nhiều nhà giàu lên vì bán được cây cảnh”.

Chị Đỗ Khắc Nga cùng thôn cũng cho hay: “Gia đình tôi vừa kinh doanh vừa trồng ươm 6 sào cây cảnh mỗi năm cũng được lãi vài trăm triệu đồng.  Riêng năm 2010 và mấy tháng đầu năm 2011 lãi gần tỷ đồng”.

Khác với chị Nga, anh Nguyễn Văn Cường ở Lạc Vệ (Tiên Du) tuy mới bước vào nghề kinh doanh cây cảnh đầu năm 2010 bằng hình thức mua bán trao tay nhưng ngay trong năm đầu đã có được gần tỷ đồng trong tay.

“Phát sốt” khi thị trường lạnh

Giàu lên từ cây cảnh là một thực tế không phủ nhận của các hộ ở Giới Tế và một số gia đình ở các địa phương khác trong tỉnh. Đặc biệt chỉ trong thời gian ngắn từ 2010 đến đầu năm 2011 nhiều người mạnh dạn đầu tư lớn vào việc mua bán trao tay cây cảnh đã kiếm bộn tiền. Tuy nhiên, ngay sau đó, cũng không ít người lâm vào tình cảnh khốn đốn từ cây cảnh. Bởi hậu quả từ giữa năm 2011 đến nay giá cây cảnh sụt giảm mạnh và đứng ở mức thấp hơn cả mức khởi điểm trước khi sốt giá, trong khi đó sức mua trên thị trường lại giảm mạnh, riêng thị trường cây thế có giá từ vài trăm triệu trở lên gần như “đóng băng”.

Anh Nguyễn Văn Thi ở Lạc Vệ (Tiên Du) tâm sự: “Năm 2010 thấy nhiều người trong xã kiếm được khá nhiều tiền từ việc mua đi bán lại cây cảnh, tìm hiểu rộng hơn ở các xã khác cũng vậy nên đầu năm 2011 tôi quyết định huy động toàn bộ tiền tích cóp trong nhiều năm đầu tư  kinh doanh cây cảnh thế. Vài ba tháng đầu chỉ cần mua trao tay tôi cũng kiếm được tiền triệu/cây, cây có giá trị lớn lãi hàng chục triệu đồng. Thấy làm ăn được, bao nhiêu tiền lãi cộng với vay ngân hàng cũng được thêm mấy trăm triệu đồng tôi dồn vào mua cây cảnh với mục đích để tích lũy chờ được giá thêm mới bán. Nhưng không ngờ chỉ sau vài tháng khi cơn sốt đi qua, giá cây đột ngột xuống thấp mà vẫn khó bán khiến gia đình gặp không ít khó khăn về tài chính”.

Theo ông Phạm Ngọc Tạo, Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh tỉnh, cũng là một trong những người có thâm niên trong nghề thì chơi cây cảnh là một nghệ thuật và phải có duyên mới có thể thành công. Nhiều người không có sự hiểu biết về nghệ thuật chơi cây cảnh cũng đầu tư tiền của, công sức mong tìm kiếm sự đổi đời từ nghề làm cây cảnh thì phần đông là thất bại, nguyên nhân là do trong thời điểm sốt năm 2010 và đầu năm 2011 đã tạo lên làn sóng nhà nhà trồng cây cảnh, người người học cắt tỉa, uốn thế, tạo dáng cho cây được sinh ra từ giá trị ảo khiến cho cầu vượt xa so với cung cộng với ảnh hưởng của suy thoái kinh tế, lạm phát tăng cao…

Quả thực, cây cảnh đối với một số người (cả người mua và bán) mang lại những giá trị của cuộc sống, song số lượng người đích thực sống, đam mê, có điều kiện để chơi cây cảnh trong xã hội hiện nay vẫn còn khá khiêm tốn. Đầu tư quá nhiều về cả công sức và vật chất cho lĩnh vực này một cách thiếu tính toán kỹ sẽ tạo nên tình trạng cung vượt cầu, khiến cho sức mua giảm. Vì vậy, cần phải có giải pháp phù hợp giúp những người làm cây cảnh có được hướng đi chung, tránh việc làm tự phát dẫn đến những “nghịch cảnh” như đang diễn ra.