Kinh nghiệm khuyến học của dòng họ Trần

Dòng họ Trần (Đông A) hiện có hơn 100 hộ gia đình định cư rải rác ở 10 khu phố của phường Đại Phúc (thành phố Bắc Ninh). Trước cách mạng tháng 8, đây là dòng họ nhỏ. Ông Trần Thanh Quan, Trưởng tộc cho biết: "Theo tộc phả của các cụ nhà tôi để lại, đến đời thứ 10 năm 1979, dòng họ mới có một cử nhân. Nhận thức tầm quan trọng của việc học, từ năm 1997 chúng tôi đã xây dựng phong trào khuyến học trong toàn dòng họ tộc, đến nay đã đi vào nề nếp và hoạt động có chất lượng, chiều sâu, động viên con cháu thi đua học tốt..."

Qua tiếp xúc với nhiều gia đình, các thành viên trong Hội nhận thấy kết quả học tập của con cháu chưa cao trước tiên là do thiếu sự quan tâm của gia đình. Hầu hết các em chưa có góc học tập hợp lý, khoa học, đi học về sách vở không để đúng nơi quy định, khi học bài gặp đâu ngồi đấy, nhiều em phải làm việc nhà, làm thêm...không đủ thời gian học bài. Trước tình hình đó, biện pháp của Hội đưa ra là tuyên truyền, thuyết phục để các gia đình có nhận thức đúng đắn, đầy đủ hơn đối với sự nghiệp giáo dục. Nhân ngày giỗ tổ, Hội tổ chức họp toàn thể các gia đình trong họ, phân tích thực trạng học tập của con cháu và sự cần thiết phải duy trì hiệu quả hoạt động khuyến học.  Việc làm này được các cụ cao tuổi và thành viên trong họ nhất trí cao. Để gìn giữ đạo lý "uống nước nhớ nguồn", họ lấy ngày 6/6 âm lịch hàng năm là ngày khuyến học phát thưởng cho các cháu học sinh đạt thành tích cao. Đến giữa học kỳ II của năm học, các cháu học sinh cuối cấp (từ cấp 1 đến cấp 3) được mời đến nhà thờ họ liên hoan động viên thi hết cấp. Với những em được nhà trường cử đi dự thi học sinh giỏi cấp tỉnh trở lên sẽ có quà tặng khích lệ. Gia đình nào hoàn cảnh khó khăn, Hội trực tiếp tìm hiểu, có giải pháp giúp đỡ không để các cháu phải bỏ học giữa chừng. Do dòng họ phân tán ở nhiều khu cách xa nhau, Hội dành thời gian đi thăm từng nhà, xem xét góc học tập, chỗ ngồi của học sinh, đóng góp ý kiến những việc làm được và chưa làm được. Nhờ những nỗ lực và sự quan tâm thiết thực của Hội, kết quả học tập của con em trong họ đã được nâng lên đáng kể, nếu như năm học 1997-1998, họ có 24 cháu đạt tiên tiến, chiếm 30% thì đến năm học 2000-2001 có 60% học sinh giỏi, tiến tiến, con số này cho tới niên học 2005-2006 là 65%. Tiêu biểu là những tấm gương như em Trần Văn Thú giành nhiều giải thưởng cấp tỉnh, cấp quốc gia môn Tin học, Vật lý; em Trần Thị Nga giải Nhì tiếng Pháp cấp tỉnh; cháu Trần Hà Phương giải Nhất môn Văn cấp Tiểu học...Nhờ có cuộc vận động khuyến học các gia đình của dòng họ Trần đã quan tâm và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho con em học tập, tạo phong trào thi đua học tốt rõ rệt trong các cháu học sinh. Tính từ năm 2000 đến nay, dòng họ đã có 8 cháu tốt nghiệp Đại học, 3 cháu học Cao đẳng ra trường có việc làm ổn định, nhiều gia đình có 2 con, thậm chí cả 4 bố con đều có trình độ đại học. Với những thành tích tiêu biểu, dòng họ nhiều năm liền được UBND tỉnh, Hội khuyến học thành phố tặng Bằng khen, 4 gia đình được công nhận gia đình hiếu học...