Lại về qua núi Thiên Thai

Thứ 6, 15/05/2015 | 22:30:00 [GMT +7] A A

Núi Thiên Thai nằm bên bờ sông Đuống được nhắc đến như một vùng huyền thoại, có phong cảnh hữu tình trên bến dưới thuyền, núi non ngoạn mục và lưu danh trong câu ca xưa: Trèo lên trái núi Thiên Thai-Thấy đôi loan phượng ăn xoài biển Đông.

Núi Thiên Thai nửa thôi dài ngày mưa

Tôi trèo qua suốt tuổi thơ

Dấu chân vỏ hến trong mơ còn hồng

Nhớ ơi trái núi cầu vồng

Em mười năm chẳng lấy chồng đợi tôi

Mẹ cha tát nước ven đồi

Nuôi cây lúa cháy gập người tháng ba

Tôi đi những tháng ngày xa

Cuối trời vẫn nhớ mái nhà cỏ may

Lòng người hạt gạo củ khoai

Thắt lưng con kiến thay ai chiến trường

Kìa ai đi đó trên đường

Sang sông gánh cả đồng sương xuống đò

Phải hôm nay chợ Đông Du

Cho tôi gửi túm dâu chua làm quà

“Chàng buông vạt áo em ra”

Lời xưa khéo buộc tôi qua chốn này

Ngày mưa leo chỉ một vài

Giờ về chân cứ ríu hoài nơi đây

Tôi đi sông Đuống bên này

Bao lô cốt-cỏ bánh dầy lấp xanh

Hố bom tức tối lối quành

Trẻ đang nguệch ngoạc học tranh làng Hồ

Con đường như thực như mơ

Bình minh cánh bướm khổng lồ đang bay

Thời gian đêm đã chuyển ngày

Vùng quê đỏ những ngọn cây mặt trời.

Lời bình

Nhà thơ-chiến sĩ Nguyễn Hồng Hà trở lại vùng quê ấy sau những năm tháng chiến tranh ác liệt đằng đẵng trong một không gian thời gian cụ thể. Núi Thiên Thai nửa thôi dài ngày mưa mà như ngược dòng hoài niệm: Tôi trèo qua suốt tuổi thơ-Dấu chân vỏ hến trong mơ còn hồng. Và: Nhớ ơi trái núi cầu vồng-Em mười năm chẳng lấy chồng đợi tôi-Mẹ cha tát nước ven đồi-Nuôi cây lúa cháy gập người tháng ba cứ thức dậy, lay động bao ngóng trông đến xa xót, đến nao lòng và ơn nghĩa: Tôi đi những tháng ngày xa-Cuối trời vẫn nhớ mái nhà cỏ may-Lòng người hạt lúa củ khoai-Thắt lưng con kiến thay ai chiến trường.

Sau ngày chiến thắng, Nguyễn Hồng Hà trở lại quê nhà-cảnh vui nên tâm hồn nhà thơ cũng thơi thới. Ta bắt gặp lối nói quá và nụ cười hiền của người xứ Bắc. Kìa ai đi đó trên đường-Sang sông gánh cả đồng sương xuống đò-Phải hôm nay chợ Đông Du - Cho tôi gửi túm dâu chua làm quà. Cũng không ít dùng dắng bồi hồi xúc động của anh với những ân tình thưở ấy: Lời xưa khéo buộc tôi qua chốn này. Nguyễn Hồng Hà (cũng như bạn bè của anh) vừa bước qua cuộc chiến tranh nghiệt ngã, rạn vỡ lại gặp quê mình hồi sinh, ấm áp hơn trong sự bình phục của cảnh sắc thiên nhiên và tình người: Tôi đi sông Đuống bên này-Bao lô cốt-cỏ bánh dày lấp xanh-Hố bom tức tối lối quành-Trẻ đang nguệch ngoạc học tranh làng Hồ.

Trong không gian kỳ vĩ và thơ mộng huyền thoại của vùng núi Thiên Thai ngày anh trở lại, trong chuyển giao thời khắc của non sông vào vận hội mới, cảnh sắc thiên nhiên như bừng dậy: “Hết mưa là nắng hửng lên thôi”, như chính tâm hồn người lính trong sự hòa nhập ấy: Con đường như thực như mơ -Bình minh cánh bướm khổng lồ đang bay-Thời gian đêm đã chuyển ngày-Vùng quê đỏ những ngọn cây mặt trời.

Những bài thơ viết về sự nhớ lại, kể lại quá nhiều mất mát không hiếm trong văn học Việt Nam. Với tâm hồn thuần hậu, cả nghĩ và trong sáng như bài thơ Lại về qua núi Thiên Thai của nhà thơ-chiến sỹ Nguyễn Hồng Hà vẫn tươi tắn, đầy ắp kỷ niệm tốt đẹp trong hoài nhớ quê nhà, của sự biết ơn, chịu ơn những người mẹ, người chị, người em, những hy sinh thầm lặng cũng khiến ta trân trọng cuộc đời và tấm lòng người chiến sĩ, của một thế hệ cầm súng bước ra từ khói lửa chiến tranh.

Link gốc