Mở rộng đối tượng hưởng chính sách 178, tạo thuận lợi bố trí cán bộ khi sắp xếp bộ máy

Trong quá trình thực hiện đã có những vấn đề phát sinh do chính sách quy định tại Nghị định 178 cao hơn so với chính sách quy định tại Nghị định số 177/2024/NĐ-CP (về chế độ, chính sách đối với các trường hợp không tái cử, tái bổ nhiệm và cán bộ thôi việc, nghỉ hưu theo nguyện vọng) ban hành cùng thời điểm đó.

Cán bộ công chức, viên chức giải quyết thủ tục hành chính tại bộ phận một cửa.

Nghị định 178/2024/NĐ-CP về chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị đã đưa ra những chính sách vượt trội nhằm tạo thuận lợi cho công tác bố trí cán bộ. Song, quá trình thực hiện đã phát sinh bất cập, cần mở rộng đối tượng và phạm vi để đáp ứng nguyện vọng của cán bộ.

Giải tỏa tâm tư, động viên đối tượng chịu sự tác động trực tiếp nghỉ việc

Nghị định 178/2024/NĐ-CP được Chính phủ ban hành cuối năm 2024 với nhiều chính sách vượt trội nhằm tạo thuận lợi cho công tác bố trí cán bộ trong sắp xếp tổ chức bộ máy, đồng thời giữ chân cán bộ có năng lực, trình độ, có cống hiến. Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cũng đã ký ban hành Thông tư số 01/2025/TT-BNV hướng dẫn thực hiện Nghị định này.

Ngay khi Chính phủ ban hành Nghị định 178, các bộ, ngành, cơ quan, tổ chức ở Trung ương và địa phương đã phổ biến, quán triệt và tổ chức triển khai thực hiện đến cán bộ, công chức, viên chức và người lao động chịu ảnh hưởng do việc sắp xếp tổ chức bộ máy. 

Chính sách, chế độ quy định tại Nghị định 178 được đánh giá là rất thiết thực, bảo đảm được quyền, lợi ích của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động bị ảnh hưởng do sắp xếp bộ máy. 

Theo Bộ trưởng Nội vụ, chính sách này được các cơ quan, đơn vị của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị-xã hội đồng tình ủng hộ, qua đó góp phần giải tỏa tâm tư, động viên được đối tượng chịu sự tác động trực tiếp nghỉ việc (nghỉ hưu trước tuổi hoặc nghỉ thôi việc), nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý nơi sáp nhập, hợp nhất, tạo thuận lợi cho việc bố trí cán bộ trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy theo Kết luận số 121-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW.

Còn sự bất cập

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã có những vấn đề phát sinh do chính sách quy định tại Nghị định 178 cao hơn so với chính sách quy định tại Nghị định số 177/2024/NĐ-CP (về chế độ, chính sách đối với các trường hợp không tái cử, tái bổ nhiệm và cán bộ thôi việc, nghỉ hưu theo nguyện vọng) ban hành cùng thời điểm đó.

Bí thư Hà Tĩnh Hoàng Trung Dũng cho biết, vừa qua, địa phương này vận động được Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cùng 7 ủy viên ban thường vụ và ủy viên Ban Chấp hành nghỉ hưu trước tuổi. Song, nhiều người rất băn khoăn về việc thực hiện Nghị định 177 và 178. Cùng tuổi, cùng xin nghỉ hưu, đều chịu sự tác động của việc sắp xếp, nhưng nhân sự ở Ban Tuyên giáo, Ban Dân vận nghỉ thì được một số tiền lớn, còn Ban Nội chính thì không được như vậy.  Việc này cũng tương tự ở các sở, ngành. 

Thực tế cho thấy, một Trưởng Ban Tổ chức huyện ủy có cùng tuổi đời, thời gian công tác và tiền lương tháng hiện hưởng với Trưởng Ban Tuyên giáo Huyện ủy, nhưng do Ban Tổ chức không thuộc diện sắp xếp tổ chức bộ máy nên chỉ được hưởng chính sách theo Nghị định 177, với mức hưởng trợ cấp một lần 344 triệu đồng, trong khi Trưởng Ban Tuyên giáo huyện ủy thuộc đối tượng áp dụng Nghị định 178/2024/NĐ-CP lại được hưởng trợ cấp một lần lên đến 1,179 tỷ đồng. Điều này tạo ra sự bất cập trong việc thực hiện chính sách đối với cán bộ trong cùng thời điểm. 

Vì lẽ đó, Bộ Nội vụ cho biết, thời gian qua, Bộ đã nhận được nhiều ý kiến của các bộ, ngành, cơ quan ở Trung ương và địa phương đề nghị cán bộ lãnh đạo, quản lý do bầu cử, bổ nhiệm còn thời gian công tác dưới 5 năm đến đủ tuổi nghỉ hưu tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị không chịu sự tác động trực tiếp của việc sắp xếp tổ chức bộ máy; người làm việc trong chỉ tiêu biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước tại các hội được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ được áp dụng chính sách nghỉ hưu trước tuổi quy định tại Nghị định 178. 

Tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV vừa qua, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng cho hay, khi triển khai cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy với khối lượng công việc rất lớn trong thời gian ngắn với yêu cầu rất cao thì việc có những vấn đề phát sinh là khó tránh khỏi. Trung ương xác định khó khăn đến đâu thì đối diện, xem xét, tiếp tục phối hợp xử lý đến đó. Những vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai Nghị định 177, 178, Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Nội vụ đã nhìn nhận. Ông cũng lưu ý rằng, bên cạnh việc xử lý chính sách, địa phương phải chú ý việc tinh giản đi kèm cơ chế chính sách phù hợp giữ chân cán bộ có năng lực, trình độ, có cống hiến.

Đáp ứng nguồn kinh phí cho việc mở rộng phạm vi và đối tượng

Tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành, cơ quan, nhận thấy sự cần thiết mở rộng phạm vi và đối tượng áp dụng Nghị định 178, Bộ Nội vụ đã báo cáo Đảng ủy Chính phủ có tờ trình báo cáo Bộ Chính trị. Trong đó, Đảng ủy Chính phủ đề xuất mở rộng đối tượng áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước trong các cơ quan, đơn vị sự nghiệp công lập không chịu sự tác động trực tiếp của việc sắp xếp tổ chức bộ máy; người làm việc trong chỉ tiêu biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước tại các hội được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ để đáp ứng nguyện vọng của cán bộ. 

Điều này cũng tạo thuận lợi cho việc điều động, bố trí cán bộ lãnh đạo, quản lý từ các cơ quan, đơn vị sáp nhập, hợp nhất sang các cơ quan, đơn vị khác; bố trí cán bộ trẻ có năng lực, trình độ đáp ứng ngang tầm nhiệm vụ trong giai đoạn phát triển mới của đất nước; đồng thời thực hiện được chủ trương của Bộ Chính trị về tinh giản biên chế công chức, viên chức làm việc không hiệu quả, kém chất lượng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả ở các cơ quan, tổ chức, đơn vị không thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy.

Mới đây, Bộ Chính trị đã có Kết luận số 75-TB/TW đồng ý điều chỉnh phạm vi và đối tượng áp dụng chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.Với tinh thần khẩn trương, Bộ Nội vụ cho biết đã hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 178 để thể chế hóa chủ trương của Bộ Chính trị và thống nhất trong quá trình triển khai thực hiện.

Điểm đáng chú ý trong dự thảo Nghị định là bổ sung thêm 3 nhóm đối tượng hưởng chính sách nghỉ hưu trước tuổi, bao gồm: Cán bộ, công chức, viên chức, người hợp đồng hưởng lương từ ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật lao động trước thời điểm ngày 15/01/2019 và lực lượng vũ trang còn từ đủ 5 tuổi trở xuống đến tuổi nghỉ hưu trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị không chịu sự tác động trực tiếp của việc sắp xếp tổ chức bộ máy nhưng phải thực hiện tinh giản biên chế, cơ cấu lại, nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức.

Người làm việc trong chỉ tiêu biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước tại các hội được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ ở Trung ương và địa phương do tác động trực tiếp của việc thực hiện sắp xếp, hợp nhất, sáp nhập.

Cán bộ không đủ tuổi tái cử, tái bổ nhiệm quy định tại khoản 1, khoản 2 và khoản 3 Điều 2 Nghị định 177 quy định chế độ, chính sách đối với các trường hợp không tái cử, tái bổ nhiệm; cán bộ đủ điều kiện về tuổi tái cử, tái bổ nhiệm cấp ủy cùng cấp, có thời gian công tác tính từ ngày bắt đầu tổ chức đại hội còn từ 2,5 năm đến 5 năm đến đủ tuổi nghỉ hưu quy định tại khoản 4 Điều 2 Nghị định 177 và cán bộ đang tham gia cấp ủy ở các đảng bộ phải kết thúc hoạt động, kiện toàn tổ chức bộ máy còn từ 5 năm trở xuống đến tuổi nghỉ hưu, có nguyện vọng nghỉ hưu trước tuổi để tạo điều kiện sắp xếp nhân sự cấp ủy trong kỳ đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng và được cấp có thẩm quyền đồng ý thì được áp dụng chính sách nghỉ hưu trước tuổi theo quy định tại Nghị định này; không hưởng chính sách quy định tại Nghị định 177.

Ngoài ra, dự thảo Nghị định cũng sửa đổi, bổ sung phạm vi điều chỉnh; nguồn kinh phí chi trả chính sách, chế độ; quy định chính sách hỗ trợ thêm của địa phương tối đa là 30%.

Trước đó, Bộ Nội vụ đã dự kiến giảm khoảng 20% biên chế, tương ứng trên 100 nghìn người (không bao gồm viên chức sự nghiệp giáo dục và y tế), với nguồn kinh phí chi từ ngân sách nhà nước khoảng 130 nghìn tỷ đồng. Bộ Nội vụ khẳng định, nguồn kinh phí đã dự kiến bố trí từ ngân sách nhà nước đáp ứng được cho việc mở rộng phạm vi và đối tượng áp dụng Nghị định 178.