Một số biện pháp bảo vệ nguồn nước ngầm

Theo báo cáo từ Trung tâm Nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn Bắc Ninh, năm 2010 phấn đấu 98% dân số của tỉnh được sử dụng nước hợp vệ sinh; Thu gom và xử lý 100% rác thải sinh hoạt; Quản lý và xử lý 100% chất thải công nghiệp nguy hại, chất thải y tế.

Đối với khu vực nông thôn, phát triển hệ thống cấp nước sạch theo quy mô phù hợp với địa lý, địa hình và mạng lưới phân bố dân cư của từng vùng, từng xã. Đồng thời chú ý đầu tư hệ thống xử lý nước thải cho từng khu vực đông dân, khu vực chăn nuôi tập trung, khu vực làng nghề. Phấn đấu đến năm 2015, 100% dân cư nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh, thực hiện tốt vệ sinh môi trường ở khu vực nông thôn. Để thực hiện tốt mục tiêu này, cần tuyên truyền mạnh giúp người dân nâng cao nhận thức, hạn chế tối đa những nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước, nhất là nước ngầm.

Có ba nguồn nước chính cung cấp cho con người: nước mưa, nước bề mặt và nước ngầm. Nước mưa tương đối sạch nhưng số lượng ít, phụ thuộc theo mùa và dụng cụ hứng, chứa. Nước bề mặt hiện đang được xác định bị ô nhiễm nghiêm trọng. Nguồn nước ngầm nông (nguồn nước có độ sâu nhỏ hơn 20 m) cũng đã và đang bị ô nhiễm, nhất là các giếng khơi. Nước ngầm sâu là nguồn nước có độ sâu ngoài 20 m. Đây là nguồn nước duy nhất hiện nay được coi là còn sạch, số lượng nhiều, chất lượng ổn định. Chính vì vậy cần có phương pháp thăm dò, khai thác, sử dụng hợp lý, nếu không có kế hoạch bảo vệ phù hợp, nguồn nước này sẽ bị ô nhiễm và cạn kiệt.

Để tránh nguồn nước ngầm bị ô nhiễm cần xử lý đúng kỹ thuật các giếng khơi không còn nhu cầu sử dụng, bởi nhiều gia đình khi không dùng giếng khơi nữa thì lại dùng ngay giếng đó làm nơi đổ rác hoặc lấp sơ sài tạo nguy cơ lớn cho nguồn nước ngầm. Cách tốt nhất là đổ xuống đáy giếng một lớp cát vàng 1-1,5 m; và 1,5-2 m đất sét; 1-1,5 m cát vàng rồi lấp đất bình thường bằng mặt đất và xây kín.

Với các giếng khoan khi xây lắp không đúng kỹ thuật, nhất là phần cổ giếng tạo ra kẽ hở cho nước bẩn chảy xuống mạch nước ngầm, khi giếng khoan không còn nhu cầu sử dụng (thường gặp trong các vùng dân cư được xây dựng hệ thống cấp nước sạch tập trung hoặc khi xây dựng người ta khoan để lấy nước thi công công trình) phải lấy ống nhựa PVC bịt kín cổ giếng và xây trùm kín cổ giếng. Những người thợ làm nghề khoan giếng thủ công cần được tuyên truyền, giáo dục, giúp họ có thêm kiến thức và ý thức bảo vệ nguồn nước, không để họ thăm dò, khai thác bừa bãi.

Rõ ràng, việc bảo vệ nguồn nước là hết sức cần thiết bởi Bắc Ninh tuy có lượng mưa hàng năm cao, hệ thống sông, hồ dày đặc, nguồn nước ngầm phong phú nhưng lại phân bổ không đều giữa các địa phương. Nhiều nơi nguồn nước mặt bị ô nhiễm nặng bởi chất thải sinh hoạt, chất thải công nghiệp, thuốc bảo vệ thực vật… Nguồn nước ngầm có hàm lượng sắt, amoni, clorua… cao. Vì vậy không để ô nhiễm nguồn nước này sẽ góp phần nâng cao hơn chất lượng cuộc sống của người dân.

Bài, ảnh: V.T