Muôn vị nhân gian

Tôi vẫn nhớ như in lần đầu tiên được thưởng thức đặc sản này trên đất kinh kỳ. Hồi đó, khi còn là sinh viên, tôi được một người bạn mời về nhà ăn cơm. Hạnh là gái phố cổ Hà Thành chính hiệu rất xinh đẹp, da trắng, môi đỏ, hay cười. Không hiểu sao ngay từ buổi tựu trường chúng tôi lại kết bạn với nhau và trở nên thân thiết. Chắc tại hồi đó không thấy bạn kiêu kỳ như nhiều cô gái khác, hai đứa có nhiều điểm chung nên chúng tôi kết bạn với nhau khá dễ dàng. Nhà Hạnh nằm trên con phố Lý Quốc Sư, ngay cạnh quán phở đông nghẹt người mua, có khi phải xếp hàng mới vào ăn được. Mẹ của Hạnh cũng rất đẹp. Bà đảm đang, tháo vát, giọng nói trong vắt, thanh thoát nghe ấm lòng ngay từ buổi gặp đầu tiên, “Hôm nay cô sẽ chiêu đãi cháu một món đặc sản Hà Nội, món chả rươi, rất ngon đấy, cháu sẽ nhớ mãi”. Bà dẫn tôi và Hạnh vào bếp, mở cái nồi ra. Trời ơi, cái con gì mà trông ghê vậy. Ngoe nguẩy như con giun đất ý, tôi tái xanh mặt vào, sợ quá. Thấy vậy, mẹ của Hạnh mỉm cười bảo, “không sao đâu con ơi, chốc nữa sẽ có món ngon nức mũi. Con rươi là một thực thể thân mềm, trông thì rõ gớm ghiếc mà ăn vào thì lại trở thành một món ngon khoái khẩu đấy”.

Tôi biết người Hà Nội ăn uống rất tinh tế, cầu kỳ. Nhìn cái cách mẹ Hạnh bày biện, sửa soạn chuẩn bị cho một món ăn là biết ngay nếp nhà của gia đình bạn. Ăn rươi phải có mùa. Mùa rươi ngắn ngủi chỉ có vào những ngày đông lạnh se sắt, vì thế ai cũng mong những món quà theo mùa. Cả năm ngóng đợi ăn những thứ “vào mùa”, chứ nhất quyết không ước nó có quanh năm để ăn cho hả dạ. Rươi được bà làm sạch hết bùn nhớt bám trên thân. Sau đó để ráo trộn thêm vào thịt nạc dăm băm nhỏ, đập lấy lòng đỏ trứng gà đánh nhuyễn. Và chắc chắn không thể thiếu các gia vị trộn chung vào để làm nên hương vị đặc sắc của món ăn. Ăn rươi đầu bảng cần vỏ quýt. Tuyệt nhất là thứ quýt hôi xấu xí chua lè nhưng cái vỏ nó mới thơm làm sao, thơm ngào ngạt tinh dầu quýt mà không đắng. Kế đến là hành hoa, phải chọn hành “mùa đông”, hành hoa củ mẩy chứ không phải hành lá không củ. Hành củ mẩy này mùa đông mới có nhiều, mới lên mùi đặc biệt khác với hành tăm, hành hương hành lá. Đi đôi với hành là phải có thì là, những gia vị khử tanh và rất dậy mùi. Khi được kết hợp với nhau sẽ giúp món rươi có một mùi vị rất thơm, đặc trưng. Mỡ lợn được chưng trên chảo khi thấy xèo xèo thì múc từng muôi hỗn hợp trên đổ vào chảo thành từng miếng chả rươi. Sau khi những miếng chả rươi được rán vàng rộm ở cả hai mặt đúng độ, thơm ngon, hấp dẫn, bà xếp ngay ngắn trên chiếc đĩa bày mấy cọng thì là xanh đẹp mắt, ăn cùng với bát nước chấm chua ngọt pha ớt cay nổi đỏ mặt bát, cùng với chút bún hến con con trong cái lành lạnh của gió mùa Đông Bắc đang tràn về khiến tôi chảy nước mắt. Ăn một miếng ngon bỗng dưng thấy nhớ nhà quay quắt. Mẹ Hạnh thấy tôi khóc thút thít nhẹ nhàng lấy khăn đưa tôi lau mặt, rồi gắp thêm món cho tôi. Trong sâu thẳm tâm hồn, tôi vẫn mãi thầm cảm ơn bà vì cử chỉ tinh tế, tình cảm mà bà dành cho tôi ngày hôm đó.
Hôm rồi nghe thấy tiếng rao mua rươi chợt sâu xa thấy ùa về rưng rưng nguyên vẹn cảm xúc, bỗng thấy trong lòng nghẹn ngào nỗi nhớ nhung da diết. Người ta thường hay nói “hương vị tạo nên ký ức”. Bởi đối với mỗi chúng ta, những mùi vị quen thuộc ấy luôn gắn liền với những kỷ niệm, những trải nghiệm đong đầy cảm xúc trong quá khứ. Đó là những mùi vị đã in sâu vào tiềm thức và trở thành một phần không thể tách rời của bản thân. Mùi vị của chúng mang lại cảm giác ấm áp, có sức mạnh đặc biệt trong việc kích hoạt và lưu giữ ký ức, chúng mang đến cảm xúc mạnh mẽ và sâu sắc.
Món ngon nhớ lâu. Ăn là một điều nhỏ bé, tốt đẹp trong đời này. Ăn là yêu. Trong muôn vị nhân gian, mùi vị năm đó khiến tôi càng tin rằng, một bữa ăn luôn mang nhiều xúc cảm hơn chỉ đơn thuần chuyện đói no. Bữa ăn được trân quý cũng giống như một khoảnh khắc không thể quay lại nữa vì nó đã thực sự trở thành kí ức có hương vị của yêu thương. Nếu giữa những tháng năm xô bồ tấp nập, bạn cần điều gì đó cho tâm tĩnh lại, hãy lựa chọn một món ăn quen thuộc nào đó. Chậm rãi, nhẩn nha thưởng thức từng hương vị thân thuộc để thấy cuộc đời thật an ổn, thấy thật dịu dàng và vô cùng ấm áp...