Như một lời thâm tạ…

Chiều mùa đông cuối năm, một dòng tin khiến tim tôi đau nhói: nhạc sỹ Phú Quang qua đời. Ông đã chọn một sáng mùa đông Hà Nội se lạnh để giã biệt hồng trần. Vậy là từ nay chúng ta sẽ không còn cơ hội được nghe những sáng tác mới của một nghệ sỹ tài hoa, không còn được thấy một Phú Quang hào hoa, nụ cười hào sảng, dễ thương cùng tài năng đặc biệt làm say đắm và chinh phục triệu triệu trái tim yêu nhạc.

Một đêm mùa đông như đêm nay, những lời ca giai điệu Phú Quang lại vang lên tha thiết, lòng ta bồi hồi với những ca từ sâu lắng:

“Dường như ai đi ngang cửa
Gió mùa đông bắc se lòng
Chút lá thu vàng đã rụng
Chiều nay cũng bỏ ta đi”

Âm nhạc của Phú Quang không chỉ có nỗi buồn mà còn có những trắc ẩn không thể nói thành lời. Nhạc sĩ từng chia sẻ ông bắt gặp bài thơ Không đề gửi mùa đông của Thảo Phương trong tập thơ được nữ thi sĩ tặng. Vì yêu thích những câu thơ, ông đã viết thêm ca từ tạo nên ca khúc hoàn thiện - Nỗi nhớ mùa đông. Bài hát ra đời khi Phú Quang đang ở Sài Gòn, lòng da diết nhớ quê hương, nhớ người thân, bạn bè, nhớ mùa đông xứ Bắc. Nhạc sỹ dùng “gió mùa đông bắc se lòng”, “tiếng chuông chùa xa vắng”... gợi cảm giác lạnh lẽo và nỗi nhớ da diết. Phải là người từng trải, đi qua những đau thương, mất mát mới thực sự hiểu được ý nghĩa phía sau câu hát:

“Làm sao về được mùa đông
 Mùa thu cây cầu đã gẫy”

 Nỗi nhớ không chỉ da diết mà còn là một điều gì đó không thể, nhớ mà không thể quay về, nhớ mà không thể trở lại.
Một đời người có thể nhiều người tình, cũng có thể duy nhất một người tình. Gần hai thập kỷ say mê nhạc Phú Quang với những: Em ơi Hà nội phố, Khúc mùa thu, Im lặng đêm Hà Nội, Một dại khờ, một tôi, Đâu phải bởi mùa thu, Nỗi nhớ mùa đông... , ấp ôm nhạc khúc bất kể không gian, thời gian nào... tôi tự coi mình là “người tình âm nhạc” bé nhỏ, một người tình không bao giờ gặp mặt nhưng luôn dành cho ông một niềm yêu mến vô tận.

Đêm nay, ta chợt rưng rưng nhớ một người tình. Người tình trong tim ai mà không dấu yêu, nỗi nhớ ai trong một đêm mùa đông mà không da diết. Nhưng người tình nào rồi cũng có lúc như chiếc lá thu phai rời bỏ ta đi theo cách nào đó, để người ở lại trong nỗi đau còn thổn thức một niềm yêu bất tận. Nếu không có một trái tim rung cảm tuyệt vời, làm sao Phú Quang có thể sáng tác những giai điệu “đốn tim” người nghe đến thế:

“Em xa anh, trăng cũng chợt lẻ loi thẫn thờ
Biển vẫn thấy mình dài rộng thế
Xa cánh buồm, một chút đã cô đơn”

Em xa anh thôi, giống như bao đôi tình nhân xa nhau, xa rồi lại gần, gần rồi lại xa, như cơm ăn nước uống hàng ngày thôi, mà cũng khiến vầng trăng kia thẫn thờ vì cô đơn. Ai đang yêu xa người yêu, nghe mà không nhớ thương cồn cào muốn khóc. Một nhà văn hay bất kỳ nhạc sỹ nào cũng luôn lấy chất liệu tình yêu làm nguồn cảm hứng sáng tác, tình yêu càng sâu sắc, mãnh liệt, giai điệu càng thăng hoa. Trong chúng ta, ai không thể không rung động khi nghe những ca từ thấm đẫm yêu thương nhung nhớ này:

“Gió âm thầm không nói
Mà sao núi phải mòn
Em đâu phải là chiều
Mà nhuộm anh đến tím
Sóng có nghĩa gì đâu
Nếu chiều nay em chẳng đến
Dù sóng đã làm anh nghiêng ngả vì em”

Lời nói có thể dối lừa, nhưng sự rung động không bao giờ nói dối, không ai có thể che giấu tình yêu nếu thật sự yêu. Âm nhạc Phú Quang mang lại âm điệu tinh tế, lột tả vẻ đẹp, sức mạnh tột cùng của tình yêu mãnh liệt, cho dù có cả hạnh phúc và đớn đau:

“Tôi đã yêu như chết là hạnh phúc
Tôi đã quên mình chỉ để nghĩ về em
Người đàn bà giấu đêm vào trong tóc
Có điều chi em mải miết đi tìm?”

Phú Quang là thế, sâu lắng và thiết tha, chạm đến tận cùng những trái tim đa cảm.

Nhạc sỹ Phú Quang.

Có thể nói chính người nghệ sỹ bằng tài năng âm nhạc thiên phú đã thổi hồn vào những câu chữ, hình ảnh, âm thanh, như giọt giọt mưa tưới mát tâm hồn ta, như điệu đồng giao gửi tới người tình đang chờ đợi. Sẽ là thiếu sót nếu nhắc tới Phú Quang mà quên những ca sỹ gắn bó với dòng nhạc trữ tình của ông như: Ngọc Anh, Lê Dung, Hồng Nhung, Thanh Lam… đều là những Diva nổi tiếng một thời. Đó cũng được coi là những “người tình âm nhạc” diễm tuyệt không thể thiếu để tài năng nghệ sỹ chắp cánh bay xa, để chúng ta có một Phú Quang đầy ấn tượng trong lòng công chúng.
Phú Quang nổi tiếng là nhạc sỹ gắn bó với mùa thu Hà Nội. Trong kho tàng hơn 600 ca khúc được ông phổ nhạc, có hàng trăm nhạc phẩm thấp thoáng bóng hình hà Nội. Ông đã vẽ, đã đặc tả nên một Hà Nội phố bằng tình yêu âm nhạc, chỉ riêng về mùa thu Hà Nội thôi cũng ngót nghét mười mấy ca khúc, đều là tuyệt phẩm. Có lẽ không một người Hà Nội nào yêu nơi mình sinh ra, yêu mùa thu Hà Nội có thể thờ ơ với nhạc Phú Quang và ngược lại. Nhạc sỹ trong một cuộc phỏng vấn cũng thừa nhận, ông có một tình yêu kỳ lạ với Hà Nội, nơi ông gửi gắm tất cả tuổi trẻ, tình yêu, hy vọng của mình. Đây cũng là một nhân duyên kỳ lạ của Phú Quang với mảnh đất kinh kỳ.
Hà Nội trong ca khúc của nhạc sỹ đẹp đến nao lòng với không gian u tịch, những hình ảnh phố cổ, hoa sữa, cây bàng, gió mùa đông bắc, heo may, tiếng dương cầm, nóc nhà thờ, cổ kính mà rêu phong với mái ngói xô nghiêng, cây bàng mùa đông xơ xác… Đến với Phú Quang, những người chưa từng đặt chân tới miền đất - trái tim nước Việt cũng có thể tơ vương, yêu thương và mường tượng ra một Hà Nội mộng mơ, lãng mạn và xuyến xao như thế nào. Nhạc sỹ, bằng một tình yêu bất tận đã truyền lửa, truyền tải để chạm đến tận cùng những trái tim hồn hậu, đa cảm, yêu mùa thu, đất nước, con người.
Đêm nay, tôi hầu như không xem gì, nghe gì ngoài nhạc Phú Quang, như một lời cảm tạ, tiễn biệt cuối cùng về những đóng góp một đời của ông cho nền âm nhạc nước nhà. Và tôi biết, có một Hà Nội và nhiều nhiều những trái tim yêu nhạc Phú Quang cũng đang thổn thức cùng tôi.
Lần cuối tiễn biệt người tình, tôi muốn nói đã yêu đến thấu tim tài năng thiên phú cùng kết cấu giai điệu và ca từ của nhạc sỹ tài ba. Tôi đã phiêu linh thả hồn cùng những giai điệu tuyệt vời của ông trong cả bốn mùa xuân hạ thu đông, cùng âm nhạc của ông đi qua biết bao thăng trầm, buồn vui trong cuộc sống. Tôi và âm nhạc Phú Quang đã lãng du, lang thang qua nhiều con đường chỉ với một chiếc radio, chỉ có tôi và trái tim, tài năng nghệ sỹ, đắm say không giới hạn. Để rồi khi quay về “bỗng thấy mình chẳng nhớ nổi một con đường”...
Cuộc đời mỗi người đều là những giây phút đến rồi đi, hò hẹn rồi chia ly, dù có bao nhiêu thứ thì rồi cũng đến ngày bỏ lại hết sau lưng. Nhưng dẫu vậy, những gì một người đã đi để lại cho đời cũng là điều cần và nên nhắc tới. Xin một lần nữa được thâm tạ những giá trị tinh thần quý giá nhạc sỹ đã gửi tặng cho nhân thế, như một di sản âm nhạc để lớp hậu sinh kế thừa và phát triển.