Nông thôn mới, diện mạo mới

Sau 11 năm thực hiện chương trình xây dựng Nông thôn mới (NTM) với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng, chung sức của Nhân dân, diện mạo nông thôn trên địa bàn tỉnh có nhiều khởi sắc. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao; cơ cấu kinh tế, sản xuất nông nghiệp chuyển biến rõ nét; kết cấu hạ tầng được đầu tư khang trang, hiện đại… Quá trình xây dựng NTM đã và đang đi vào thực chất.

Đường giao thông nông thôn xã Lâm Thao (Lương Tài) được đầu tư nâng cấp đáp ứng tiêu chí NTM nâng cao.

Phát huy hiệu quả sức dân
Yên Phong là huyện cuối cùng của tỉnh về đích chương trình xây dựng NTM, dự kiến tháng 3-2022, huyện sẽ đón nhận danh hiệu huyện NTM do Thủ tướng Chính phủ công nhận. Điểm nhấn nổi bật trong xây dựng NTM ở Yên Phong là phát huy hiệu quả sức mạnh toàn dân. Theo đó, thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”, toàn huyện huy động mọi tầng lớp nhân dân tham gia hiến tặng hàng trăm nghìn m2 đất, đóng góp hơn 30.000 ngày công lao động tham gia làm đường bê tông, sửa chữa, nâng cấp kênh mương nội đồng, xây dựng và sửa chữa trường học, trạm y tế, nhà văn hóa xã, thôn.
Nhiều gia đình tích cực hiến đất để xây dựng các công trình công cộng, đường nông thôn, điển hình như gia đình ông Nguyễn Văn Bích (thôn Chi Long, xã Long Châu) hiến 35m² đất ở để mở rộng đường giao thông nông thôn; nhân dân thôn Đại Chu, xã Long Châu hiến 1,5ha đất canh tác để xây dựng trường mầm non, 100 hộ dân thôn Yên Tân, xã Hòa Tiến hiến 1.000 m2 đất làm đường giao thông… Trong 10 năm (2011-2020) xây dựng NTM, huyện huy động tổng số vốn thực hiện chương trình gần 2.000 tỷ đồng, trong đó ngân sách tỉnh hơn 850 tỷ đồng; ngân sách huyện gần 197 tỷ đồng; ngân sách các xã hơn 905 tỷ đồng; vốn doanh nghiệp hỗ trợ và nguồn vốn khác hơn 45 tỷ đồng.
Giai đoạn 2016 - 2020, các doanh nghiệp và nhân dân trong tỉnh tự nguyện đóng góp gần 80 tỷ đồng, khoảng 18.000 ngày công và hiến hơn 150.000 m2 đất để xây dựng các công trình công cộng nông thôn.
Hưởng ứng phong trào “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” do T.Ư phát động, cũng trong giai đoạn 2016 - 2020, toàn tỉnh huy động hơn 200.000 ngày công lao động, khoảng 46 tỷ đồng đóng góp vào xây dựng nông thôn mới, hiến hơn 17.000 m2 đất làm đường giao thông, các công trình công cộng khác… Nguồn vốn của nhân dân, doanh nghiệp đóng góp được thực hiện đúng quy định, bảo đảm công khai, dân chủ, do người dân tự bàn bạc, quyết định, không áp đặt. Nhân dân trực tiếp quản lý, quyết định đầu tư, sử dụng có hiệu quả nguồn vốn do mình đóng góp thông qua các Ban phát triển thôn, Ban giám sát cộng đồng, từ đó tạo sự đồng thuận trong nhân dân, đáp ứng yêu cầu tiến độ và chất lượng xây dựng công trình phúc lợi ở các thôn, xóm...
Có thể khẳng định, với sự nỗ lực, cố gắng không ngừng của cấp ủy, chính quyền và nhân dân trong tỉnh, nông thôn Bắc Ninh có những chuyển biến tích cực: Hệ thống cơ sở hạ tầng nông thôn được đầu tư nâng cấp và từng bước phát triển nhanh theo hướng đô thị hoá, đáp ứng ngày càng tốt hơn cho nhu cầu sản xuất và sinh hoạt của người dân; Cơ cấu kinh tế nông nghiệp chuyển dịch theo hướng phát triển sản xuất hàng hoá với quy mô ngày càng lớn và trình độ khoa học, công nghệ trong sản xuất nông nghiệp nâng cao theo hướng sử dụng giống mới, công nghệ sinh học và nhiều khâu sản xuất nông nghiệp đạt tỷ lệ cơ giới hoá cao tạo tiền đề nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả. Tỷ trọng giá trị sản phẩm và lao động của ngành công nghiệp và dịch vụ tăng nhanh. Đời sống vật chất, tinh thần người dân được cải thiện; các giá trị văn hóa truyền thống không ngừng được gìn giữ, bảo tồn và phát huy; hệ thống chính trị ở cơ sở ngày càng vững mạnh, niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng ngày càng được củng cố. Đặc biệt, trong quá trình xây dựng NTM không có nợ xây dựng cơ bản.
Bên cạnh những thành tựu đạt được, trong quá trình triển khai thực hiện chương trình xây dựng NTM còn một số tồn tại. Cụ thể, cơ cấu sản xuất nông nghiệp và kinh tế nông thôn chuyển dịch chậm; phát triển kinh tế chưa đồng đều giữa các địa phương trong tỉnh; quan hệ sản xuất trong nông nghiệp - nông thôn đổi mới chưa mạnh; kinh tế hộ còn nhỏ; kinh tế hợp tác chưa có chuyển biến rõ nét, hiệu quả chưa cao; quá trình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản theo chuỗi giá trị chưa nhiều, hiệu quả thấp. Tình trạng ô nhiễm môi trường ở nông thôn, trong đó có khu vực làng nghề chưa được giải quyết triệt để…
Tiếp tục triển khai chương trình xây dựng NTM nâng cao
Trong giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Bắc Ninh phấn đấu có 50% số xã trở lên đạt chuẩn NTM nâng cao (trong đó có 30% số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu); phấn đấu công nhận ít nhất 50 mô hình khu dân cư NTM kiểu mẫu; có 2 huyện đạt chuẩn huyện NTM nâng cao. Để đạt mục tiêu này, Bắc Ninh tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ và cư dân nông thôn, nâng cao chất lượng các phong trào thi đua xây dựng NTM. Lựa chọn nội dung nhiệm vụ ưu tiên, tập trung chỉ đạo và bố trí đủ nguồn lực để thực hiện, phấn đấu hoàn thành các mục tiêu của chương trình giai đoạn 2021 - 2025. Chú trọng phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, bảo đảm kết nối nông thôn - đô thị; phát triển kinh tế nông thôn gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp; bảo vệ môi trường, xây dựng cảnh quan nông thôn xanh - sạch - đẹp - an toàn; bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống gắn với phát triển kinh tế du lịch nông thôn; giữ gìn an ninh trật tự xã hội và quốc phòng trên địa bàn nông thôn. Tiếp tục rà soát, hoàn thiện cơ chế chính sách hỗ trợ xây dựng NTM, bảo đảm đồng bộ, linh hoạt và phù hợp với điều kiện thực tế theo hướng nâng cao chất lượng, đi vào chiều sâu và bền vững. Tăng cường thực hiện hiệu quả các giải pháp huy động nguồn lực thực hiện chương trình, vận động người dân tiếp tục tham gia đóng góp xây dựng NTM theo nguyên tắc tự nguyện cho từng dự án, nội dung cụ thể.