Phác họa chân dung một tân Hiệu trưởng

Thứ 5, 21/03/2013 | 16:10:00 [GMT +7] A A

Thực hiện đề án luân chuyển cán bộ trong ngành Giáo dục, tháng 1 năm 2013, Thạc sĩ Nguyễn Thái Minh, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Bắc Ninh được điều động và bổ nhiệm làm Hiệu trưởng Trường THPT Hoàng Quốc Việt. Luân chuyển và thăng chức rõ là niềm vui, nhưng cũng có đồng nghiệp thân gần hiểu nên lo không biết với cá tính của mình, liệu anh có làm nên chuyện tại ngôi trường khá đặc biệt này?

Trường Hoàng Quốc Việt được thành lập năm 1988 với tên gọi PTTH Bắc Ninh, thời điểm ấy khi công tác tuyển sinh còn phân theo khu vực, đã có những năm chất lượng giáo dục của trường được đánh giá ngang ngửa với trường Hàn Thuyên. Giáo viên giỏi tỉnh có năm dẫn đầu khối các trường THPT, thi Đại học có năm lớp chọn 100% học sinh trúng tuyển...

Trường THPT Hoàng Quốc Việt đã được xây mới hiện đại trên đường Đấu Mã, phường thị Cầu (thành phố Bắc Ninh).

Tái lập tỉnh năm 1997, trường được đổi tên thành THPT Hoàng Quốc Việt. Trước đó, uy tín của trường cũng đang giảm sút do tồn tại loại hình bán công, thu học phí cao. Thêm nữa, khi tỉnh chỉ đạo tuyển sinh tự do, không phân theo khu vực, thì đối tượng thi vào trường ngày càng giảm, địa bàn tuyển chủ yếu ở Đáp Cầu, Thị Cầu, Đại Phúc… Đấy cũng là những nơi phụ huynh ít có điều kiện chăm lo việc học cho con. Cùng với nhiều lý do khác nữa, nhiều năm qua nhắc đến Trường THPT Hoàng Quốc Việt là nhắc đến một cơ sở giáo dục khá đặc biệt. Đặc biệt không chỉ bởi đầu vào thấp, chất lượng không ổn định mà còn “nổi tiếng” bởi có nhiều học sinh hư, trong đó không ít học sinh cá biệt được liệt vào hàng có… “số má” ở thành phố Bắc Ninh.

Tôi đã có vài dịp ngồi với anh cùng nhau “mổ xẻ” chất lượng giáo dục mũi nhọn của trường chuyên Bắc Ninh. Anh tính ngay thẳng, không vừa ý điều gì là thể hiện rõ quan điểm ngay, không vòng vo tam quốc. Tôi nhớ có lần ngồi với thày Đỗ Thành Ý, nguyên Hiệu trưởng Trường THPT Hàn Thuyên, từng là giáo viên chủ nhiệm của anh, thày Ý bảo:

“Thái Minh được lắm đấy, rất có năng lực và cá tính. Phải cái tội thẳng và nóng tính quá nên đôi khi dễ gây hiểu lầm cho người mới tiếp xúc. Nhưng tính cách nó thế rồi, khó bỏ lắm, có tài thì hay có tật mà …”

Nguyễn Thái Minh là giáo viên Vật lý, từng dạy học nhiều nơi, tháng 10-1996 thì về trường chuyên Bắc Ninh bồi dưỡng đội tuyển thi học sinh giỏi Quốc gia. Năm 2003 được đề bạt Phó Hiệu trưởng, sau đó trực tiếp phụ trách chuyên môn. Mấy bận đến trường làm việc, Hiệu trưởng thường ủy quyền Phó Hiệu trưởng tiếp tôi. Làm việc với phóng viên, Thái Minh ít khi sử dụng văn bản mà chỉ nói vo, nói vo nhưng rất đầy đủ, khúc triết và dễ hiểu.

Trong 10 năm làm Phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn, Sở GD-ĐT và trường đã ghi nhận Thái Minh ở 3 mặt quan trọng là: Góp phần cùng ngành và trường ổn định để từng bước nâng cao chất lượng thi học sinh giỏi Quốc gia; Nâng tỷ lệ đỗ ĐH của học sinh trường chuyên; Thu hút nguồn tuyển sinh từ 8 trường THCS trọng điểm vào trường chuyên Bắc Ninh. Khi Thái Minh nhận quyết định Hiệu trưởng, tôi điện mừng và trao đổi thẳng là về trường mới đối tượng học sinh rất phức tạp, không phải như trường chuyên đâu? Anh tự tin bảo đã từng dạy ở đó 9 năm rồi (từ 1988 đến 1996), nhưng cũng thừa nhận về trường mới tính cách phải mềm dẻo, linh hoạt hơn trong xử lý các tình huống sư phạm mới có thể quản lý tốt các đối tượng học sinh, nhất là những học sinh cá biệt.

Hiệu trưởng Nguyễn Thái Minh dự giờ môn Ngữ văn của đồng nghiệp.

Về trường mới, Thái Minh triển khai họp Hội đồng giáo dục luôn. Họp tan, một đồng nghiệp có tuổi ghé tai nói như dọa: Học sinh ở đây dốt và mất dạy lắm! Rõ ràng bụng bảo dạ phải mềm dẻo, nhưng trước nhận định thiếu trách nhiệm của đồng nghiệp đã khiến Hiệu trưởng nóng ran, bổ ngay: Anh nói thế là không được, ở nhà thì con hư tại mẹ, ở trường thì trò hư tại thầy. Học sinh cá biệt đều có nguyên do, anh phải tìm hiểu kỹ mới nói chứ…!

Công việc tiếp của Hiệu trưởng là họp với 24 giáo viên chủ nhiệm yêu cầu chấn chỉnh kỷ cương nền nếp. Cụ thể yêu cầu giáo viên chủ nhiệm liệt kê danh sách những học sinh học lực yếu, hạnh kiểm yếu rồi tổ chức họp với phụ huynh các em nghe tâm tư nguyện vọng, từ đó cùng ký cam kết thực hiện tốt nội quy. Công việc này khó có thể đạt kết quả trong ngày một ngày hai. Vì vậy mỗi giáo viên chủ nhiệm phải như một Hiệu trưởng nhỏ, phải kịp thời nắm bắt tâm tư nguyện vọng của học sinh để có phương pháp quản lý phù hợp.

Dịp tết Nguyên đán Quý Tỵ 2013, Thái Minh đã chỉ đạo Công đoàn trường khơi dậy nhiều việc làm ý nghĩa, như thăm tặng quà một số hộ dân khó khăn trên địa bàn, một số hộ gia đình hoàn cảnh đặc biệt có con là học sinh hư đang học tại trường, đặt vấn đề thắt chặt hơn hơn mối quan hệ với chính quyền địa phương, khu phố… Sâu sát với cơ sở, tìm hiểu sâu hoàn cảnh của những học sinh cá biệt đã giúp Thái Minh vỡ vạc nhiều điều. Bằng cớ là số học sinh trốn học chơi game, hay tụ tập đánh nhau đã giảm hẳn.

Thái Minh chia sẻ: “Tôi biết nhiều em trở thành cá biệt chỉ vì bị hoàn cảnh đưa đẩy, như bố mẹ bỏ nhau hay bố mẹ tù tội, hoặc trăm nghìn lý do khác vô tình đã gieo rắc vào tâm hồn các em ý nghĩ tiêu cực, bất cần đời. Nếu giáo viên mà không sâu sát, chỉ nhìn vào hành vi rồi đánh giá bản chất thì có khi vô tình đẩy các em này vào bước đường cùng, trở thành kẻ lưu manh phạm tội. Ngược lại nếu sâu sát các em, thì không ai khác chính chúng ta đang là niềm hy vọng cuối cùng cho các em trở thành những công dân tốt.”

Tiên học lễ-hậu học văn, Hiệu trưởng Nguyễn Thái Minh đang cố gắng chấn chỉnh kỷ cương trường lớp bằng những việc làm thiết thực, thấu lý đạt tình. Học sinh ngoan mới chăm, mà chăm mới giỏi. Cách làm của tân Hiệu trưởng bước đầu nhận được sự đồng thuận cao trong các đồng nghiệp, học sinh và phụ huynh. Tôi biết anh đang ấp ủ nhiều khát vọng cho sự đổi thay toàn diện của ngôi trường này, nhất là vấn đề tuyển sinh đầu vào ra sao, rồi bồi dưỡng giáo viên giỏi thế nào để làm sao mỗi thầy cô phải thật sự là tấm gương cho học sinh noi theo. Nhưng anh chưa tiện nói, hãy cứ phải làm, làm hết mình cái đã.

Cuộc chuyện của tôi với anh liên tục bị ngắt quãng, lúc thì một hoặc vài học sinh cá biệt mang bản cam kết không tái phạm đến nộp Hiệu trưởng; khi là mấy đồng nghiệp trao đổi những việc làm cần thiết chuẩn bị ra mắt tập san Trường THPT Hoàng Quốc Việt - 25 năm xây dựng và trưởng thành… Chỉ vào cậu học sinh tóc vàng vừa bước ra khỏi phòng Hiệu trưởng, một nữ giáo viên của trường ghé tai tôi, nói nhỏ: “Cậu ấy bố mẹ bỏ nhau, chán đời lêu lổng, là dân “bay, lắc” có tiếng ở thành phố Bắc Ninh đấy. Giáo viên chủ nhiệm định đuổi học nhưng khi thầy Thái Minh biết, vào tận nhà chẳng biết rủ rỉ thế nào mà bây giờ tiến bộ hẳn, còn cam kết không tái phạm nữa.”

Còn quá vội để khẳng định những việc làm của tân Hiệu trưởng là sẽ xuôi chèo mát mái, sẽ mang lại nhiều hiệu quả đột phá, sẽ sớm nâng cao vị thế cho nhà trường… Nhưng ít ra, thái độ sốt sắng với công việc của Hiệu trưởng Nguyễn Thái Minh đã khiến cho nhiều học sinh lẫn đồng nghiệp phải tự soi lại trách nhiệm bản thân, để có niềm tin và cùng vươn lên trước hết là hoàn thành tốt phận sự của bản thân mình.

Link gốc