Phát huy vai trò của Hợp tác xã trong xây dựng nông thôn mới

Trong quá trình xây dựng nông thôn mới (NTM), kinh tế tập thể mà nòng cốt là các hợp tác xã (HTX) đóng vai trò hết sức quan trọng, giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân. Tuy nhiên, cần có những bước đi phù hợp và sự nhìn nhận đầy đủ hơn nữa để hoạt động của các HTX phát triển bền vững, đi vào chiều sâu, góp phần đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM.

Thực tiễn đã khẳng định kinh tế tập thể là một yếu tố và động lực cơ bản để đổi mới tư duy, nâng cao trình độ sản xuất trên mọi phương diện cho người nông dân và đem lại hiệu quả kinh tế cao tạo nền tảng để thúc đẩy quá trình xây dựng NTM.

Hiện toàn tỉnh có 537 HTX dịch vụ nông nghiệp, trong đó có 18 HTX hoạt động theo quy mô toàn xã và 518 HTX hoạt động theo quy mô thôn với số vốn bình quân 389 triệu đồng. Nhìn chung, các HTX có quy mô toàn xã và liên thôn hoạt động thuận lợi hơn do có thị trường, quy mô tổ chức dịch vụ, sản xuất đa dạng hơn. Nhiều HTX nông nghiệp hoạt động đạt hiệu quả cao và đã phát huy được vai trò tập hợp, vận động thành viên tham gia, làm thay đổi cách nghĩ, cách làm và ứng dụng hiệu quả các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Lĩnh vực hoạt động của các HTX ngày càng phong phú, đa dạng, gồm nhiều dịch vụ như: thủy lợi, khuyến nông, giống, vật tư, khoa học kỹ thuật, vệ sinh môi trường, nước sạch, thú y, tín dụng nội bộ, bao tiêu sản phẩm... Qua đó, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện sớm và hoàn thành 3 tiêu chí quan trọng trong Bộ tiêu chí nông thôn mới là thủy lợi, thu nhập và hình thức tổ chức sản xuất.

Mặc dù vai trò của HTX trong xây dựng NTM đã được khẳng định, tuy nhiên thực tế con đường phát triển của kinh tế tập thể còn gặp không ít những khó khăn. Trước tiên, đó là nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể về hợp tác xã còn nhiều hạn chế. Bên cạnh đó, người dân, do thói quen sản xuất nhỏ lẻ nên khi tham gia vào hợp tác xã chưa thực sự mạnh dạn trong việc đầu tư, góp vốn. Việc huy động nguồn nhân lực để đảm đương quá trình phát triển của thành phần kinh tế quan trọng này gặp rất nhiều khó khăn. Hầu hết các HTX đều không có trụ sở, nhà xưởng sản xuất ổn định; chỉ có 5/537 HTX có trụ sở làm việc riêng (chiếm 0,9%). Không có đất thuê lâu dài, đồng nghĩa với việc các hợp tác xã chưa thể yên tâm đầu tư đổi mới công nghệ nên hiệu quả sản xuất chưa cao. Vấn đề vay vốn đối với các HTX cũng hết sức nan giải. Hầu hết các HTX đều rất khó khăn về vốn hoạt động, chưa tiếp cận được nhiều với các tổ chức tín dụng, thiếu thông tin tư vấn về chính sách tín dụng và không có tài sản thế chấp… Tổng số vốn bình quân của 1 HTX hiện rất thấp, chỉ có 389 triệu đồng trong khi bình quân cả nước là 816 triệu đồng.

Để kinh tế HTX phát triển, góp phần đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM, trước tiên cần phải đẩy mạnh việc thông tin, tuyên truyền để mọi người dân nhận thức đúng vai trò, nội dung và mục tiêu của hoạt động HTX trong quá trình thực hiện chương trình mục tiêu xây dựng NTM; làm cho người dân tự nhận thức được quyền lợi, nghĩa vụ và tự nguyện tham gia vào HTX. Cùng với đó là tăng cường khâu liên doanh, liên kết với các doanh nghiệp nhằm tăng sức cạnh tranh, hoạt động hiệu quả trong điều kiện kinh tế thị trường; tạo chính sách cho các HTX thuê đất lâu dài để ổn định sản xuất, yên tâm đầu tư công nghệ hiện đại; ưu tiên vay vốn ưu đãi để phát triển ổn định và bền vững, góp phần vào thành công của chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.