Rèn luyện ý thức văn minh nơi công cộng

Bên cạnh vẻ đẹp cuộc sống trong một đất nước thanh bình, chúng ta không khó bắt gặp những hành vi thiếu chuẩn mực, thậm chí là vi phạm pháp luật nơi công cộng như: Vượt đèn đỏ khi tham gia giao thông; ẩu đả khi va chạm giao thông; nói tục, chửi bậy; hút thuốc nơi công cộng; viết vẽ lên tường, nơi tín ngưỡng, thờ tự; mở âm thanh quá lớn, quá giờ quy định…Điều đó tạo ra môi trường không an toàn cho cộng đồng, làm tăng cảm giác bất an cho người xung quanh, làm giảm chất lượng cuộc sống; tác động xấu đến sự phát triển kinh tế, nhất là các ngành du lịch, dịch vụ.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Có người so sánh: Vì Luật và xử lý vi phạm của chúng ta chưa đủ sức răn đe như Singapore; vì giáo dục chưa toàn diện và sâu sắc như ở Nhật. So sánh đó cũng có khía cạnh đúng cần học tập, song cũng có phần khập khiễng vì mỗi nước có nền văn hóa và trình độ phát triển khác nhau. Bởi vậy, nguyên nhân cơ bản là do ý thức của mỗi cá nhân là chính. Điều đó lý giải tại sao vẫn ở sự kiện ấy, vẫn môi trường xã hội ấy, vẫn hệ thống luật pháp ấy…lại có những kiểu ứng xử trái ngược nhau như vậy.

Để tạo ý thức ứng xử văn minh nơi công cộng một cách bền vững, trở thành thói quen của cộng đồng cần nhiều giải pháp đồng bộ. Hệ thống pháp luật đã có những quy định rõ ràng, nhưng việc xử lý vi phạm vẫn chưa triệt để. Do đó, các cơ quan thực thi pháp luật cần kiên quyết hơn nữa theo hướng “không có vùng cấm”, “không có ngoại lệ”. Trong giáo dục ý thức cần đề cao vai trò nêu gương, người lớn nêu gương cho trẻ nhỏ; thầy cô nêu gương cho học trò; cán bộ, đảng viên nêu gương cho quần chúng và nêu gương ở mọi nơi, mọi lúc, mọi hoàn cảnh. Đặc biệt, cần đề cao ý thức “tự giáo dục”, bởi thói quen tốt cần quá trình rèn luyện liên tục, bền bỉ.