Thực hiện quy hoạch trong xây dựng nông thôn mới

Trong Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng Nông thôn mới [NTM], công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch (tiêu chí số 1) đóng vai trò then chốt, tạo nền móng để thực hiện các tiêu chí còn lại. Trên địa bàn tỉnh, sau hơn 3 năm đồng loạt triển khai thực hiện quy hoạch xây dựng NTM ở các địa phương đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, qua đó thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế-xã hội, thay đổi diện mạo nông thôn.

Hội viên, nông dân xã Đông Thọ (Yên Phong) tham gia xây dựng nông thôn mới.

Quy hoạch NTM là cách bố trí, sắp xếp các khu chức năng, sản xuất, dich vu seo vụ, hạ tầng kinh tế-xã hội, môi trường trên địa bàn theo tiêu chuẩn NTM gắn với đặc thù, tiềm năng, lợi thế của từng địa phương. Để có mô hình NTM mang tính kế thừa và bổ sung, phát triển mới theo hướng CNH-HĐH thì công tác quy hoạch được đặt lên hàng đầu (nằm ở vị trí số 1 trong 19 tiêu chí xây dựng NTM). Nếu quy hoạch không có chất lượng, tính tổng thể và tầm nhìn, thì lộ trình đến đích NTM của các địa phương là vô cùng gian khó.

Nhận thức rõ vai trò tiên quyết của công tác quy hoạch trong xây dựng NTM, trong thời gian qua, Ban Chỉ đạo (BCĐ) Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng Nông thôn mới của tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các địa phương và các đoàn thể nhân dân đồng sức, đồng lòng, thi đua thực hiện. Bằng nhiều biện pháp như tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn, đến nay, công tác quy hoạch xây dựng NTM trên địa bản tỉnh đã cơ bản hoàn thành với chất lượng tốt, các đồ án quy hoạch chung và quy hoạch chi tiết khu trung tâm xã đã được phê duyệt. Các địa phương cũng nghiêm túc thực hiện việc rà soát quy hoạch, chất lượng các đồ án sau khi điều chỉnh bảo đảm theo quy định, đáp ứng kịp thời cho kế hoạch xây dựng NTM và gắn kết với Chương trình phát triển đô thị toàn tỉnh; hướng tới mục tiêu đưa Bắc Ninh trở thành Thành phố trực thuộc Trung ương vào những năm 2020.

Tuy nhiên, đối với nhiệm vụ tiên quyết, cơ bản và khó khăn này, việc triển khai thực hiện bước đầu gặp khó khăn, hạn chế. Trong giai đoạn lập quy hoạch chung, nhiều địa phương còn có tư tưởng dựa dẫm, ỷ lại vào cấp trên; chất lượng đội ngũ tư vấn xây dựng quy hoạch thiếu và yếu, dẫn đến đồ án phải điều chỉnh nhiều lần, không bảo đảm tiến độ, chất lượng. Số xã phải điều chỉnh quy hoạch là 27/100 xã (chiếm tỷ lệ 27%). Công tác xây dựng, thực hiện kế hoạch chưa được quan tâm đúng mức dẫn đến đầu tư dàn trải, kém hiệu quả. Việc công bố đồ án còn mang tính chiếu lệ, chưa kịp thời. Nhiều địa phương chỉ thực hiện công bố nhưng chưa công khai, dẫn đến việc thực hiện một số dự án chưa bám sát vào nội dung quy hoạch. Ngoài ra, công tác cắm mốc quy hoạch là thực sự cần thiết trong công tác quy hoạch NTM cũng như trong công tác xây dựng NTM nói chung; góp phần hiệu quả cho việc quản lý xây dựng NTM theo quy hoạch mặc dù đã được hướng dẫn và đôn đốc nhiều lần nhưng các địa phương cũng như chưa thực hiện…

Bên cạnh đó, việc lấy ý kiến của nhân dân hầu như chưa được thực hiện theo quy định. Do quy hoạch có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của người dân nên người dân cần được phổ biến các thông tin cần thiết. Ở một số địa phương, chính quyền đã thực hiện việc phát phiếu khảo sát đến từng hộ dân để lắng nghe ý kiến đóng góp; tuy nhiên, không phải tất cả người dân đều hiểu rõ về việc quy hoạch…

Có thể thấy, xây dựng NTM vừa là mục tiêu, vừa là yêu cầu của phát triển bền vững, vừa là cụ thể hóa nội dung Nghị quyết Hội nghị lần thứ bảy, Ban Chấp hành T.Ư Đảng cộng sản Việt Nam khóa X đã ban hành về nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Do đó, các sở, ngành, địa phương cần quan tâm hơn nữa đối với công tác quy hoạch; tiếp tục rà soát, khắc phục những hạn chế; tăng cường tập huấn, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ chuyên môn, tạo cơ sở vững chắc để hoàn thành chương trình xây dựng NTM. Xây dựng quy chế quản lý quy hoạch và thực hiện nghiêm quy hoạch. Quy hoạch nông thôn mới cần được mô hình hóa, trực quan hóa một cách trang trọng, đẹp đẽ, rõ ràng, sắc nét, trở thành giá trị văn hóa để mọi người dễ nhận thức, nâng cao ý thức trách nhiệm và lòng quyết tâm thực hiện. Qua đó, đưa đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao, bản sắc văn hóa dân tộc tiếp tục được giữ gìn và phát triển…