Thuốc bổ, thuốc độc

Mọi người hẳn đã từng nghe: Một nụ cười bằng mười thang thuốc bổ. Tại sao chúng ta không cười lên, lạc quan lên, tốt lắm đấy!

 Chắc là chướng tai lắm, ông cụ Hợi ngồi kế bên không chịu được, vừa lườm tôi vừa nói: Anh thì biết cái gì, bảy mươi chưa đui, chưa què, chưa khoe làm trọn.

- Chả lẽ ngoài năm chục rồi con vẫn ngờ nghệch sao?

- Người như anh thì xuống lỗ vẫn thế. Học ăn, học nói, học gói, học mở. Xưa, nay tôi thấy anh có học cái gì đến nơi, đến chốn đâu. Cái gì cũng phương phưởng, mãi chỉ là đứa trẻ to xác, phàm phu thôi.

- Cụ nói thế… có quá mất niềm tin ở chúng con không?

- Nói anh bỏ quá cho. Biết cười, biết nói và biết nghe, đều phải tu dưỡng cả. Thiếu tự trọng, nghèo tri thức sẽ nói ẩu, cười ẩu, bừa bãi, hèn mọn… cốt danh, lợi làm trọng. Người biết nghe lại càng cần có vốn sống, có bản lĩnh và khắc kỷ- Họ sẽ là người nhận diện rõ ràng bậc quân tử, kẻ tiểu nhân qua lời nói, tiếng cười. Cười ẩu, nói ẩu và nghe ẩu là mầm họa, là suy vi. Ở đâu ngôn bất chính, cười bất thuận ở đó có tà tâm-Đó là mảnh đất “vàng” cho cái xấu, sự dối trá, đạo đức giả trỗi dậy.

- Chỉ là nói, cười thôi mà hệ trọng thế hả cụ?

- Thì anh chả nói, nó là thuốc bổ, thuốc độc đấy là gì. Tin lời cha con Triệu Đà, Trọng Thủy, An Dương Vương đã lâm cảnh nước mất, nhà tan đó sao?

- Cụ nói phải, ngày bé con suýt chết đuối, cứ tin cho chuồn chuồn cắn rốn là sẽ biết bơi, toét cả rốn mà vẫn chìm nghỉm.

Nghe tôi nói vậy, ông cụ nở nụ cười hiền hậu, ấm áp, thân thiện, bao dung.

Bạn tôi bảo, đó là nụ cười minh triết, giản dị nhưng lại ẩn chứa tầm vóc văn hóa, đạo đức!