Từ “Khu rừng thiêng” Trần Hưng Đạo năm ấy…

Đã nhiều lần đến Cao Bằng, nhưng lần này chúng tôi thật may mắn khi đúng vào dịp kỷ niệm 80 năm thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam. Từ thành phố Hà Giang, chúng tôi tìm về vùng đất giàu truyền thống cách mạng Cao Bằng. Xe băng băng qua các rặng đèo núi gập ghềnh, hiểm trở, đèo dốc quanh co, hoa rừng nở vàng rực hai bên đường, tỏa hương thơm dịu dàng. Sau lộ trình khoảng 250 km, chạy xe mất hơn 7 giờ, chúng tôi đã đến vùng đất “phát tích” của Quân đội nhân dân Việt Nam nằm trên một ngọn đồi, tả hữu có nhiều nhánh hội tụ, chếch về phía trước là vực sâu thăm thẳm… mà theo binh pháp thì thế đất này “tiến - thoái đều thuận lợi”.
Đứng trên sân, nơi mà 80 năm trước, 34 chiến sĩ Giải phóng quân đã làm lễ tuyên thệ chiến đấu đến cùng cho sự nghiệp giải phóng đất nước… chúng tôi không khỏi bồi hồi, xúc động. Đầu sân là cây sấu già, thân sần sùi, cành lá sum suê. Lá cờ đỏ sao vàng ngày lễ thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân được treo trên cây sấu này. Đến nay, cây vẫn cho những chùm quả sai trĩu. Các công trình tượng đài, phù điêu chạm khắc hình ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp đang giao nhiệm vụ cho 34 chiến sĩ nhìn rất đỗi trang trọng, oai nghiêm khiến ai cũng trào dâng xúc cảm, tự hào.
Sau khi thành kính dâng hương, dâng hoa tưởng niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp và 34 chiến sĩ Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân tại Nhà tưởng niệm Khu di tích Quốc gia đặc biệt rừng Trần Hưng Đạo, tôi lật nhanh từng trang trong sổ cảm tưởng, thấy nhiều người viết: “Đến thăm khu rừng Trần Hưng Đạo, địa danh lịch sử của Quân đội nhân dân Việt Nam, chúng tôi kính cẩn nghiêng mình trước hình tượng 34 chiến sỹ, trước hình tượng Đại tướng Võ Nguyên Giáp, những người anh hùng đã mở đầu cho những trang lịch sử sáng ngời của cách mạng Việt Nam. Chúng tôi nguyện phấn đấu, mãi xứng đáng với truyền thống cao đẹp của Quân đội nhân dân Việt Nam, xứng đáng với danh hiệu Bộ đội Cụ Hồ”.

Khu di tích Quốc gia đặc biệt rừng Trần Hưng Đạo thuộc địa bàn 2 xã: Tam Kim, Hoa Thám, huyện Nguyên Bình (Cao Bằng).

Theo lời kể của chị La Thị Hồng Hạnh, hướng dẫn viên của Ban quản lý các di tích Quốc gia đặc biệt Cao Bằng, cách đây 80 năm về trước, khi đồng chí Võ Nguyên Giáp lên Pác Pó gặp Bác Hồ được Bác giao nhiệm vụ: “Bây giờ nên tập hợp những cán bộ chiến sĩ anh dũng nhất tổ chức thành một đội vũ trang, một đội quân chủ lực có nhiệm vụ với toàn quốc”. Ngay trong buổi họp, đồng chí Võ Nguyên Giáp đã được Bác Hồ chỉ định đảm nhiệm công tác này. Bác nói với mọi người: “Việc quân sự thì giao cho chú Văn”.  Thế là từ giờ phút ấy, đồng chí Võ Nguyên Giáp đã nhận nhiệm vụ phụ trách quân sự của Đảng, do Bác Hồ giao phó. Đó là giây phút lịch sử!
Đúng 17 giờ chiều ngày 22-12-1944, trong núi rừng Việt Bắc, 34 chiến sỹ Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân đã đọc Mười lời thề danh dự trước cờ đỏ sao vàng, nguyện hết lòng phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Buổi lễ tuy giản dị nhưng long trọng, trang nghiêm đã được tổ chức để đánh dấu sự ra đời của quân đội nhân dân cách mạng, được Bác đặt tên là Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân gồm 34 đội viên và cán bộ, do đồng chí Hoàng Sâm làm Đội trưởng, Xích Thắng làm Chính trị viên. Tại buổi lễ thành lập, Bác Hồ đã chỉ thị: “Trong vòng một tháng phải có hoạt động để gây tin tưởng cho các chiến sĩ, đồng bào và gây truyền thống hành động tích cực, nhanh chóng cho bộ đội…”. Thi hành đúng chỉ thị của Bác, từ trên đỉnh S Lam Cao, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã có kế hoạch tiêu diệt đồn Phai Khắt cách đó khoảng 8km, thuộc làng Phai Khắt, xã Tam Kim, huyện Nguyên Bình. 34 chiến sĩ tuyên thệ dưới cờ, với niềm tin tuyệt đối vào Đảng và lãnh tụ Hồ Chí Minh, với nghị lực và ý chí dám chấp nhận mọi gian khổ, hy sinh. Chấp hành chỉ thị “phải đánh thắng trận đầu”, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân đã mưu trí, táo bạo, bất ngờ đột nhập vào đồn Phai Khắt, ngày 25-12-1944.

Hướng dẫn viên của Ban quản lý các di tích Quốc gia đặc biệt Cao Bằng giới thiệu với đoàn cán bộ, phóng viên Báo Bắc Ninh về nơi “phát tích” của Quân đội nhân dân Việt Nam.

 Tiêu diệt và bắt sống địch ở đồn Phai Khắt là chiến công mở đầu cho truyền thống “trăm trận trăm thắng” của Quân đội nhân dân Việt Nam Anh hùng. Chiến công nối tiếp chiến công, khoảng 3 giờ sáng ngày 26-12-1944, ta tiếp tục hành quân đến Nà Ngần, một ngôi nhà được biến thành đồn lính, có 22 lính khố đỏ, do 2 sĩ quan người Pháp chỉ huy, nằm cách đồn Phai Khắt 25km. Tại đây, các chiến sĩ của ta đã rất mưu trí, nhanh gọn tiêu diệt tên chỉ huy và 3 tên lính liều chết chống cự. Còn tất cả đều bị bắt sống, sau đó giải thích cho họ hiểu chủ trương, chính sách của Việt Minh. Đa phần tù binh xin được trở về quê, họ được trả lại quân trang…
Trận thắng Phai Khắt, Nà Ngần, nhưng mang ý nghĩa lịch sử to lớn vì đó là tiền đề, nền tảng để lập nên những chiến công, kỳ tích to lớn trong sự nghiệp giải phóng đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong 80 năm qua. Không có chiến thắng Phai Khắt, Nà Ngần làm sao có kỳ tích Điện Biện Phủ 1954 và Mùa xuân đại thắng 1975... Không có 34 chiến sỹ đầu tiên ấy làm sao có Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng gồm đủ các quân, binh chủng đang từng bước chính quy hiện đại làm nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng Tổ quốc hôm nay. Có người bảo, vì ra đời từ “rừng thiêng” mang tên vị anh hùng dân tộc, một võ tướng lẫy lừng đã nhiều lần đánh bại những đội quân hùng mạnh nhất thế giới nên Quân đội Nhân dân Việt Nam luôn bách chiến, bách thắng.
Từ cánh “rừng thiêng” Trần Hưng Đạo năm nào nay là Khu di tích quốc gia đặc biệt, còn mãi in đậm dấu ấn lịch sử của quân đội ta, một chặng đường lịch sử hào hùng. Bắt đầu từ đội quân “thuở ban đầu” ấy, với 34 chiến sĩ ngày ấy, đến nay quân đội ta đã từng bước chính quy hiện đại sẵn sàng nhận và thực hiện mọi nhiệm vụ bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.