Tục thờ tổ nghề

Tục thờ tổ nghề là truyền thống tốt đẹp ở các làng nghề Việt Nam, thể hiện sự biết ơn những vị sáng lập, mở mang tri thức ngành nghề cho dân làng. Mỗi năm, tại các làng nghề đều có ngày giỗ tổ nghề để tôn vinh, tạ ơn.

Tục ngữ, dân gian Việt Nam có câu “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, “Uống nước nhớ nguồn”, “Ly hương, bất ly tổ”. Những nghệ nhân, thợ nghề gắn bó với nơi mình sinh ra và được học nghề. Khi họ vì lý do nào đó mà rời làng quê đến nơi khác sinh sống thì họ luôn ý thức việc giữ nghề. Lòng tri ân những vị tổ nghề không hề mất đi mà trái lại, gieo vào nơi họ đến những hạt giống của lòng biết ơn bằng cách hành nghề, tạo lập nghề mới và thiết lập truyền thống thờ vị tổ nghề. 
Tục thờ tổ nghề ở các làng nghề Việt Nam thể hiện đạo hiếu của người Việt Nam. Cha ông xưa hiểu chữ “nghề” một cách rất rộng rãi. Sống ở đời phải biết gắn bó với một nghề - nhất nghệ tinh, nhất thân vinh. Theo giới nghiên cứu, dù chưa thống kê đầy đủ về ngành nghề xưa, chúng ta biết có đến 130 vị tổ sư, từ Tổ bách nghệ là Thánh Tản Viên cho đến những vị tổ nghề khác như Mẹ Âu Cơ nghề nông...
Nhiều làng xã ở Bắc Ninh có tục trình nghề, chẳng hạn làng Đông và làng Đoài (Yên Phong) xưa thường có hội hàng dầu vì vùng này chuyên sản xuất loại dầu lạc, dầu thầu dầu bán cho cả vùng. Ngày hội hàng dầu từ mồng 6 đến 12 tháng 2 âm lịch, dân ở ba giáp tổ chức rước ba ông giáp trưởng của của ba giáp và rước nồi hương ra đình mở hội. 
Việc thờ phụng tôn vinh các tổ ngành nghề là một vấn đề phong tục cùng với việc thờ cúng tổ tiên ở nước ta. Một ngày giỗ tổ, một dịp hội hè là bằng chứng cụ thể để thấy vị trí ngành nghề trong nhân sinh, cho nên việc khai thác những tập tục, nghi lễ mà cộng đồng đã tạo nên là việc cần thiết để tôn vinh Tổ nghề. Đây cũng là một tục thờ đẹp, một thái độ tri ân, một biểu hiện sâu sắc trong đạo hiếu của người Việt với cha ông, những người đã sinh dưỡng mình, đã tìm cách chỉ ra đường đi nước bước cho thế hệ sau hướng tới tương lai tốt đẹp hạnh phúc hơn.