Văn Môn – Sống cùng ô nhiễm

Một ngày cuối tháng Tư, chúng tôi về thôn Mẫn Xá (Văn Môn, Yên Phong) nơi người giàu nhiều hơn người nghèo. Nhà cao tầng, biệt thự mọc lên san sát, xe hơi chạy dọc làng. Chưa kịp thưởng thức vẻ đẹp hiện đại của nông thôn mới, tôi đã nghẹt thở bởi khói, bụi bốc ra từ các lò tái chế...

Chị Đào Thị Hoài, giáo viên trường Mầm non Mẫn Xá cho biết “Hiện trường có 2 lớp (4 tuổi và 3 tuổi). Nhiều hôm khói đen, khói trắng lan tỏa như sương mù khiến các cháu không chịu nổi phải di chuyển ra ngoài. Để bảo đảm sinh hoạt cho các cháu, nhà trường còn phải mua nước để phục vụ sinh hoạt hàng ngày và dụng cụ ăn uống liên tục được đun sôi. Những gia đình khá giả họ gửi con đi học mẫu giáo ở nơi khác cho dù trường Mầm non thôn Mẫn Xá luôn thiếu học sinh. Chỉ tiêu mỗi lớp là 30 cháu nhưng lớp 3 tuổi do tôi phụ trách chỉ có 21 cháu”.

Nỗ lực từ phía chính quyền, ngành chức năng

“Bức tranh” ô nhiễm môi trường ở Văn Môn trở thành chuyện thường nhật nhưng chưa có cách giải quyết hữu hiệu. Trước đó, UBND xã đã phối hợp với các ngành chức năng xây dựng kế hoạch di dời các hộ làm nghề thôn Mẫn Xá ra khỏi khu dân cư trên diện tích 30 ha nhưng không thành. Ông Nguyễn Hữu Hậu, Phó chủ tịch UBND xã Văn Môn cho biết. “Ban đầu họp dân, hầu hết các hộ đều đồng tình quy hoạch khu làng nghề ra khỏi dân cư, nhưng sau không ai thực hiện. Họ sẵn sàng chi tiền triệu để chữa bệnh nhưng không muốn bỏ tiền ra thuê đất, đầu tư xây dựng nhà xưởng ở vị trí mới. Nhiều cơ sở tỏ thái độ bất hợp tác với các đoàn khách tham quan do chính quyền đưa đến vì sợ phạt do gây ô nhiễm môi trường”.

Theo ông Hà Minh Họa, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh): “Ô nhiễm môi trường tại các làng nghề đang là vấn đề nhức nhối, đặc biệt ở Văn Môn. Đã có không ít cơ quan nghiên cứu về thực tế để đầu tư xây dựng mô hình xử lý ô nhiễm môi trường nơi đây, song những nỗ lực đó chỉ dừng ở mức độ làm thí điểm. Hiện Sở TN và MT đã có văn bản đề xuất UBND tỉnh cho phép lập dự án đầu tư xử lý môi trường tại làng nghề Văn Môn. Theo đó chúng tôi sẽ thuê tư vấn lập dự án, xem cái gì ô nhiễm, ở mức nào thì xử lý theo hướng đó...”. 

Song hành với phát triển kinh tế ở Văn Môn điều cấp thiết nhất là giải quyết nạn ô nhiễm môi trường. Được biết UBND xã Văn Môn tiếp tục khôi phục lại dự án di dời làng nghề thôn Mẫn Xá ra khỏi khu dân cư trên diện tích 20-25 ha. Trên thực tế việc di dời không thể thực hiện trong một sớm, một chiều, song điều quan trọng là sự đồng thuận của các hộ dân. Trong mỗi bước đi, từng doanh nghiệp, hộ sản xuất phải gắn liền với quy hoạch bảo vệ môi trường, cải thiện chính mình; chủ động áp dụng các công nghệ xử lý môi trường bảo đảm. Thực hiện những quy chuẩn này, người dân nơi đây sẽ cải thiện một môi trường sống trong sạch hơn.