Vườn rau trong nhà phố

Dù có diện tích khiêm tốn, những vườn rau “mi ni” trong nhà phố đang tỏ ra hiệu quả khi vừa đem lại nguồn thực phẩm sạch vừa tạo ra không gian thư giãn sau mỗi giờ làm việc và đặc biệt, giúp nhiều người có thêm niềm vui trong mùa dịch.

Vườn rau trên sân thượng là không gian trải nghiệm của nhiều trẻ nhỏ trong mùa dịch.

Từ sau đợt giãn cách xã hội, giữa năm 2020, chị Trương Thị Hồng Hạnh (phường Đại Phúc, thành phố Bắc Ninh) quyết định cải tạo khu sân thượng khoảng 20m2 để mở một vườn rau. Chị mua đất màu, mùn cưa, thùng xốp và tận dụng một số chậu nhựa, vỏ chai, lon bia… sắp xếp thành nhiều khu vực trồng các loại rau, quả khác nhau. Bên dưới là thùng xốp để trồng rau ăn lá theo mùa như muống, mồng tơi, cải ngọt… Bên trên là những loại cây dây leo như bầu, bí, đậu đũa, mướp đắng, dưa chuột… Một số loại rau mầm, rau thơm chị trồng trong các loại vỏ lon rồi dùng móc xích hoặc dây thép treo lên giàn. Vừa qua chị lắp đặt thêm hệ thống tưới nhỏ giọt để bảo đảm cung cấp đủ nước cho cây. Theo chị, hạt giống và đất, phân bón có thể dễ dàng mua ở các cửa hàng, chỉ cần bỏ thêm một chút công sức chăm bẵm mỗi ngày, vườn cây rau sẽ mang đến hiệu quả đáng kinh ngạc. “Mùa dịch không phải lúc nào cũng đi chợ hoặc tích trữ rau trong tủ lạnh được. Với khu vườn này, chúng tôi có đủ thực phẩm an toàn, tươi ngon sử dụng mỗi ngày. Những lúc làm xong bài tập, các con tôi cũng chủ động cùng mẹ lên bắt sâu, nhổ cỏ. Qua các hoạt động làm vườn, trẻ em hiểu được giá trị của sự lao động, mỗi bữa chúng tự giác ăn nhiều rau hơn”. Theo chị Hạnh, nhiều khi rau tới lứa thu hoạch gia đình ăn không hết, chị còn cắt để chia cho người thân, bạn bè, ai cũng cảm thấy rất thích thú với các sản phẩm “cây nhà, lá vườn” này.
Nằm trong khuôn viên biệt thự của gia đình, khu vườn của bà Đào Hồng Nga (phường Vũ Ninh) xum xuê đủ loại cây trái. Ngoài rau ăn lá còn nhiều loại cây ăn quả như bưởi, đu đủ, hồng xiêm, nhãn, quýt… và cả những cây gia vị ớt, chanh, gừng, sả. Bà chia sẻ: “Vừa qua, cả gia đình tôi 5 người đều nhiễm COVID-19, những lúc ấy nhờ có vườn rau này, chúng tôi chủ động được nguồn rau xanh, hoa quả bồi dưỡng sức khỏe trong thời gian phải cách ly tại nhà mà không cần tiếp tế. Mỗi buổi sáng, chúng tôi ra vườn vun xới, bắt sâu, hít không khí trong lành, vừa vận động để cơ thể mau phục hồi. Cảm giác yên bình, gần gũi với thiên nhiên mỗi khi làm vườn như thể tôi ở quê mình vậy”.
Hiện nay, nhiều gia đình ở đô thị có xu hướng “mở” vườn rau tại gia ở bất cứ diện tích tận dụng nào: trên sân thượng, ban công, các khu đất chưa xây dựng… Một số hộ chuyển hướng đầu tư chuyên nghiệp thuê đội ngũ thiết kế vườn rau và áp dụng thiết bị hỗ trợ như tưới nhỏ giọt, cảm biến, camera… Nhiều hộ thay vì sử dụng đất tự nhiên, áp dụng phương pháp trồng rau thủy canh bằng các chất dinh dưỡng được hòa tan trong nước tưới, tiết kiệm không gian và thời gian. Nhìn chung, nhờ áp dụng công nghệ hiện đại và chú ý kỹ thuật, nên nhiều nhà đã hình thành được vườn cây trái xanh tốt quanh năm, mùa nào thức nấy. Từ đây, có rất nhiều hội nhóm chia sẻ cách thức trồng, chăm sóc rau và khoe thành quả tự tay trồng được. Theo đó, vườn rau trong các nhà phố nên chọn vị trí có ánh sáng và nguồn nước tiện lợi. Quan sát thường xuyên để sớm nhận ra các dấu hiệu của rau như sâu bệnh, trứng côn trùng hay vàng lá để có biện pháp bảo vệ hợp lý nhất. Một số chị em còn chia sẻ kỹ thuật ủ rác thành phân hữu cơ, tự chế thuốc trừ sâu bằng tỏi, gừng, ớt, rượu... khá hiệu quả. Đặc biệt, với chất đất nông, dễ bị thoái hóa, người trồng cần phải chú ý sử dụng chế phẩm, phân lân hữu cơ tái tạo sự màu mỡ cho đất rồi mới xuống giống vụ mới.
Theo ông Nguyễn Xuân Vững, Chủ tịch Hội Nông nghiệp và PTNT tỉnh, vào mùa dịch, những vườn rau trong nhà phố đang được quan tâm và mở rộng. Về lâu dài, vườn đô thị tạo ra những khoảng không gian xanh, giảm thiểu hiệu ứng nhà kính, đem lại lợi ích thiết thực cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, do quỹ đất eo hẹp, việc dành phần diện tích để làm vườn là khá khó khăn, các hộ nên bố trí ngay từ khi thiết kế xây dựng nhà. Còn đối với diện tích tận dụng để đặt chậu trồng, cần lưu ý hệ thống thoát nước phù hợp để không bị ứ đọng, thường xuyên xử lý rác nhằm bảo đảm vệ sinh môi trường.