Xây dựng khu dân cư sạch, đẹp

Nhà trong họ có đám giỗ, 5 giờ sáng mọi người bắt đầu tập trung nấu nướng (ở quê cỗ thường do anh em con cháu họ hàng tự làm), tiếng xì xào của mọi người bỗng như bị át đi bởi cái giọng “choe choé” không lẫn vào đâu được của bà láng giềng với đủ cung bậc ngôn từ dành cho kẻ vô ý thức vứt con gia súc chết ngay đầu ngã ba thẳng cửa nhà bà.

Mọi người trong đám cỗ còn ngơ ngác chưa rõ “đầu cua tai nheo” câu chuyện, người trách móc bà hàng xóm vô ý thức, “dơ” hết cả này nọ ra.

Nhiều loại rác thải có thể tái chế, rác thải hữu cơ hiện nay vẫn chưa được phân loại, tận dụng triệt để.

Ông bác chủ nhà nhẹ nhàng phân trần: “Hàng xóm mấy mươi năm tôi hiểu, bà ấy miệng có khi “bồ dao găm” thế thôi nhưng thật ra chẳng có gì, sống cũng tử tế, chân thành. Trách bà ấy một thì phải trách kẻ vô ý thức vứt con gia súc chết kia gấp mười lần. Vì đây không phải lần đầu tiên và nhà ai bị vậy cũng sẽ khó chịu, tất nhiên có tính “đồng bóng” nên bà ấy mới thế. Ngã ba này như cửa ngõ của làng, lại có sân nhà văn hoá ngay trước mặt, thoáng mát, rộng rãi, hè đến, già, trẻ, gái, trai ngồi hóng gió trời thì không gì bằng. Rồi ngày mùa, được bà con tận dụng để vò lúa, phơi thóc… Đấy là cái lợi. Song vẫn còn một số người ý thức “bằng con muỗi”, có kiểu suy nghĩ rác ra khỏi cổng nhà mình là hết trách nhiệm nên bạ đâu vứt đấy”.
Từ câu chuyện con gia súc chết, mọi người lại xì xào bàn tán đủ thứ chuyện “thú vị” xoay quanh chủ đề rác thải, nước thải. Cả làng có 5 xe rác/gần 400 hộ, thu gom rác 3 lần/tuần. Có ngày đội đi thu gom rác (do địa phương tự lập ra và tiền thu rác ở mỗi gia đình để trả công cho đội thu gom)… thu được “bao rác” nặng đến cả tạ toàn đất và cát thừa vì gia đình đó vừa xây nhà xong. Đem trao đổi với chủ nhà nhận được câu trả lời cộc lốc: “Nhà tôi có trách nhiệm đóng tiền rác rồi, cái gì bỏ đi đều là rác và phải chở đi; có gia đình mấy tháng liền không chịu đóng tiền rác với lý do nhà không có rác. Nhưng qua tìm hiểu gia đình này “hô biến” rác bằng cách lợi dụng trời tối mang bỏ ra đầu ngõ và thế là hết trách nhiệm; một số gia đình không có nhu cầu sử dụng chất thải của gia súc, gia cầm nên ngày nào cũng xả thải thẳng ra cống rãnh thoát nước của làng, tắc tràn lên đường, rồi chẳng may gặp cơn mưa thì bì bõm và các gia đình xung quanh, người đi đường được ngửi đủ thứ mùi...
Có lẽ câu chuyện trên cũng là hình ảnh, vấn đề của nhiều làng quê, vùng nông thôn hiện nay khi tình trạng chăn nuôi phổ biến vẫn còn xen kẽ trong khu dân cư, việc xử lý môi trường, nhất là chất thải, nước thải là bài toán nan giải. Bên cạnh đó, phương thức, thói quen sản xuất nông nghiệp thay đổi, người dân chủ yếu sử dụng phân bón vô cơ thay vì việc tận dụng phân chuồng, rơm rạ, rác thải hữu cơ trong sinh hoạt gia đình để ủ hoai mục và bón cho cây trồng như trước đây, dẫn đến mọi thứ không còn sử dụng đều cho vào thùng rác. Trong khi đó việc xử lý rác có vai trò quan trọng từ khâu phân loại tại nguồn gia đình. Từ những vấn đề tưởng chừng tuy nhỏ song liên quan trực tiếp đến môi trường sống, sự sống của mỗi gia đình và cả cộng đồng.
Thực hiện chủ đề của tỉnh năm 2019 “Bắc Ninh hành động vì môi trường sạch”, mỗi người dân nêu cao ý thức bảo vệ môi trường, xây dựng khu dân cư, xóm làng sạch, đẹp từ những việc làm, hành động nhỏ thiết thực: Để rác đúng nơi quy định; phân loại rác ngay tại gia đình; tận dụng nguồn rác thải hữu cơ cho cây trồng…