Xây dựng nông thôn mới ở Nghĩa Đạo

Nghĩa Đạo (Thuận Thành) là một xã thuần nông, với trên 8 nghìn nhân khẩu, 725 ha đất tự nhiên, trong đó có trên 450 ha đất nông nghiệp. Đảng bộ có gần 300 đảng viên sinh hoạt ở 14 chi bộ chủ yếu là chi bộ nông thôn. Xét về tổng thể, Nghĩa Đạo là một địa phương nhiều thiếu khó cả về kinh tế, về điều kiện sản xuất cũng như các điều kiện khác trong việc xây dựng nông thôn mới.

Xác định phát triển nông nghiệp là mục tiêu chính trong phát triển kinh tế của địa phương, những năm qua Đảng bộ xã Nghĩa Đạo đã tập trung cao cho việc lãnh chỉ đạo chuyển dich vu seo cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn, tăng hàm lượng khoa học kỹ thuật trong sản xuất nâng cao giá trị trên một đơn vị diện tích. Để thực hiện được điều này xã coi việc dồn điền đổi thửa là yếu tố quan trọng, là nút cởi cho sự bứt phá về năng lực sản xuất của địa phương để từ đó đề ra nhiều giải pháp quan trọng thực hiện bằng được công tác này. Do vậy đến hết năm 2010, Nghĩa Đạo có 100% các thôn hoàn thành xong việc dồn điền đổi thửa và là một trong những xã dẫn đầu của huyện hoàn thành việc dồn điền đổi thửa và quy hoạch vùng sản xuất.

Thành công này đã góp phần giúp Nghĩa Đạo đẩy mạnh ứng dụng những tiến bộ khoa học - kỹ thuật (cơ giới hóa, giống cây trồng, ứng dụng chế phẩm…) vào sản xuất. Các khu đồng có giá trị kinh tế cao ngày được mở rộng. Đến cuối năm 2013, toàn xã đã có đến 35% diện tích cho thu nhập hơn 90 triệu đồng/1 ha. Vùng sản xuất hàng hóa được hình thành rõ nét với điều kiện sản xuất như giao thông thủy lợi thuận tiện làm cơ sở thu hút đầu tư sản xuất, thương mại dịch vụ cho nhiều đối tác trong và ngoài tỉnh ngày một nhiều hơn. Hàng năm, Nghĩa Đạo cung cấp cho các Công ty giống cây trồng trong và ngoài tỉnh từ 130-140 tấn thóc giống, 250-300 tấn dưa chuột xuất khẩu. Hiện xã có 18 dự án phát triển kinh tế trang trại, nuôi trồng thủy sản, có 7 chủ đầu tư có thu nhập từ kinh tế trang trại khoảng 90-100 triệu đồng/ha/năm.

Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, Nghĩa Đạo đã xây dựng đề án chi tiết cụ thể, lấy thành công trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế làm cơ sở cho việc thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới. Xác định đây là việc làm rất  khó khăn vì là một xã thuần nông, thu nhập chủ yếu là nông nghiệp. Vậy nên dù đã nỗ lực với nhiều hình thức xã hội hóa, nhưng đến hết năm 2012 xã mới chỉ đạt được 8/19 tiêu chí về xây dựng nông thôn mới. Với số tiêu chí đạt được quá thấp như vậy, nên BCH Đảng bộ xã đã trăn trở tìm các giải pháp cụ thể mang tính khả thi nhất.

 Qua thực tiễn tham quan học tập ở một số địa phương làm điểm chương trình xây dựng nông thôn mới, Nghĩa đạo rút ra được bài học và đây cũng là phương châm xuyên suốt trong cả quá trình thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới đó là: “Muốn xây dựng được nông thôn mới thì yếu tố quan trọng nhất vẫn là con người”. Vậy để thay đổi nhận thức của cán bộ, đảng viên và người dân từ thụ động trông chờ, ỷ lại sang chủ động tự giác, tự nguyện thì điều đầu tiên phải làm tốt công tác tư tưởng, thay đổi tư duy của cán bộ và nhân dân.

Nghĩa Đạo đề ra các giải pháp như: Phát huy dân chủ nhưng phải tập trung thống nhất; Phát huy trí tuệ gắn liền với việc lắng nghe ý kiến của các tổ chức xã hội, của nhân dân địa phương tạo ra sự đồng thuận cao; Bố trí sử dụng cán bộ có hiệu quả tận tâm, tận lực với phong trào; Phát huy sức mạnh tổng lực: Cả nội lực và ngoại lực, trong đó phát huy và biểu dương tinh thần vì tập thể vì cái chung của nhân dân, vận động phong trào tự nguyện hiến đất, không lấn chiếm, tự giải phóng mặt bằng, tích cực tham gia ngày công hoặc đóng góp kinh phí để xây dựng công trình công cộng. Phong trào này đã được đông đảo cán bộ và nhân dân xã Nghĩa Đạo hưởng ứng, tạo ra một sức mạnh tổng hợp và một phong trào mới trong quá trình xây dựng nông thôn mới ở tất cả các địa phương trong xã.

Trao đổi về kinh nghiệm bước đầu đem lại thành công cho chương trình xây dựng nông thôn mới ở Nghĩa Đạo, Bí thư Đảng bộ xã Đinh Quang Thơ tâm sự: “Ngoài việc Đảng bộ ra các Nghị quyết thì các chi bộ đều phải có các chương trình thực hiện Nghị quyết của trên. Những khó khăn vướng mắc người dân đều được bàn bạc tìm cách tháo gỡ. Hàng năm Đảng bộ xã đều có kết luận về những vấn đề nổi cộm để tiếp tục chỉ đạo, đồng thời xây dựng các chương trình cụ thể trong từng giai đoạn để chỉ đạo điều hành dứt điểm, hiệu quả.

Điển hình như năm 2013 Đảng bộ xã có kết luận về tăng cường các biện pháp đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2011-2015, tập trung là 2013-2015, trong đó có nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ trọng tâm và xuyên suốt của các chi bộ trong toàn Đảng bộ. Đảng bộ xác định rõ trách nhiệm của từng tổ chức, cá nhân, Đảng, chính quyền, đoàn thể và hộ gia đình trong việc xây dựng nông thôn mới. Mỗi đoàn thể phải có trách nhiệm phối hợp với Ban quản lý xây dựng nông thôn mới đảm nhận từ 1-2 tiêu chí chưa hoàn thành trong tổng số 19 tiêu chí theo quy định”.

Một sáng tạo trong chỉ đạo xây dựng nông thôn mới ở Nghĩa Đạo là Đảng bộ đã ra Quyết định thành lập ban chỉ đạo xây dựng nông thôn mới của xã, trực tiếp do đồng chí Bí thư Đảng bộ xã làm trưởng ban. Các đ/c: Phó bí thư thường trực; Chủ tịch UBND và Chủ tịch UBMTTQ xã làm phó trưởng ban, đồng thời kiện toàn lại Ban quản lý xây dựng nông thôn mới của các thôn do Bí thư chi bộ làm trưởng ban (điều này khác với hướng dẫn của trên). Trong những năm qua xã đã ban hành 27 văn bản các loại tập trung cho việc chỉ đạo xây dựng nông thôn mới; tổ chức nhiều hội nghị chuyên đề cũng như mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về xây dựng nông thôn mới cho cán bộ chỉ đạo.

Xác định người dân được hưởng lợi từ thành quả xây dựng nông thôn mới phải có trách nhiệm chung tay với chính quyền trong phong trào này và huy động nhân dân đóng góp quỹ xây dựng nông thôn mới. Từ quan điểm ấy xã đã tăng cường đáng kể được nguồn quỹ từ sự đóng góp tự nguyện của nhân dân cho phong trào xây dựng nông thôn mới. Tính đến hết tháng 2-2014 toàn xã huy động được gần 2 tỷ đồng, trong đó có những hộ tự nguyện đảm nhận làm một đoạn đường bê tông của thôn trị giá 20 triệu đồng. Có hộ đóng góp vượt mức từ 1 đến 7 triệu đồng. Nhiều hộ  gương mẫu đóng quỹ một lần cho cả 3 năm.

Với sự đồng thuận cao của nhân dân, bằng nguồn vốn nhân dân đóng góp và ngân sách nhà nước hỗ trợ, Nghĩa Đạo đã hoàn thành và đưa vào sử dụng 9 phòng học và khu văn phòng hiệu bộ trường trung học cơ sở.  Xây dựng trên 11 km đường bê tông trị giá gần 8 tỷ đồng với hàng nghìn ngày công lao động được huy động tự giác tham gia. Đường làng ngõ xóm được mở rộng phong quang sạch đẹp. Điều đáng phấn khởi hơn là từ phong trào này một khẩu hiệu mới được ra đời và trở thành phương châm và hành động của toàn Đảng bộ và nhân dân Nghĩa Đạo là: Dân biết, dân bàn, dân làm, dân hưởng thụ, chứ không phải “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” như trước đây nữa.

Kinh nghiệm và kết quả ban đầu là tiền đề cho chặng đường thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới những năm tiếp theo ở Nghĩa Đạo sớm về đích vào năm 2015. Tuy nhiên Đảng bộ Nghĩa Đạo luôn xác định đây là một chương trình lâu dài nên không thể nóng vội, song cũng không có nghĩa cho phép xã chậm chạp, kéo dài lộ trình mà phải nhanh, chắc và thực chất.