Xây dựng NTM ở Lâm Thao: Gian nan hành trình về đích

Thứ 4, 31/12/2014 | 15:23:00 [GMT +7] A A

Là một địa phương có xuất phát điểm không thấp nhưng xã Lâm Thao (Lương Tài) hiện còn nằm trong nhóm cuối trên chặng đường về đích NTM ở Bắc Ninh. Những dấu ấn của NTM ở nơi đây còn rất mờ nhạt mà để hoàn thành chương trình mục tiêu quốc gia này, lãnh đạo và nhân dân địa phương phải thực hiện thêm nhiều bước chuyển đột biến.

Số tiêu chí NTM “dậm chân tại chỗ”

Sau 4 năm xây dựng NTM, xã Lâm Thao mới đạt được 8 tiêu chí, cùng với Nguyệt Đức, Ngũ Thái (Thuận Thành) là các xã đạt dưới 10 tiêu chí, thấp hơn nhiều so với con số trung bình 13,46 tiêu chí của tỉnh. Trong buổi làm việc rà soát, đánh giá lại các tiêu chí của Văn phòng điều phối Chương trình xây dựng NTM tỉnh, ông Đỗ Hải Long, Chủ tịch UBND xã Lâm Thao không khỏi ái ngại: “Là cán bộ xã, chúng tôi cũng thấy buồn phiền, xấu hổ vì cuộc họp nào cũng được gọi tên nhắc nhở. Ai chẳng muốn có thành tích và được tuyên dương, tuy nhiên chúng tôi phải cân nhắc từng tiêu chí trên cơ sở thực tế chứ không dám nhận “cơ bản đạt”, bởi muốn xây dựng NTM hay bất cứ mục tiêu kinh tế-xã hội nào, trước hết phải được lòng tin của dân”.

Xác định lấy sự đồng thuận của nhân dân là yếu tố cốt lõi, song ông Long cũng không thể phủ nhận rằng, sức lan tỏa của chương trình NTM tại địa phương chưa thực sự sâu rộng. Được biết, đầu năm 2014, Lâm Thao mới tiến hành xong việc lập quy hoạch đề án xây dựng NTM- một trong những tiêu chí bản lề để thực hiện chương trình này. Chính vì chậm trong khâu định hướng nên việc huy động các nguồn lực để triển khai đồng loạt những nội dung NTM gặp nhiều trở ngại, trong khi nội lực của địa phương lại hạn chế.

Chỉ còn khoảng 2km, nhưng con đường trục xã Lâm Thao ra tỉnh lộ 280 vẫn chưa được cứng hóa

Với hơn 80% dân số sống nhờ nông nghiệp, đến nay, Lâm Thao cũng chưa tìm ra được phương thức tổ chức sản xuất phù hợp để phát triển kinh tế, phát huy thế mạnh của địa phương. Mặc dù thực hiện chuyển đổi một số diện tích ruộng trũng sang nuôi trồng thủy sản nhưng xã mới có 2 trang trại chăn nuôi tổng hợp, không có mô hình làm kinh tế nổi bật nào. Sau khi tiến hành dồn điền đổi thửa vào năm 2010, ngoài 2 vụ lúa, cả xã Lâm Thao chỉ có hơn 4 ha cây vụ đông trên tổng số 312 ha đất canh tác.

Ông Đỗ Văn Trượng, Chủ nhiệm HTX Kim Thao – một thôn có diện tích cây vụ đông lớn nhất xã cho biết: “Năm nào chúng tôi cũng phải đến từng nhà lấy đăng ký và vận động, tuyên truyền người dân tích cực sản xuất. Dù xã hỗ trợ hầu hết các khoản phí thủy lợi, bảo vệ đồng điền nhưng người dân cũng chẳng mặn mà làm vụ đông”.

Theo ông Trượng: Trước đây, thôn Kim Thao vốn có thế mạnh về trồng các loại dưa chuột, rau sa lát xuất khẩu, cao điểm cũng được 10 ha, nhưng do đồng đất ở đây rất khó trồng cây màu, năng suất chất lượng thấp, đầu ra của rau màu quá bấp bênh khiến nông dân chán nản. Lao động trong độ tuổi ở địa phương hầu hết phải chuyển sang đi làm thời vụ hoặc làm cho các khu công nghiệp ở nơi khác.

Do đó, mặc dù xuất phát điểm không hề thấp, nhưng so với năm 2010, số tiêu chí đạt NTM ở Lâm Thao vẫn đang “dậm chân tại chỗ”. Hiện, xã vẫn còn tới 11 tiêu chí chưa hoàn thành là giao thông, thủy lợi, trường học, giáo dục, y tế, tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên, thu nhập, cơ sở vật chất văn hóa, chợ nông thôn, hộ nghèo, văn hóa. Kể từ khi chương trình xây dựng NTM được khởi động, công trình đáng chú ý nhất mà xã xây dựng được là trường mầm non nay vẫn còn dang dở. Còn lại, đường thôn, xóm hay các công trình thủy lợi... đã cải tạo, xây mới là không đáng kể.

Tính đến tháng 10-2014, thu nhập bình quân đầu người của xã mới được 17 triệu đồng/ người/ năm; tỷ lệ hộ nghèo là 3,6%. Theo kế hoạch năm 2015, xã cũng chỉ đặt mục tiêu khiêm tốn tăng thêm 2 tiêu chí và tập trung vào các hạng mục công trình cấp bách là xây dựng trạm y tế xã, đường giao thông trục xã từ Kim Thao ra tỉnh lộ 280.

Huy động nội lực từ tổ chức sản xuất

Nhận định về vấn đề này, ông Lưu Văn Khải, Phó Chi cục trưởng Chi cục PTNT Bắc Ninh cho rằng: “Câu chuyện ở Lâm Thao cũng là tình trạng chung trong quá trình xây dựng NTM ở nhiều xã phía nam sông Đuống với tỷ lệ dân số sống bằng nông nghiệp cao, nguồn lực đầu tư cho các nội dung trong xây dựng NTM gặp nhiều khó khăn. Kinh nghiệm từ thực tế cho thấy, điểm cốt lõi là các địa phương phải tìm ra cách tổ chức sản xuất phù hợp với điều kiện cơ sở, nâng cao thu nhập cho người dân, bởi suy cho cùng, đây là tiêu chí thiết yếu nhất với họ”.

Ông Khải cũng dẫn chứng trường hợp xã Nghĩa Đạo (huyện Thuận Thành) là địa phương thuần nông nhưng phát huy hiệu quả mô hình HTX trong chỉ đạo sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, xây dựng các mô hình kinh tế cho thu nhập cao. Khi đời sống được nâng lên, cán bộ xã Nghĩa Đạo tích cực tuyên truyền vận động thành lập Quỹ xây dựng NTM được người dân đồng thuận, hưởng ứng và tiến nhanh trong quá trình xây dựng NTM.

Có thể thấy, song song với quá trình tổ chức sản xuất, trong xây dựng NTM, các địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh các biện pháp tuyên truyền, làm cho nhân dân hiểu rõ đây là công việc của dân, đặt dân là chủ thể trong tất cả các khâu: bàn bạc, quyết định quy hoạch, chuyển dich vu seo cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động, xây dựng kết cấu hạ tầng, giám sát kiểm tra việc xây dựng các công trình đó. Cùng với đó, tập trung vào những tiêu chí cần ít vốn như xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư.

Trong phiên họp thường kỳ tháng 11-2014 của UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Nhân Chiến nhấn mạnh, tỉnh sẽ quan tâm hỗ trợ cho các xã gặp nhiều khó khăn và đạt được ít tiêu chí nhất. Theo kế hoạch năm 2015, Ban chỉ đạo xây dựng NTM đề xuất, tỉnh sẽ đầu tư 10 tỷ đồng/ xã đạt dưới 10 tiêu chí, 5 tỷ đồng/xã đạt 10 tiêu chí. Cùng với việc hỗ trợ xây dựng hạ tầng, nhiều biện pháp phát triển nông nghiệp, đẩy mạnh sản xuất hàng hóa sử dụng công nghệ cao gắn với bảo quản, chế biến và đặc biệt là tiêu thụ sản phẩm sẽ được triển khai rộng rãi. Đây được xem là trợ lực kịp thời giúp con đường về đích NTM của Lâm Thao sẽ rộng mở hơn. Tuy nhiên, trước khi các chính sách hỗ trợ này đến nơi, chính quyền và nhân dân Lâm Thao cần phải đồng lòng, chủ động, phát huy nội lực của địa phương.

Link gốc