Xây dựng đô thị Bắc Ninh phát triển bền vững

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường đang trở thành thách thức toàn cầu, việc xây dựng các đô thị xanh, phát triển bền vững đã trở thành một yêu cầu tất yếu. Là tỉnh công nghiệp đang trên đà phát triển mạnh mẽ, Bắc Ninh xác định rõ định hướng phát triển đô thị gắn liền với yếu tố xanh, nhằm đảm bảo sự hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường, hướng đến mục tiêu văn minh, hiện đại, sinh thái và bền vững.

Trong gần 3 thập kỷ, Bắc Ninh đã vươn mình mạnh mẽ từ một tỉnh nông nghiệp trở thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ hàng đầu của miền Bắc. Với hệ thống khu công nghiệp hiện đại, hạ tầng giao thông được đầu tư đồng bộ và tốc độ đô thị hóa cao, Bắc Ninh hiện là “điểm sáng” trong thu hút đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, sự phát triển này cũng kéo theo nhiều vấn đề về môi trường như: ô nhiễm không khí, nước thải công nghiệp, rác thải sinh hoạt, áp lực hạ tầng xanh... Chính vì vậy, việc lồng ghép yếu tố "xanh" vào quá trình quy hoạch, xây dựng và vận hành đô thị đang là nhiệm vụ được tỉnh Bắc Ninh đặc biệt quan tâm và từng bước triển khai hiệu quả.

Trong năm 2024, thành phố Bắc Ninh trồng mới hàng chục nghìn cây xanh đô thị.

Trong các quy hoạch tổng thể phát triển đô thị, tỉnh Bắc Ninh đặt yếu tố xanh làm trung tâm: Phát triển không gian cây xanh, mặt nước; giảm mật độ xây dựng; bố trí các công trình công cộng thân thiện với môi trường. Tại các khu đô thị mới, tỷ lệ đất dành cho cây xanh, công viên, hồ điều hòa ngày càng được nâng cao. Bên cạnh đó, Bắc Ninh đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý đô thị thông minh: hệ thống chiếu sáng tiết kiệm năng lượng, camera giám sát giao thông và môi trường... Những yếu tố này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng sống mà còn giúp giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm năng lượng và tài nguyên.

Không gian xanh trong lòng đô thị là “lá phổi” giúp điều hòa khí hậu, giảm ô nhiễm và tạo không gian sống trong lành cho người dân. Nhận thức rõ điều này, Bắc Ninh đã phát động nhiều chiến dịch trồng cây xanh tại các tuyến phố, khu dân cư, công viên và trường học. Nhiều địa phương trong tỉnh đã có sáng kiến “đường hoa phụ nữ”, “tuyến phố văn minh không rác thải”, “vườn hoa thanh niên”, “ngõ xanh – sạch – đẹp”... vừa làm đẹp cảnh quan, vừa góp phần xây dựng nếp sống xanh cho cộng đồng. Riêng trong năm 2024, toàn tỉnh đã trồng mới hàng nghìn cây xanh đô thị; cải tạo, phát triển hàng chục ha rừng phòng hộ.

Các địa phương tăng cường quy hoạch, xây dựng công viên, khu vui chơi, tạo không gian xanh cho đô thị trung tâm.

Không thể thiếu trong chiến lược phát triển bền vững là việc chuyển đổi mô hình công nghiệp theo hướng xanh, sạch và tiết kiệm tài nguyên. Bắc Ninh yêu cầu các khu, cụm công nghiệp phải có hệ thống xử lý nước thải tập trung, áp dụng công nghệ sạch, tuần hoàn nước và năng lượng trong sản xuất. Những doanh nghiệp  không đáp ứng tiêu chuẩn môi trường sẽ không được mở rộng hoặc phải di dời khỏi khu dân cư. Tỉnh cũng khuyến khích xây dựng các khu công nghiệp sinh thái – nơi doanh nghiệp có thể chia sẻ tài nguyên, xử lý chất thải chung và tận dụng phụ phẩm của nhau... hướng đến sản xuất tuần hoàn, không phát thải.

Yếu tố xanh không chỉ nằm ở quy hoạch, hạ tầng mà còn bắt nguồn từ chính thói quen sống của mỗi người dân. Bắc Ninh đã và đang xây dựng nhiều phong trào như “Chống rác thải nhựa”, “Ngày thứ 7 xanh”, “Tái chế rác tại nguồn”, “Gia đình 3 sạch”... nhằm hình thành nếp sống văn minh, hạn chế sử dụng túi nilon, phân loại rác tại nhà, tiết kiệm điện – nước... Các trường học được khuyến khích lồng ghép giáo dục môi trường vào chương trình giảng dạy; thanh thiếu niên, hội phụ nữ, cựu chiến binh, người cao tuổi đều có vai trò trong việc bảo vệ cảnh quan xanh – sạch – đẹp nơi sinh sống.

Nhiều khu đô thị được quy hoạch theo hướng giảm mật độ xây dựng tăng tỷ lệ cây xanh, mặt nước để hình thành môi trường sinh thái cho cư dân.

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, hành trình đưa Bắc Ninh trở thành đô thị xanh – thông minh vẫn còn nhiều thách thức. Tốc độ đô thị hóa nhanh, gia tăng dân số cơ học, nhu cầu phát triển công nghiệp liên tục đặt áp lực lên hạ tầng kỹ thuật và môi trường tự nhiên. Trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục chỉ đạo việc tăng cường phối hợp giữa các ngành, địa phương và doanh nghiệp trong công tác bảo vệ môi trường. Đồng thời, đẩy mạnh thu hút đầu tư vào lĩnh vực công nghệ xanh, năng lượng tái tạo và các dịch vụ thân thiện môi trường. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng, tạo cơ chế chính sách khuyến khích sáng kiến xanh từ người dân cũng là yếu tố then chốt để xây dựng đô thị Bắc Ninh phát triển bền vững.