Đánh giá bước đầu thí điểm giải thể chi bộ cơ quan xã ở Thuận Thành

Thực hiện hướng dẫn số 10 ngày 10-7-2007 của Ban Tổ chức Trung ương và hướng dẫn số 06 ngày 1-11-2007 của Ban Tổ chức Tỉnh ủy, 126 đơn vị xã, phường, thị trấn trong tỉnh thành lập chi bộ cơ quan. Sau hơn 8 năm thực hiện, bên cạnh những mặt tích cực cũng bộc lộ nhiều vấn đề bất cập.

Hạn chế, bất cập trong thực hiện chi bộ cơ quan xã

Theo báo cáo của Ban Tổ chức Tỉnh ủy về mô hình chi bộ cơ quan xã, phường, thị trấn (gọi tắt là chi bộ cơ quan cấp xã): Từ khi thành lập đến nay, các chi bộ cơ quan xã thể hiện được vai trò, chức năng là hạt nhân chính trị, lãnh đạo thực hiện các chủ trương, đường lối chính sách, pháp luật của Nhà nước; xây dựng và lãnh đạo thực hiện nghị quyết, quy chế, quy định của chi bộ cơ quan; công tác quản lý đảng viên, phát triển đảng viên được thực hiện tốt hơn, đặc biệt là tháo gỡ khó khăn trong việc bố trí sinh hoạt Đảng đối với đảng viên là cán bộ, công chức không phải người địa phương được tăng cường điều động, luân chuyển...

Bên cạnh những kết quả đạt được, mô hình chi bộ cơ quan xã ngày càng bộc lộ nhiều vấn đề bất cập. Việc thực hiện thông tin hai chiều giữa đảng viên là cán bộ, công chức xã với cơ sở, nhân dân hạn chế. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, việc giải quyết mối quan hệ giữa chi ủy, chi bộ cơ quan với lãnh đạo Đảng ủy, chính quyền, đoàn thể cấp xã gặp nhiều lúng túng; quy chế làm việc của cấp ủy và nội dung, phương thức hoạt động của các chi bộ cơ quan xã còn chung chung; trong sinh hoạt chi bộ, nhiều nội dung trùng lặp với nội dung họp của Đảng ủy; tinh thần đấu tranh tự phê bình và phê bình trong chi bộ cơ quan xã hạn chế, số đảng viên trẻ hoặc không giữ cương vị chủ chốt chưa dám thể hiện quan điểm, chính kiến với các vấn đề liên quan, không tham gia góp ý với lãnh đạo chủ chốt cấp xã…

Ông Nguyễn Như Điều, Bí thư Đảng ủy xã Song Hồ cho biết: “Chi bộ cơ quan xã Song Hồ có 23 đảng viên cư trú rải rác ở các thôn trong xã. Khi thành lập chi bộ cơ quan xã, các đảng viên chuyển về sinh hoạt tại chi bộ cơ quan tạo ra sự phân cách, không gắn kết giữa cán bộ, đảng viên đương chức với đảng viên ở chi bộ thôn, xóm. Nhiều vấn đề bức xúc nảy sinh từ cơ sở không nắm bắt được kịp thời, có biểu hiện xa dân, quan liêu. Trong khi đó, chi bộ thôn lại chủ yếu là đảng viên cao tuổi, đảng viên trẻ thiếu kinh nghiệm, dẫn đến ít nhiều ảnh hưởng trực tiếp đến sự lãnh đạo, chỉ đạo của chi bộ. Như vậy, cầu nối trực tiếp, thường xuyên giữa cán bộ xã với đảng viên ở thôn, xóm bị gián đoạn; việc thông tin, phản ánh hai chiều chỉ còn là gián tiếp và sự giám sát của nhân dân đối với đảng viên chi bộ cơ quan còn hạn chế, hoạt động chi bộ cơ quan xã mang tính hình thức, nhất là trong đấu tranh phê bình, tự phê bình và ngăn ngừa, phòng chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí”.

Ông Nguyễn Văn Đương, Bí thư  Đảng ủy thị trấn Hồ cho rằng: “Một số đảng viên sinh hoạt tại chi bộ cơ quan thị trấn có tâm lý ngại về chi bộ khu phố sinh hoạt, ngại phát biểu, có khi tham gia chỉ với tư cách khách mời, tham gia cho xong. Điều đó tác động đến tư tưởng, tâm lý một bộ phận đảng viên, nhất là đảng viên cao tuổi tại chi bộ khu phố, ảnh hưởng đến chất lượng sinh hoạt của chi bộ, vì thiếu đi những đảng viên hạt nhân, nòng cốt”.

Đánh giá bước đầu ở Thuận Thành

Trước thực trạng bất cập trong hoạt động của chi bộ cơ quan xã, từ năm 2014, Đảng bộ huyện Thuận Thành được Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ đạo thí điểm giải thể mô hình chi bộ cơ quan xã, thị trấn. Sau 2 năm thực hiện, bước đầu phát huy tác dụng, tạo khí thế mới trong sinh hoạt chi bộ thôn, khu phố khắc phục được những hạn chế của mô hình chi bộ cơ quan xã, thị trấn trước đây. Đảng viên được giới thiệu chuyển về sinh hoạt Đảng tại nơi cư trú làm tăng sức trẻ cho các chi bộ thôn, khu phố nơi có phần đông đảng viên là cán bộ đã nghỉ hưu, cao tuổi; tạo điều kiện cho đảng viên là cán bộ đương chức nắm bắt kịp thời tình hình tư tưởng đảng viên và quần chúng nơi cư trú; những vấn đề bức xúc của nhân dân ở các thôn, khu phố được giải quyết kịp thời; chất lượng sinh hoạt chi bộ, vai trò lãnh đạo, sức chiến đấu của chi bộ thôn, khu phố được nâng lên…

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Nguyễn Hữu Quất trao đổi với Bí thư chi bộ các thôn của Đảng bộ xã Xuân Lâm (Thuận Thành) về kết quả thực hiện thí điểm giải thể chi bộ cơ quan xã.

Chúng tôi về xã Xuân Lâm tìm hiểu, được biết cũng như  nhiều địa phương khác trước khi giải thể, việc thực hiện nhiệm vụ của chi bộ gặp nhiều lúng túng, chất lượng sinh hoạt, năng lực lãnh đạo của chi bộ ở các thôn bị ảnh hưởng do đảng viên công tác ở xã rút về sinh hoạt tại chi bộ cơ quan. Do đó nhiều vấn đề bức xúc của nhân dân không được nắm bắt, giải quyết kịp thời…đó là một trong những nguyên nhân dẫn đến một số thôn của xã Xuân Lâm trước đây là điểm nóng trong vấn đề đất đai, khiếu kiện. Từ năm 2014, thực hiện giải thể chi bộ cơ quan xã, đưa cán bộ, đảng viên đương chức về sinh hoạt tại chi bộ thôn góp phần nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nhân dân ngay tại cơ sở. 2 năm liền (2014 và 2015), Đảng bộ xã Xuân Lâm đạt danh hiệu trong sạch vững mạnh tiêu biểu.

Bí thư Đảng ủy xã Xuân Lâm Nguyễn Chân Lành thẳng thắn: “Việc giải thể chi bộ cơ quan xã nhận được sự đồng tình của hầu hết đảng viên trong toàn Đảng bộ xã. Đảng viên đang công tác tại xã tham gia sinh hoạt tại nơi cư trú góp phần nâng cao hiệu quả công tác triển khai các nhiệm vụ địa phương, tạo sự đồng thuận trong dân cư”.

Đánh giá về hiệu quả việc giải thể chi bộ cơ quan cấp xã, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Thuận Thành Nguyễn Thị Liên cho biết: “Sau 2 năm thí điểm thực hiện, chất lượng đảng viên được nâng lên, nội dung sinh hoạt chi bộ thôn, khu phố sinh động và hấp dẫn hơn; khắc phục được tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm, “dĩ hòa vi quý” của một bộ phận cán bộ, đảng viên. Qua các buổi sinh hoạt, mối quan hệ giữa cán bộ và đảng viên được tăng cường, có sự trao đổi thông tin, tránh xuôi chiều…”.

Từ  việc thí điểm giải thể chi bộ cơ quan xã, thị trấn tại Thuận Thành và qua khảo sát, lấy ý kiến 7/8 huyện, thị, thành ủy đề nghị giải thể chi bộ cơ quan xã, phường, thị trấn; đưa đảng viên cơ quan xã, phường, thị trấn về sinh hoạt tại các chi bộ thôn, xóm, khu phố như cũ. Nếu tiếp tục thực hiện mô hình này, đề nghị sớm hướng dẫn, quy định chức năng nhiệm vụ để loại hình chi bộ này hoạt động hiệu quả, phát huy vai trò, nhiệm vụ nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng.