Những đóng góp của quân và dân Bắc Ninh trong sự nghiệp chống Mỹ cứu nước

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, quân và dân Bắc Ninh vừa thi đua lao động sản xuất, chiến đấu chống chiến tranh phá hoại ở miền Bắc vừa tích cực chi viện sức người, sức của cho sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Hội Cựu chiến binh thành phố Bắc Ninh nói chuyện truyền thống cách mạng cho cô giáo và học sinh Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Hạp Lĩnh.

Hơn 20 năm (1954-1975) thực hiện đồng thời 2 nhiệm vụ chiến lược của cách mạng: Vừa chống Mỹ cứu nước, vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Bắc Ninh phát động các phong trào thi đua yêu nước trên các lĩnh vực sản xuất, chiến đấu, văn hoá, xã hội, an ninh, quốc phòng và được các tầng lớp nhân dân, các đoàn thể chính trị, xã hội, các tổ chức kinh tế, lực lượng quân đội, công an nhân dân tích cực hưởng ứng.
Các phong trào thi đua với Hợp tác xã Đại Phong, Nhà máy cơ khí Duyên Hải, Hợp tác xã Thành Công, mỗi người làm việc bằng hai, ngày thứ bảy cộng sản, giành 5 tấn thóc, nuôi hai con lợn trên 1 ha gieo trồng... diễn ra sôi nổi, rộng khắp. Sản xuất được đẩy mạnh, kinh tế tăng trưởng, chi viện cho chiến trường miền Nam “Thóc không thiếu một cân”. Phong trào “Ba sẵn sàng” trong thanh niên, “Ba đảm đang” trong phụ nữ, “Tay cày tay súng” trong nông dân, “Tay búa tay súng” trong công nhân...
Trong cuộc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, lực lượng dân quân tự vệ, bộ đội địa phương toàn tỉnh đẩy mạnh phong trào thi đua “Chiến sĩ quyết thắng” ,“Đơn vị quyết thắng”. Trong khói lửa của cuộc chiến tranh với không quân Mỹ, nhiều đơn vị, chiến sĩ đã chiến đấu kiên cường, dũng cảm phối hợp với bộ đội chủ lực, nêu cao những tấm gương sáng về chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Năm 1966, lực lượng dân quân tự vệ được tăng cường, phát triển, chiếm 11,8% dân số, có 11 đơn vị được công nhận là “Đơn vị quyết thắng”. Trong 3 năm 1965-1967, toàn tỉnh có 385 đơn vị được Hội đồng Chính phủ tặng danh hiệu “Đơn vị quyết thắng”. 
Sát cánh chiến đấu với lực lượng vũ trang, nhân dân trong tỉnh hăng hái tham gia phục vụ chiến đấu. Với tinh thần dũng cảm, sẵn sàng hy sinh, thể hiện sức mạnh vô địch của chiến tranh nhân dân, các tầng lớp nhân dân trong tỉnh, già trẻ, gái trai, hăng hái tham gia đóng góp cho kháng chiến, không quản ngại mưa nắng, đêm ngày, tích cực làm đường, kéo pháo, đắp ụ súng, dựng lán trại, đan mũ rơm, tổ chức tiếp tế, cứu thương…, động viên bộ đội và dân quân tự vệ chiến đấu.
Về chính sách hậu phương quân đội, Tỉnh uỷ luôn xác định: Đây là một nhiệm vụ quan trọng và có tính chất quyết định đối với công tác tuyển quân, động viên lực lượng toàn dân tham gia kháng chiến.  Toàn tỉnh lập được 2.673 tổ “Hội mẹ chiến sĩ”, có 11.087 mẹ tham gia, thường xuyên chăm sóc, động viên gia đình bộ đội, động viên thanh niên đi chiến đấu. Có 804 tổ “Trung hậu đảm đang” với 2.400 vợ bộ đội tham gia.   
Gắn liền với công tác xây dựng lực lượng, tổ chức sơ tán và chiến đấu bảo vệ quê hương, Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh luôn quan tâm, làm tốt công tác tuyển quân, tăng cường lực lượng quốc phòng ở miền Bắc, chi viện tích cực cho cách mạng miền Nam. Trong không khí thi đua chống Mỹ, cứu nước, tất cả đều hướng ra tiền tuyến “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, hàng vạn thanh niên trong tỉnh hăng hái tình nguyện lên đường đánh giặc. Phong trào thanh niên “ba sẵn sàng” được phát động sôi nổi ở khắp các địa phương. Suốt 10 năm (1965-1975), mỗi năm 2 đợt, có năm 3-4 đợt tuyển quân, Bắc Ninh chi viện cho tiền tuyến 4.955 chiến sĩ.
Trong kháng chiến giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, tỉnh Bắc Ninh đã có rất nhiều tấm gương sáng ngời chủ nghĩa anh hùng cách mạng, nhiều tên đất, tên làng ghi dấu chiến công vào lịch sử của quê hương, đất nước. Đó là những tấm gương chiến đấu gan dạ, anh dũng của đơn vị nữ dân quân phường Hoà Long, 12 cô gái dân quân Khu Cô Mễ (thành phố Bắc Ninh) của đơn vị dân quân trực chiến máy bay tại cầu Đáp Cầu, dưới tầm bom đạn. Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân như Hoàng Đăng Miện (huyện Gia Bình), Nguyễn Như Hoạt (huyện Lương Tài), Nguyễn Văn Giai (thị xã Thuận Thành), Đỗ Văn Ninh (thành phố Bắc Ninh), Đào Xuân Tiến (thành phố Bắc Ninh), Phạm Văn Trà (thị xã Quế Võ)...
Các đơn vị bộ đội do tỉnh thành lập tham gia ở các chiến trường đã lập nhiều thành tích xuất sắc. Trung đoàn Ngô Gia Tự làm nhiệm vụ mở đường Trường Sơn. Mặc mưa bom bão đạn của giặc Mỹ, Trung đoàn đã mở thêm 85 km đường dốc núi ngoài chỉ tiêu. Đơn vị đã bắn rơi 8 máy bay phản lực và 1 máy bay vận tải C.130 của giặc Mỹ. Năm 1966, Trung đoàn là đơn vị lá cờ đầu trên mặt trận mở đường ra tiền tuyến, có 48 cán bộ, chiến sĩ của đơn vị và nhiều đại đội trực thuộc được tặng thưởng Huân chương Chiến công. Trung đoàn Hàm Rồng (có Đại đội 4, phần đông là con em nhân dân Hà Bắc), cùng với quân và dân Thanh Hoá bắn rơi 99 máy bay ở khu vực cầu Hàm Rồng, được tặng danh hiệu Trung đoàn anh hùng.
Qua hai cuộc chiến tranh phá hoại, tính từ tháng 10-1965 đến tháng 12-1972, toàn tỉnh đã bắn hạ 162 máy bay, bắt gọn 59 giặc lái Mỹ, tiêu diệt 20 tên địch. Những chiến công oanh liệt của quân và dân Bắc Ninh trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ, góp phần cùng quân dân cả nước làm nên cuộc Tổng tiến công và nổi đậy mùa Xuân năm 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội.