Cẩn trọng khi ăn uống, sinh hoạt mắc dị vật đường hô hấp

Bệnh viện Đa khoa tỉnh vừa cấp cứu một trường hợp mắc dị vật đường hô hấp cho bệnh nhân nữ nuốt phải hạt hồng xiêm khi ăn. Các bác sĩ cho biết, dị vật đường hô hấp thường ít gặp hơn dị vật đường tiêu hóa. Dị vật đường hô hấp có thể là các loại xương, các loại hạt, hóc răng giả...

Bác sĩ thực hiện nội soi hô hấp gắp dị tật cho bệnh nhân bị mắc trong quá trình ăn uống, sinh hoạt

Bệnh nhân Phạm Thị Ánh (Phường Võ Cường, TP Bắc Ninh) nhập viện trong tình trạng đau tức ngực, có cảm giác mắc nghẹn ở cổ họng. Hình ảnh chụp X-quang tim phổi không có gì bất thường, kết hợp khai thác lời kể của bệnh nhân thấy khó chịu sau khi ăn hồng xiêm, nghi ngờ nuốt phải hạt hồng xiêm nên các bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân chụp cắt lớp vi tính. Kết quả có dị vật ở vùng phế quản gốc hình thoi, kích thước 7 x 19mm, bề mặt trơn nhẵn. Bệnh nhân được chuyển lên khoa Nội hô hấp chỉ định nội soi gắp dị vật có gây mê.

Bác sĩ CKII Nguyễn Viết Quân, Phó trưởng khoa Nội hô hấp, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: Quá trình nội soi thấy có dị vật ở phế quản gốc trái, bịt gần kín lòng phế quản. May mắn là bệnh nhân đến viện sớm, dị vật chưa gây ra tổn thương cho phế quản, lòng phế quản không có máu hay mủ nên chỉ cần đưa sớm đưa được dị vật ra khỏi phế quản để giải phóng đường thở. Tuy nhiên, dị vật có hình dáng dẹt, cạnh sắc nhọn nên quá trình gắp gặp khá nhiều khó khăn. Cạnh dị vật chỗ tù thì trơn, chỗ nhọn thì nguy cơ chọc vào thành khí quản gây thủng, chảy máu. Chúng tôi đã phải chọn gắp vào phần nhọn, khéo léo lách qua lòng khí quản hẹp để đưa lên.

Những bệnh nhân có dị vật phế quản triệu chứng đến viện thường ho, khó thở, kích thích nhiều. Để xử lí dị vật đường hô hấp thì nội soi gắp dị vật là phương pháp duy nhất để giải phóng đường thở. Với nội soi khí quản gây tê, bệnh nhân sẽ chịu kích thích khi dây soi và dụng cụ gắp dị vật đi vào đường thở, kĩ thuật sẽ khó thực hiện và gây ra nhiều nguy cơ tổn thương đường khí quản. Do vậy, nội soi hô hấp dưới gây mê là điều kiện tốt nhất để có thể lấy dị vật. Hiện BVĐK tỉnh hiện đã triển khai rộng rãi kĩ thuật gây mê ngoại trú (gây mê ngoài phòng mổ) cho bệnh nhân có chỉ định nội soi tiêu hóa, nội soi phế quản...

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Khánh Dư, Khoa Phẫu thuật – Gây mê – Hồi sức, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết, khi gây mê, bệnh nhân trải qua quá trình nội soi như một giấc ngủ, không sợ hãi, không phải chịu kích thích. Nhờ đó, hạn chế tối đa những tổn thương khí quản do người bệnh không hợp tác trong quá trình soi. Các bác sĩ có thể kiểm tra kĩ các vị trí của khí - phế quản và phát hiện các tổn thương kịp thời, phục vụ cho quá trình khám, chẩn đoán và điều trị mà hạn chết tối đa tổn thương cho bệnh nhân. Sau nội soi bệnh nhân nhanh chóng tỉnh, ít tác dụng phụ, hạn chế ho sặc và ít nguy cơ co thắt phế quản sau soi.

Thông thường, dị vật khí quản ít gặp hơn dị vật tiêu hóa rất nhiều. Tuy nhiên, đây là cấp cứu tai mũi họng thường gặp ở trẻ em nhiều hơn người lớn, do trẻ em thường có thói quen cho các đồ vật vào miệng và phản xạ bảo vệ đường thở của trẻ chưa hoàn thiện. Dị vật có thể bị mắc lại trên đường thở của bệnh nhân từ thanh quản đến phế quản. Đây là tình trạng cấp cứu khẩn cấp, gây giảm hoặc tắc nghẽn đường thở hoàn toàn. Nếu không xử lí kịp thời có thể dẫn đến các hậu quả nặng nề như tổn thương não không hồi phục, thậm chí gây tử vong.

Các bác sĩ khuyến cáo, không nên cho trẻ chơi những đồ chơi có kích thước nhỏ, dễ bị hóc khi đưa vào miệng. Cần hết sức cẩn trọng trong ăn uống, không chỉ ở trẻ nhỏ mà cả với người lớn, với những loại hạt nhỏ khi ăn nếu không chú ý, cười đùa có thể gây hóc, sặc khiến dị vật chui vào đường thở gây bít tắc đường thở. Khi mắc phải dị vật đường thở, cần sơ cứu đúng cách và đưa người bệnh đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được thăm khám và xử trí kịp thời.