Cây tràm có thể thay thế tre chắn sóng

Bắc Ninh có hơn 240 km đê với trên 100 km chiều dài cần trồng cây chắn sóng. Từ nhiều năm nay, bằng nhiều nguồn vốn và cách làm khác nhau, các địa phương trong tỉnh đã trồng được trên 60 km tre chắn sóng.

Để đẩy nhanh hơn nữa tốc độ trồng tre chắn sóng, một trong các vấn đề chủ yếu là phải có đủ giống tre. Nhưng để có 1km đê được trồng tre cần tới gần 2000 cây giống. Theo cách truyền thống thì cây giống được chọn từ những cây tre bánh tẻ (2 – 3 năm tuổi) khỏe mạnh. Do vậy, nhu cầu hàng vạn gốc tre giống bảo đảm chất lượng là vấn đề khó đáp ứng. Hơn nữa, vốn đầu tư đòi hỏi cao… Trước thực trạng đó năm 2004, Chi cục Kiểm lâm đã thiết lập dự toán và triển khai kế hoạch trồng thử nghiệm cây tràm úc nhằm mục đích phòng hộ chắn sóng bảo vệ đê điều.

Tràm úc có tên khoa học Melaleuca Leucadedra, là loài cây mọc nhanh, chịu được úng lụt. Cây có đường kính nhỏ đến vừa và thường mọc thành cụm. Cây tràm có khả năng tái sinh chồi và chịu được cháy. Gỗ tràm có thể làm đồ gỗ trang trí nội thất, làm xà nhà, đóng thuyền, cọc, củi đun… lá tràm có thể chiết suất dầu, lá tràm thuận lợi cho nuôi ong mật… Sau 3 năm liên tiếp (từ 2004 – 2006) triển khai kế hoạch trồng thử nghiệm, các địa phương trong tỉnh đã tổ chức trồng tràm trên diện tích gần 40.000 m2 bãi ven đê (chạy dài 4km, rộng 10m) tại các xã Minh Tân, Lai Hạ và Trung Chính (Lương Tài) với tổng số hơn 3km và Đức Long (Quế Võ) gần 1km. Đến nay, cây đã hết thời kỳ chăm sóc, bảo vệ (3 năm sau khi trồng) bằng nguồn vốn sự nghiệp lâm nghiệp, cây cao 6-8m  đang sinh trưởng và phát triển tốt thành đai rừng góp phần tạo cảnh quan, đồng thời có giá trị phòng hộ chắn sóng bảo vệ đê điều trong mùa mưa lũ. Ông Phạm Huy Tăng, Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Lương Tài cho biết: “Lương Tài có 10,2 km đê chạy dọc theo sông Thái Bình. Để bảo vệ đê điều trong mùa lũ, những năm qua, địa phương đã trồng tre chắn sóng khép kín ven đê. Nhưng một số đoạn đê trồng tre vẫn còn thưa nên khả năng bảo vệ đê khi mùa nước lên còn hạn chế. Vì vậy, năm 2004 - 2006 địa phương tiếp nhận chương trình trồng thí điểm cây tràm ven đê nhằm bảo vệ tốt hơn cho hệ thống đê điều. Qua quá trình trồng cho thấy cây tràm có nhiều ưu điểm: Vốn đầu tư thấp, phân bón và công chăm sóc ít hơn các loại cây trồng khác mà vẫn phát triển tốt. Mặc dù chưa qua thử thách nhưng đến nay có thể khẳng định cây tràm có thể phòng hộ tốt”

Theo đánh giá của Chi cục Kiểm lâm thì đây là loại cây trồng phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng cũng như khí hậu của tỉnh. Hơn nữa, vốn đầu tư thấp chỉ bằng 2/3 so với đầu tư trồng tre mà hiệu quả chắn sóng bảo vệ đê điều tốt hơn che chắn sóng. Vì vậy, mô hình này nên được nhân rộng trên các tuyến đê trong tỉnh. Mặt khác, cây tràm có thể sinh trưởng, phát triển tốt và phát huy hiệu quả khả năng chắn sóng, bảo vệ đê điều, thì các địa phương cũng cần xây dựng cơ chế, chính sách cụ thể, hợp lý đối với tổ chức, cá nhân nhận khoán trồng, chăm sóc, bảo vệ cây tràm chắn sóng….

Bài, ảnh: Thanh Ngân