Chiếc giấy vay nợ

Năm ấy tôi tốt nghiệp đại học. Một đêm, hai bố con tôi nói chuyện với nhau rất lâu. Bố khuyên tôi ở lại quê nhà nhưng tôi quyết chí tìm việc ở nơi xa. Cuối cùng, bố rít một hơi thuốc, nói dằn từng tiếng: “Con lớn rồi, không cần bố mẹ nữa. Con muốn như thế nào thì cứ làm thế ấy”.

Sáng hôm sau, tôi sắp xếp hành lý, lưỡng lự một hồi rồi đành phải chìa tay xin bố tôi tiền đi đường. Từ khi học tiểu học đến khi tốt nghiệp đại học, mười mấy năm trời không biết tôi đã chìa tay xin bố bao nhiêu lần. Duy nhất lần này tôi lại do dự ái ngại. Tôi tự nhủ lòng mình:  “Đây là lần cuối cùng xin tiền của bố”.

Tôi đi tìm bố. Không biết bố đi đâu mà không thấy. Mẹ đang nấu ăn sáng nói vẻ buồn buồn: “Bố con lên thị trấn từ sáng sớm để lo tiền cho con. Đi ra ngoài lạ nước lạ cái, không có tiền xoay sở thế nào được. Hoàn cảnh nhà ta chắc con biết rồi”.

Gần nửa buổi thì bố tôi về, theo sau là một người buôn bán lương thực. Bố tôi phải bán số lúa mạch còn lại trong nhà. Với người dân quê, lương thực dự trữ là tối cần thiết. Những lúc thật bí bố vẫn không muốn bán, nhưng lần này bố phải bán đi mấy tạ lấy tiền cho tôi đi đường.

Không đợi tôi mở mồm, bố đặt vào tay tôi 2 ngàn đồng. Tôi cảm động ứa nước mắt, lúng túng nói không ra lời. Nhưng thái độ tiếp theo của bố làm tôi không hài lòng. Bố nghiêm nét mặt giọng lạnh lùng: “Số tiền này là bố cho con vay. Con phải viết một giấy vay nợ. Con đã lớn rồi, con phải tự chịu trách nhiệm và lo liệu cho bản thân mình”.

Lời nói của bố dứt khoát. Tôi trố mắt đứng nhìn bố như nhìn một người xa lạ. Sau đó bố lấy giấy bút đặt lên bàn, thái độ của bố không hợp với tình người làm cho tôi vô cùng thất vọng. Trước lúc tôi ra đi, bố không khuyên tôi một câu gì tốt lành mà lại lạnh lùng bắt tôi viết giấy vay nợ!

Nỗi uất hận trào dâng trong lòng, tôi cầm lấy bút viết rất nhanh rồi cúi đầu bước khỏi nhà, nước mắt ròng ròng. Tôi ngấm ngầm thề rằng phải rất nhanh trả lại món nợ này để bố biết tôi không phải là đứa con vô dụng.

Tôi lên thành phố cố gắng xoay xở, một ngày, hai ngày, ba ngày… Tôi như con kiến leo cành cộc đi khắp thành phố để tìm việc làm. Một tuần sau tôi thử việc ở một công ty quảng cáo và được nhận vào làm. Nửa năm sau tôi chuyển đến làm cho một tờ báo có tiếng trong thành phố. Trong thời gian này, tôi chỉ hai lần gọi điện về nhà cho có lệ, mỗi lần tôi đều lấy lý do công việc bận rồi vội vàng tắt máy, trong lòng vẫn tràn đầy uất hận với bố.

Khi lĩnh tháng lương đầu tiên ở tòa báo, tôi tranh thủ về nhà ngay. Bố như cảm thấy bất ngờ khi tôi về nhà mà không báo trước. Bố hỏi tôi sống ở trên thành phố như thế nào, có vất vả không, lần này về nhà có việc gì gấp à? Tôi chỉ ậm ừ trả lời cho qua chuyện rồi sau đó trịnh trọng lấy ra 2 nghìn đồng trả khoản nợ cho bố.

Bố nhìn tôi đưa trả tiền mà ngây người ra nhìn rồi đi vào trong nhà, lấy ra tờ giấy vay nợ. Bố không đưa cho tôi mà xé nó nát vụn rồi ngồi xuống rút ra một điếu thuốc, nói vẻ xót xa: “Lúc bấy giờ bố bắt con phải viết giấy vay nợ là sợ con còn trẻ ngông cuồng, giữa đường đứt gánh nên bố phải bức con phải tự vươn lên. Nhìn ánh mắt của con lúc ra đi đến bây giờ bố vẫn không chịu nổi. Nếu nói về nợ thì con nghĩ xem, liệu 2 nghìn này có đủ không?”.

Mặt tôi đỏ bừng. Đúng là tôi trẻ tuổi bồng bột, không hiểu được nỗi khổ tâm của bố.

- Ở thành phố phải chi tiêu nhiều, tiền cầm lấy mà dùng. Điều tốt nhất của con cái đền đáp lại bố mẹ là có thể tự lực tự cường, ở đâu cũng có thể sống tốt bằng chính bàn tay và trí tuệ của mình.

Bố nói xong, lấy bàn tay thô ráp lau nước mắt làm cho tôi thấy đau nhói trong lòng. Tôi ngồi xuống nhặt những mảnh của tờ giấy vay nợ rồi dán nó lại. Tôi sẽ giữ nó suốt đời vì nó là một kỷ niệm mà tôi không bao giờ quên