Chủ động nguồn nước cho sản xuất vụ đông xuân

Theo dự báo của cơ quan Khí tượng thuỷ văn Trung ương, thời tiết trong các tháng chính của vụ đông xuân 2009-2010 là thời điểm El Nino hoạt động dữ dội nhất. Bắc Ninh là một trong những địa phương sẽ phải đối mặt với tình trạng khô hạn nghiêm trọng. Thời điểm này, tình hình nguồn nước phục vụ sản xuất hết sức khó khăn. Mực nước sông Cầu, sông Đuống xuống thấp hơn so với bình quân nhiều năm trước 1,5-2 m dẫn đến hầu hết các trạm bơm trên địa bàn không đủ nước hoạt động theo công suất thiết kế. Mực nước tại các cống, cửa khẩu các trạm bơm lớn đều thấp hơn mức thiết kế tối thiểu, nhiều trạm bơm phải tạm dừng để chờ nước. Trước thực trạng này, Công ty Khai thác công trình thuỷ lợi (CTTL) Bắc Đuống đã triển khai nhiều giải pháp chống hạn, chủ động nguồn nước tưới cho vụ đông xuân.

Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng phòng Quản lý nước của Công ty Khai thác CTTL Bắc Đuống thì thời điểm này mực nước ở thượng lưu tại cống Long Tửu (là nơi cung cấp nguồn nước tưới chính của khu vực Bắc Đuống) đã thấp hơn mức thiết kế 1,5 m. Để chủ động khắc phục khó khăn về nguồn nước, cùng với việc hoàn thành kế hoạch tháng làm thuỷ lợi cải tạo đất, trong đó chú trọng nạo vét các công trình trọng điểm, bảo đảm thông thoáng dòng chảy, Công ty yêu cầu Xí nghiệp Thuỷ nông các huyện, thành phố, thị xã sửa chữa toàn bộ máy bơm chống hạn, sẵn sàng vận hành khi có yêu cầu. Chủ động xây dựng các phương án ứng phó với tình trạng nước kiệt và phân bổ lịch tưới phù hợp với đặc điểm của từng vùng canh tác. Về phía các địa phương, trên cơ sở kế hoạch xây dựng triển khai bơm nước sớm, thông báo đến từng cơ sở sử dụng nước, để có sự phối hợp đưa dẫn nước hiệu quả, tránh lãng phí. Đối với những vùng khó khăn sẽ tiến hành dẫn nước sớm, phấn đấu không để thiếu nước ảnh hưởng đến vụ đông xuân của bà con nông dân. Theo kế hoạch, vụ đông xuân năm 2009-2010 Công ty Khai thác CTTL Bắc Đuống tưới tiêu là 27.852 ha, trong đó vụ đông tưới 5.119 ha, vụ xuân 22.656 ha (lúa 20.793 ha, hoa màu, mạ 785 ha, thủy sản 1.087 ha. Để hoàn thành mục tiêu, kế hoạch đặt ra, Công ty đã tổ chức lực lượng hoàn thiện tất cả các cống tiêu nước ra sông, hạn chế rò rỉ, để giữ nước trong đồng. Đồng thời, phối hợp với ngành Điện đăng ký công suất, bảo đảm đủ nguồn điện đổ ải trong thời gian tới.

Cũng theo ông Tuấn, do nhận định sớm được tình hình về nguồn nước khan hiếm, ngay sau khi vụ mùa kết thúc Công ty đã cùng các địa phương triển khai thực hiện tốt tháng chiến dich vu seo làm thuỷ lợi cải tạo đất, tu bổ sửa chữa những công trình bị hư hỏng, hoàn thiện đưa vào sử dụng những công trình mới nhằm phát huy tối đa hiệu quả. Đến ngày 19-11, Công ty đã bảo đảm đủ 123 đầu máy phục vụ tưới tiêu, nạo vét, xây lát đạt 80% các kênh, tuyến tưới chính. Ngoài ra, công ty cũng xây dựng kế hoạch đổ ải sớm nhằm tận dụng nguồn nước, trữ nước vào các ao, hồ, kênh mương trong nội đồng. Phấn đấu đổ ải xong trước ngày 15-2-2010. Tuy nhiên, vấn đề đáng lo ngại nhất hiện nay là mực nước sông đang ở mức thấp nhất so với nhiều năm trở lại đây. Trong khi đó nhu cầu nước tưới phục vụ sản xuất là rất lớn, hệ thống các trạm bơm tưới, đặc biệt là các trạm bơm lớn như Trịnh Xá, không đủ nước để vận hành, thậm chí phải tạm ngừng hoạt động để tiếp nước cho các vùng khó khăn. Với 8 tổ máy, trạm bơm chưa thể hoạt động hết công suất thiết kế,  thời điểm này chỉ vận hành được 1- 2 máy do mức nước quá thấp. Vùng khan hiếm nước nhất hiện nay là các xã thuộc lưu vực của trạm bơm Đương Xá (Yên Phong), Dốc Đặng (thành phố Bắc Ninh), các xã nằm cuối nguồn của Quế Võ và một số điểm cục bộ của Tiên Du....

Năm nay được dự báo là khó khăn nguồn nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp, vì vậy Công ty Khai thác CTTL Bắc Đuống yêu cầu Xí nghiệp Thuỷ nông các huyện, thị xã, thành phố chủ động mọi phương tiện để đưa nước vào đồng ruộng. Có biện pháp trữ nước tối đa, điều tiết hệ thống cống cửa tiêu ra sông để ngăn chặn không cho nước thất thoát vừa tranh thủ lấy nước triều cường đưa vào hệ thống các kênh chìm. Đồng thời tiếp tục nạo vét các cửa khẩu, bể hút, kênh dẫn nước, củng cố hệ thống bờ vùng, bờ thửa, tranh thủ đưa nước vào ruộng, làm đất ngay để đạt hiệu quả trữ nước tốt. Huy động lực lượng điều hành trên các hệ thống tưới chính, điều tiết nước cho các vùng khó khăn nhằm sử dụng tối đa nguồn nước, hạn chế thất thoát. Các địa phương tổ chức thực hiện tốt phương án bảo vệ công trình, giải toả những vi phạm trong hành lang bảo vệ và khơi thông dòng chảy, bảo đảm tưới theo đúng kế hoạch, khuyến cáo nông dân sử dụng nước hợp lý, tránh lãng phí.

Bài, ảnh: Nguyễn Hà