Gió lạnh đầu mùa

Con phố nhỏ xạc xào lá khô bay mỗi khi có cơn gió thoảng qua, tựa như ai đó khẽ lướt nhẹ ngón tay trên phím đàn. Những cơn gió lạnh đầu mùa báo hiệu mùa Đông đã đến.

Những ngày xa xưa, khi tôi còn nhỏ xíu, cuối mùa thu là các bà, các mẹ lại tất bật chuẩn bị để đối phó với cái giá lạnh của mùa đông. Bà nội sẽ mang quần áo của chúng tôi ra, chọn từng chiếc sắp xếp đâu vào đó. Anh chị mặc chật, ngắn thì chuyển cho các em, cái nào rách thì vá lại. Bà chuốt những nắm rơm, bỏ lá khô bám bên ngoài, chỉ còn thân rơm vàng óng rồi đem bện thành những chiếc ổ xinh xắn trải lên giường để chống rét. Dưới bếp, bà cũng bện sẵn 1 chiếc ổ rơm để bên cạnh chỗ ngồi đun nấu. Tối đến, lũ trẻ chúng tôi mang thêm chiếc đèn dầu xuống ngồi ổ rơm học bài trong khi bà nấu nồi cám lợn. Nhiều hôm chúng tôi ngủ say tít luôn trên ổ rơm, bà lại phải gọi bố hoặc chú xuống bế lên nhà.
Ngày ấy, tôi thích nhất mùa đông, trời càng lạnh tôi càng thích thú. Cái rét cắt da cắt thịt chẳng làm cho tôi e ngại bởi tôi vốn ghét mùa hè, ghét cái thời tiết nóng nực làm cho con người ta suốt ngày nhớp nháp mồ hôi. Mặc những lo toan của người lớn, mỗi khi mùa đông đến, tôi tận hưởng cảm giác sung sướng khi được khoác lên mình chiếc áo bông dày cộm, tha hồ chạy nhảy. Buổi tối, chị em chúng tôi ngồi bên bếp lửa hồng, vừa ê a đánh vần vừa chờ củ khoai lang mật bà nội vùi trong bếp bốc mùi thơm. Đêm đến, mấy anh chị em rúc rích trong ổ rơm, đắp chiếc chăn ấm nghe bà kể chuyện ngày xửa ngày xưa.

Có những năm dù sắp sang mùa xuân nhưng trời vẫn rất giá rét, nhiều sương muối, bà ngồi nấu cơm khẽ than: “Lạy giời cho hửng nắng lên chứ cứ sương muối, giá buốt thế này thì cày cấy làm sao!” Tôi hồn nhiên bảo bà: “Không, con cứ muốn trời rét cơ! Rét thế này con càng thích”. Bà nhìn tôi thở dài: “Con còn bé nên chưa biết chứ rét thế này không cày cấy được, lấy đâu ra lương thực mà sống?” Tôi hỏi lại: “Sao người lớn không để hết rét hãy cày cấy nhỉ? Cứ làm sớm làm gì để rồi lo cây chết?” Bà kiên nhẫn giải thích: “Nếu chờ hết rét mới cấy trồng thì sẽ quá thời vụ, lúc ấy lại có nguy cơ mất trắng trước khi được thu hoạch vì mưa bão đến. Làm nông nghiệp thì cứ phải trông trời, trông đất con à”. “Ồ, thì ra vậy! Giá mà trời vẫn mùa đông nhưng có loại cây trồng được, không bị chết có phải tốt không bà nhỉ?”.
Lớn lên một chút, chúng tôi biết chia sẻ việc nhà với bà, với mẹ. Những sớm mùa đông lạnh giá, thò tay vào chậu nước vo gạo để nấu cơm, nghe cái rét ngọt thấm vào từng thớ thịt tôi mới thấy mùa đông không thật hay, thật đẹp như mình nghĩ. Thì ra, nhiều mùa đông qua, các bà, các mẹ đã nếm trải nhiều nhọc nhằn để chúng tôi hồn nhiên, sung sướng tận hưởng tuổi thơ.
Thời gian trôi đi, có những việc tưởng không bao giờ làm được nay đã thành hiện thực. Với hệ thống thủy lợi tốt, cây giống được lai tạo phù hợp thời tiết, thổ nhưỡng, những người nông dân quê tôi giờ không phải tất bật cấy trồng khi trời còn giá rét để rồi lại ngậm ngùi lo lắng. Lũ trẻ ngày nay không phải ngại ngần mỗi khi làm việc nhà bởi hệ thống máy sưởi, nước nóng đã giúp xua tan tất thảy những giá lạnh. Chỉ tiếc tôi không thể quay về những ngày thơ trẻ để được rúc rích trong ổ rơm nghe bà kể chuyện.
Mỗi khi gió lạnh đầu mùa đến, tôi hay để đầu trần thả bộ trên con phố nhỏ buổi đêm. Gió lạnh thổi bay bay mái tóc, mơn man trên gò má, khẽ len vào tâm khảm gợi nhớ bếp lửa cay cay vị khói, thơm mùi khoai nướng, ấm tình thân.