Khoảng trời thăm thẳm xanh

Làng tôi bao đời có dòng Thiên Đức chở che, nuôi dưỡng với những con người chất phác, thân quen. Dòng sông ấy chảy dài hòa vào bến Lục đầu giang xuôi về biển cả. Làng là nơi nương tựa, tạo ra, thắp lên niềm vui cho những con người biết thương yêu, đùm bọc, dám sẻ chia... đã trở thành nỗi nhớ niềm thương cho ai đi xa cũng nhớ về.

Cuối năm, gió lồng lộng thổi. Dòng sông vẫn thăm thẳm chảy cùng tháng năm, ôm ấp vầng trăng, xôn xao sóng nước. Đã khi nào ta hỏi có bao nhiêu mối tình khởi  nguồn từ đêm trăng mười sáu! Đêm nằm nghe gió thổi từ dòng sông, gió lang thang qua bãi mía, bờ dâu, đùa trên tán lá dọc con đường làng khi hồ hởi, lúc thì thầm những lời ru xưa: Nhớ xưa lời mẹ ru hời/Gió đưa cánh võng mây trời nghiêng chao/ Rặng tre trước ngõ xôn xao/Câu thơ lục bát nôn nao trưa hè. Tiếng hát ru là khoảng trời thăm thẳm xanh rọi rửa tâm hồn những phận người, nhắc nhớ về bổn phận, về đạo lý, về tình yêu thương nhân hậu, để họ trọn vẹn tình yêu quê hương, có đủ dũng khí vượt lên những thử thách của số phận và thậm chí bình thản đi qua những cuộc chiến tranh tàn khốc, xây nên cuộc sống yên vui, thanh bình.
Khoảng trời thăm thẳm xanh, làng quê bây giờ, sau hơn một thập niên xây dựng Nông thôn mới không chỉ có nhà cửa, đường sá, công trình khang trang, tạo dựng những xóm thôn trù mật mà điều quan trọng nhất là từ công cuộc kiến thiết này tạo ra những con người với suy nghĩ, cách thức sản xuất và lối sống mới. Những cô gái, chàng trai mang kiến thức từ các trường Đại học ứng dụng vào đồng đất, vào cây trồng, vật nuôi tạo ra sản phẩm nông nghiệp mới, lạ, an toàn không chỉ chiếm lĩnh thị trường trong nước mà bắt đầu vươn ra tầm châu lục. Có thể đây chính là nguồn lực căn cốt nhất để tạo dựng Nông thôn mới bền vững.
Ta không còn nghe tiếng thở dài khe khẽ của bà, của mẹ, khi trên đầu là trời xanh, dưới chân là biển lúa, là những khu công nghiệp công nghệ cao rộn ràng không khí lao động. Người Bắc Ninh lịch lãm, tài hoa, năng động trong giao thương kinh tế. Chẳng thế mà từ lâu Bắc Ninh nổi tiếng là ‘đất trăm nghề” với những làng nghề sầm uất như Đồng Kỵ, Phong Khê, Phù Lãng, Đông Hồ... bên cạnh những chùa Dâu, chùa Dạm, Bút Tháp, Phật Tích, thành cổ Luy Lâu… trung tâm Phật giáo, trung tâm Nho học chất chứa bao trầm tích và huyền thoại, cũng là kiến trúc độc đáo kết tinh sức sáng tạo của con người. Bắc Ninh tự hào là đất Tổ sản sinh, lưu truyền những làn điệu dân ca Quan họ được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; là một trong 15 địa phương của cả nước sở hữu nghệ thuật ca trù, một loại hình nghệ thuật dân gian giàu tính bác học. Một hành trình mới đang mở ra với những giá trị đặc sắc của văn hóa Quan họ cũng như hàng trăm lễ hội truyền thống và hàng nghìn di tích lịch sử, văn hóa trên vùng đất văn vật nghìn năm.
Bắc Ninh bây giờ không hiếm “làng giám đốc, làng tỷ phú” nhưng vẫn  đi đầu trong phong trào gìn giữ tinh hoa văn hóa dân tộc, phát huy và nuôi dưỡng di sản ông cha, sáng tạo ra những giá trị văn hóa mới phù hợp cuộc sống đương đại với câu Quan họ, điệu chèo…lắng đọng da diết, những lễ hội dân gian đậm đà bản sắc, những con người biết nhường nhịn, dám sẻ chia, tự trọng, nghĩa tình sau trước…như một gạch nối của hôm nay với nghìn xưa. 
Trời trong mây trắng, nắng phóng khoáng đổ xuống dòng sông ánh bạc, tràn xuống cánh đồng vàng rực bông lúa uốn câu, trĩu nặng lòng tay thôn nữ quấn quýt vui mùa gặt hái. Quỹ đất quê ta không nhiều, lại dành phần lớn cho phát triển công nghiệp, dịch vụ. Hướng hiệu quả nhất là nghiên cứu đồng đất mỗi địa phương đưa giống mới phù hợp, ứng dụng công nghệ khoa học để không ngừng tăng năng suất. Chẳng thế mà đến nay, gần 65% diện tích trồng lúa của tỉnh đã sử dụng và thích nghi với nhiều giống lúa chất lượng; tiếp tục duy trì 263 vùng sản xuất ứng dụng công nghệ cao, quy mô từ 5 ha trở lên, chủ yếu các giống lúa nếp, lúa tẻ thơm, hướng tới mô hình sản xuất theo chuỗi khép kín, an toàn thực phẩm; tạo điều kiện thuận lợi để hình thành các HTX chuyên sản xuất các sản phẩm lúa, gạo đặc trưng cũng như mạng lưới liên kết tiêu thụ sản phẩm trong nước và xuất khẩu...giúp người nông dân nâng cao chất lượng đời sống, gắn bó với ruộng đồng, làng quê.  
Hơi ấm đã gọi mưa về. Không phải cơn mưa rào đè nặng mái hiên mà nhẹ giăng tơ như lời của lứa đôi tình tự. Lòng người ấm áp, những ưu phiền, tiếc nuối, hơn thua năm cũ nhường chỗ cho hy vọng về một mùa xuân đang chờ phía trước. Dưới khoảng trời thăm thẳm xanh, những nụ cười hồn hậu rạng ngời khuôn mặt bàng bạc nắng mưa, hong khô bao giọt mồ hôi lặng thầm. Đường làng dìu dịu hương cỏ thì thầm trong nắng sớm. 
Chuyến tàu chở ước mơ đời người vẫn ngược xuôi trăm nẻo, đưa khách về nơi đô hội phồn hoa, cũng có khi đi giữa đại ngàn, vượt trùng khơi đến miền đất lạ hoặc dừng lại nơi biển bạc, đồng xanh... Vẫn biết cuộc đời là khát khao, là trăn trở kiếm tìm nhưng khi lắng lại có người muốn neo giấc mơ mình nơi khoảng trời cha ông gắn bó để thương hơn những hạt giống bám đất nảy mầm xanh, có sự sống vươn mình từ hạt mưa, hạt nắng…
Chiều cuối năm, khoảng trời quê hương vẫn thăm thẳm xanh, giọng thơ tròn trịa của cô bé nhà bên len qua kẽ lá: Quê hương là vòng tay ấm/Con nằm ngủ giữa mưa đêm/Quê hương là đêm trăng tỏ/Hoa cau rụng trắng ngoài thềm. 
Mỗi ngày đi qua, cuộc đời lại gieo thêm cho ta những hạt mầm mơ ước. Ta gieo cả những hạt tình yêu xuống đất quê mình. Trời Xuân nắng tỏa, đàn chiền chiện vút lên giữa khoảng trời thăm thẳm xanh.