Ký ức của một “Dũng sỹ diệt Mỹ”

Nhà tôi và nhà ông cách nhau chỉ “giậu mồng tơi”. Phải chăng do “hợp tính” nên tôi với ông trở thành bạn từ thời “chăn trâu, cắt cỏ” mặc dù ông hơn tôi đến quá 3 giáp. Trong cuộc sống thôn quê, hàng xóm láng giềng cảm nhận đó là một cựu binh già khiêm tốn và có niềm đam mê làm thơ, cuộc sống có những nếp gấp nhưng luôn lạc quan, giàu tình cảm. Ông là Nguyễn Tiến Miều, thôn Liễn Hạ, xã Đại Xuân (Quế Võ).

Ngồi trước mái hiên ngôi nhà ngói 3 gian đã có từ những năm 50 của thế kỷ trước, rêu phong cổ kính nhưng rất vững trãi, hiên ngang như chính phong cách của người cựu chiến binh. Và có lẽ cũng đã rất lâu rồi mới có dịp nghe ông trải lòng, gợi lại ký ức của những năm tháng hào hùng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Tháng 9 năm 1965, chàng thanh niên Nguyễn Tiến Miều theo tiếng gọi của Tổ quốc, xung phong lên đường nhập ngũ. Sau một thời gian huấn luyện, đến tháng 2 năm 1966, ông được biên chế vào Trung đoàn 4, Sư đoàn 470, Binh đoàn Trường Sơn (nay là Binh đoàn 16). Ông kể: “Đây là chặng thử thách đầu đời quân ngũ, đơn vị hành quân suốt ngày đêm vào Khe Do, tỉnh Quảng Bình, hồi ấy đường cho xe ô tô đâu đã mở, đơn vị hành quân chủ yếu qua rừng rậm, có những ngày mưa tầm tã, muỗi, vắt rừng nhiều vô kể, nhưng ai nấy cũng một ý chí sắt đá vì miền Nam ruột thịt”.

Tiếp đó sang năm 1967, ông cùng đồng đội tham gia chiến đấu mở đường sang Lào, rồi về A So, A Lưới, tỉnh Quảng Nam. Đến tháng 4 năm 1967, đơn vị của ông lại tiếp tục hành quân chiến đấu, mở đường tới Kon Tum, Gia Lai vòng sang nước bạn Campuchia, rồi lại về tỉnh Quảng Nam. Mảnh đất Quảng Nam đã cho ông thật nhiều kỷ niệm, cảm xúc. Năm 1968, trong một cuộc chiến đấu tại mặt trận Bình-Trị -Thiên, ông lập chiến công, phá một lúc được 6 quả bom của giặc và được kết nạp Đảng ngay tại chiến trận. Đó cũng là ngọn lửa ý chí để ông cùng đồng đội vượt qua bao thử thách, gian khổ, băng qua những làn đạn địch mà sự sống và cái chết chỉ cách nhau trong gang tấc, góp phần cùng cả nước làm nên Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, đại thắng mùa Xuân năm 1975.

Sau khi miền Nam được hoàn toàn giải phóng, cựu chiến binh Nguyễn Tiến Miều còn tiếp tục cùng đồng đội tham gia làm nhiệm vụ khắc phục hậu quả chiến tranh, giúp nhân dân các tỉnh phía Nam ổn định đời sống, nối lại hai miền Nam-Bắc, đến năm 1981, ông hoàn thành nhiệm vụ và trở về địa phương. 15 năm 6 tháng trong quân ngũ, cựu chiến binh Nguyễn Tiến Miều lập nhiều thành tích trong cuộc kháng chiến chống Mỹ: Được Nhà nước phong tặng Danh hiệu “Dũng sĩ diệt Mĩ”, Huân chương Giải phóng hạng Nhất, Chiến sỹ quyết thắng, 4 lần được phong Chiến sỹ thi đua, 2 Huy hiệu Xuân Mậu Thân năm 1968 và Đại thắng mùa Xuân năm 1975.

Vừa qua, ông đã hiến tặng Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh 7 kỷ vật chiến tranh: 2 cuốn nhật ký, 1 hộp đựng thuốc cứu thương, 1 sắc cốt, 1 nhiệt kế hậu môn chiến lợi phẩm của Mỹ, 1 bình tông, 1 khăn dù hàng đánh biệt kích ở dốc con Mèo. Trong đó đặc biệt là 2 cuốn nhật ký với gần 100 bài thơ, ký ghi chép khá đầy đủ về cuộc đời quân ngũ của cựu chiến binh Nguyễn Tiến Miều và tâm tình về những tháng ngày vào sinh ra tử cùng đồng đội: “Ánh đèn đom đóm ngỡ ngàng bóng trăng-Xe ơi! chuyển bánh cho nhanh-Miền Nam đang đợi, miền Nam đang chờ-Đêm nay dưới ánh trăng trong-Cầu phao ta bắc trên dòng sông xanh”. Qua đó góp phần lưu giữ và giáo dục cho thế hệ hôm nay và mai sau về ý chí quật cường của ông cha ta trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, giành lại độc lập tự do, hạnh phúc cho nhân dân.

Tuy nhiên, có một điều trong cuốn nhật ký không nhắc tới đó là trận sốt rét năm 1975. Khi ấy ông vẫn đang tham gia chiến đấu tại chiến trường Quảng Nam và lập được rất nhiều chiến công, ông được cấp trên và đơn vị nhất trí viết bản thành tích cá nhân để Nhà nước phong tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”, chuẩn bị dự Đại hội toàn quân để báo cáo. Nhưng không may trận sốt rét đã ập đến, chuẩn bị đến ngày Đại hội, ông bị cơn sốt rét nặng, tóc rụng gần hết, chân không lê bước nổi. Vinh quang chính là từ sự anh dũng, kiên cường, không dễ gì có được, nhưng do sức khỏe không đảm bảo, ông tham mưu cho đơn vị, cấp trên nhất trí cử đồng chí Hoàng Văn Tích quê ở tỉnh Bắc Giang là Trung đội phó cũng có thành tích xứng đáng thay ông đi báo cáo và được phong tặng danh hiệu cao quý ấy.

Trở về với cuộc sống đời thường, dù hoàn cảnh gia đình còn những khó khăn, từ năm 2004, vợ ông bị tai biến nằm liệt giường hơn 10 năm, nhưng ông luôn cần mẫn chăm sóc tận tình, chu đáo đến giây phút cuối cùng.