Làng nghề chạm gỗ Phù Khê

Mảnh đất Phù Khê (thị xã Từ Sơn) là nơi phát sinh ra nghề mộc nổi tiếng trong lịch sử với những sản phẩm chạm rồng truyền thống. Ngày nay, với những sản phẩm gỗ mỹ nghệ cao cấp, có giá trị kinh tế cao, được người tiêu dùng trong nước ưa chuộng và xuất khẩu sang một số nước với số lượng khá lớn.

Nghề mộc Phù Khê không những có từ lâu đời mà còn đa dạng,  phong phú đạt đến trình độ tinh xảo, nghệ thuật. Từ việc dựng nhà ở, làm đình chùa, làm đồ gia dụng, đồ thờ tự cho đến sáng tác ra những tác phẩm nghệ thuật như: Tượng, tranh với nhiều thể loại và đề tài. Thời Lê Trung Hưng (thế kỷ XVII, XVIII) nghề mộc chạm khắc của Phù Khê phát triển mạnh mẽ và còn để lại những công trình nổi tiếng như: Đình Đình Bảng, đình Diềm, chùa Bút Tháp, chùa Tây Phương, chùa Vĩnh Nghiêm… Trong những năm tháng kháng chiến chống Pháp và thời kỳ “hợp tác hoá” của thế kỷ trước, nghề mộc chạm khắc của Phù Khê bị chùng xuống. Song bước vào thời kỳ đất nước đổi mới từ những năm 1990 đến nay, nhờ có bàn tay khối óc và sự đoàn kết, nghề chạm khắc gỗ tại Phù Khê được khôi phục lại và phát triển. Trước nhu cầu ngày càng đa dạng của người tiêu dùng, Phù Khê không chỉ đổi mới, phát triển những sản phẩm chạm khắc truyền thống mà còn mở rộng sang sản xuất những sản phẩm gỗ mỹ nghệ cao cấp như: Bàn, ghế, giường, tủ, các sản phẩm gỗ mỹ nghệ khác... cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu.

Phù Khê hôm nay.

Sản phẩm của làng nghề Phù Khê luôn có sự khác biệt, cầu kỳ trong từng đường nét, vóc dáng sản phẩm, sự tỉ mỷ, khắt khe từ khâu chọn gỗ, tạo hình những sản phẩm tinh tế. Nổi bật là dòng sản phẩm đồ nội thất như giường, sập, tủ, bàn ghế bình phong, hương án, chạm khắc tranh tượng. Những nét chạm khắc độc đáo của sản phẩm mộc Phù Khê đã đưa sản phẩm của làng nghề xuất khẩu sang Trung Quốc, Lào, các nước Đông Âu…

Ông Nguyễn Mạnh Tiến, Bí thư Đảng ủy xã Phù Khê cho biết: “Khoảng 15 năm trở lại đây, nghề gỗ mỹ nghệ của Phù Khê phát triển mạnh. Toàn xã có hơn 2.700 hộ, trong đó 90% hộ tham gia sản xuất. Giai đoạn trước, đa phần các hộ đều phải mua nguyên liệu từ những cơ sở kinh doanh gỗ ở trong và ngoài xã, thậm chí là mua ở các tỉnh, thành lân cận nên thường bị tư thương ép giá, gây khó khăn cho sản xuất. Trước thực trạng đó, Phù Khê quy hoạch khu chợ gỗ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc mua bán gỗ, nâng cao hiệu quả trong sản xuất kinh doanh của làng nghề. Hiện nay, giá trị sản xuất của nghề gỗ mỹ nghệ chiếm tới 90% tổng giá trị sản xuất toàn xã. Nhiều gia đình còn vươn lên làm giàu và tạo việc làm ổn định cho hàng chục lao động như gia đình anh Nguyễn Văn Quý, Đàm Đức Hậu, Lưu Công Tới…”.

Sự cầu kỳ trong từng đường nét, vóc dáng sản phẩm, sự tỉ mỷ, khắt khe từ khâu chọn gỗ, tạo hình của những người thợ đã tạo nên những sản phẩm tinh tế.

Anh Đàm Đức Hậu cho hay: “Tôi học nghề và làm nghề gỗ mỹ nghệ nhiều năm nay. Trước kia chủ yếu làm thủ công nên tốn nhiều công sức mà hiệu quả không cao. Hơn chục năm trở lại đây, tôi mạnh dạn đầu tư một số máy chuyên dùng hỗ trợ quá trình làm nghề như: Máy bào, cưa, cuốn, xẻ, cắt mộng… đồng thời thuê thêm thợ về làm đã cho hiệu quả rõ rệt. Hiện tại, sản phẩm chính của cơ sở là đồ nội thất phục vụ khách hàng trong nước và xuất khẩu”.

Những nỗ lực nắm bắt sự thay đổi của thị trường, cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng sản phẩm, đưa thiết bị công nghệ vào sản xuất, làng nghề chạm gỗ Phù Khê đã có những bước tiến dài trong quá trình phát triển và ngày càng khẳng định được thương hiệu sản phẩm trên thị trường.