Nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Giám sát đầu tư của cộng đồng trong xây dựng nông thôn mới

Thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM), các Ban Thanh tra nhân dân (TTND) và Giám sát đầu tư của cộng đồng (GSĐTCCĐ) trong tỉnh đã tích cực giám sát việc thực hiện các chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng NTM, và đạt được những kết quả quan trọng, đóng góp tích cực vào Chương trình xây dựng NTM của tỉnh.

Hoạt động giám sát của Ban TTND, GSĐTCCĐ giúp nhiều địa phương hoàn thành đúng tiến độ các tiêu chí xây dựng NTM.Trong ảnh: Tiết mục dưỡng sinh của người cao tuổi thôn Đông Lâu xã Hoàn Sơn (Tiên Du) tại buổi lễ Khánh thành Nhà văn hóa thôn.

Toàn tỉnh hiện có 126 Ban TTND và GSĐTCCĐ. Những năm qua, các Ban tập trung giám sát việc thực hiện các chính sách được quy định tại Quyết định số 1600/QĐ- TTg ngày 16-8-2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020 như: Việc bảo vệ môi trường, bảo đảm an toàn thực phẩm; giám sát việc phân bổ và sử dụng nguồn vốn của Nhà nước, việc huy động sức dân xây dựng nông thôn mới, nợ đọng xây dựng nông thôn mới; giám sát quá trình bình xét, công nhận xã, huyện, đạt chuẩn nông thôn mới; việc công nhận gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa;… Chỉ tính riêng từ năm 2014 đến nay, các Ban TTND, GSĐTCCĐ đã giám sát được trên 1.200 vụ việc, phát hiện được 190 vụ việc có dấu hiệu vi phạm, kiến nghị các cơ quan chức năng xem xét được 175 vụ việc; tiếp nhận 979 đơn thư kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của nhân dân kịp thời chuyển đến Ủy ban MTTQ để kiến nghị đến các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết. Qua đó, góp phần quan trọng trong việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cộng đồng, công dân, hạn chế những sai sót, tiêu cực trong quá trình triển khai các dự án đầu tư tại địa phương.

Điển hình như các Ban TTND, GSĐTCCĐ tại huyện Tiên Du đã phát hiện 39 vụ vi phạm pháp luật, đã kịp thời kiến nghị với chính quyền giải quyết được 37 vụ, đạt tỉ lệ 94,87% , thu hồi hàng chục triệu đồng về cho Nhà nước. Các Ban thuộc huyện Yên Phong qua giám sát đã kịp thời phát hiện sai phạm trong thi công các công trình trường mầm non thôn Đại Lâm, xã Tam Đa; đường nước sạch xã Yên Phụ;  xây dựng đường giao thông nông thôn ở các thôn Mẫn Xá, Ngô Xá, Chi Long của xã Long Châu; triển khai dự án đất dân cư khu dân cư dịch vụ ở các thôn Ấp Đồn, Yên Lãng, Trần Xá thuộc xã Yên Trung; khu dân cư dịch vụ thôn Thọ Vuông, xã Đông Thọ;… kiến nghị các cấp có thẩm quyền điều chỉnh, bổ sung các nội dung về quy hoạch xây dựng chi tiết, xử lý nước thải sinh hoạt, cấp điện, nước, đền bù giải phóng mặt bằng, trình tự thủ tục thu hồi đất, giao đất dân cư dịch vụ và bảo vệ môi trường. Các Ban TTND, GSĐTCCĐ thuộc thành phố Bắc Ninh đã tiến hành giám sát được 197 công trình, trong đó phát hiện có 13 công trình vi phạm sai thiết kế, dự toán, chất lượng nguyên vật liệu không đảm bảo đã kịp thời kiến nghị tới chủ đầu tư và đơn vị thi công, đã khắc phục được 11 công trình, còn 2 công trình đang tạm dừng thi công;… Các Ban TTND, GSĐTCCĐ trên địa bàn huyện Lương Tài, Gia Bình, Thuận Thành,  Quế Võ thị xã Từ Sơn phát huy tốt vai trò giám sát của mình góp phần làm cho các công trình xây dựng hạ tầng nông thôn, phúc lợi công cộng trên địa bàn thi công đảm tiến độ và chất lượng.

Hoạt động thiết thực của các Ban TTND, GSĐTCCĐ trên địa bàn tỉnh đã đóng góp tích cực vào chương trình xây dựng NTM. Sau 7 năm thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng NTM, đến nay, toàn tỉnh có 70 xã đạt chuẩn nông thôn mới, chiếm 72,1% tổng số xã trong tỉnh. Bình quân số tiêu chí đạt chuẩn là 18,14 tiêu chí/xã. Hai đơn vị cấp huyện (Tiên Du và thị xã Từ Sơn) được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM.  Tuy nhiên, thực tế tổ chức và hoạt động của Ban TTND, GSĐTCCĐ còn gặp nhiều khó khăn: thành viên của Ban còn hạn chế về kinh nghiệm, ít chuyên môn trong lĩnh vực giám sát (đặc biệt là lĩnh vực đầu tư, xây dựng cơ bản) nên hiệu quả giám sát các công trình còn hạn chế; sự quan tâm của các cấp, các ngành và các đoàn thể nhân dân đối với công tác thanh tra nhân dân, giám sát đầu tư của cộng đồng còn hạn chế, chưa tương xứng với vai trò, nhiệm giám sát của cộng đồng, nhân dân ở cơ sở; một số địa phương chưa tạo điều kiện thuận lợi trong việc hướng dẫn, cấp và quyết toán kinh phí, từ đó gây ảnh hưởng đến hoạt động của Ban;…

Để hoạt động giám sát của Ban TTND, GSĐTCCĐ đạt hiệu quả cao, đóng góp thiết thực cho chương trình xây dựng NTM, thời gian tới cần có sự quan tâm chỉ đạo thường xuyên của các cấp ủy, sự phối hợp đồng bộ giữa HĐND, UBND, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội cùng cấp, hàng năm xây dựng kế hoạch thực hiện công tác hoạt động thanh tra nhân dân, giám sát đầu tư của cộng đồng bám sát nội dung, nhiệm vụ chính trị địa phương, theo đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi bên; làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến rộng rãi đến cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân về chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, luôn lắng nghe, tiếp thu các ý kiến, kiến nghị của nhân dân, phản ánh kịp thời với Đảng, chính quyền, các cơ quan đơn vị có liên quan cùng khắc phục và giải quyết; thường xuyên tổ chức tập huấn, trang bị kiến thức, tài liệu cho cán bộ chuyên trách của MTTQ từ tỉnh đến cơ sở và các thành viên Ban TTND, GSĐTCCĐ;…