Triển khai kĩ thuật xạ trị áp sát trong điều trị ung thư

Được sự giúp đỡ, hỗ trợ về chuyên môn kĩ thuật của Bệnh viện K Trung ương, Trung tâm ung bướu (TTUB) Bắc Ninh triển khai thành công kĩ thuật xạ trị áp sát trong điều trị ung thư. Đây là một trong nhiều kĩ thuật thuộc chương trình bệnh viện vệ tinh của BVĐK tỉnh.

Bệnh nhân Ngô Thị Thanh, 54 tuổi ở thị trấn Hồ, huyện Thuận Thành là bệnh nhân đầu tiên tại Bắc Ninh được triển khai thực hiện phương pháp xạ trị áp sát này. Ông Nguyễn Đăng Luận - chồng bà Thanh cho biết, vợ ông có chẩn đoán ung thư cổ tử cung nhưng ông và gia đình cũng thống nhất để bà Thanh điều trị tại tuyến tỉnh chứ không ra trung ương, một phần vì có bảo hiểm y tế, phần khác vì gần nhà và cũng tin tưởng vào chất lượng điều trị của bệnh viện tỉnh nhà. Điều trị tại TTUB - BVĐK tỉnh, bà Thanh đã được tiến hành xạ trị gia tốc với liệu trình 15 mũi. Khi bệnh viện tiến hành triển khai kĩ thuật xạ trị áp sát, các bác sĩ trực tiếp điều trị cũng đã giải thích cụ thể, tường tận cho gia đình biết về phương pháp này hiệu quả ra sao, các bước thực hiện làm như thế nào…

Tiến hành điều trị tại TTUB được một thời gian, được chứng kiến sự quan tâm, chăm sóc của các y bác sĩ nơi đây, hơn nữa lại được biết có cả bác sĩ đầu ngành về ung thư cổ tử cung ở Bệnh viện K trung ương về trực tiếp tại tuyến tỉnh điều trị cho vợ mình nên ông Luận và gia đình hết sức yên tâm - Chia sẻ với chúng tôi, ông Luận không khỏi xúc động cho biết.

Xạ trị áp sát (còn gọi là xạ trị trong) là kĩ thuật đưa nguồn phóng xạ cắm trực tiếp vào khối u. Sau một khoảng thời gian đạt đủ liều lượng yêu cầu, chất phóng xạ sẽ tiêu diệt dần các tế bào ung thư. Nếu như trong cuộc chiến chống lại căn bệnh ung thư vai trò của xạ trị được khẳng định, thì xạ trị áp sát là một phương thức điều trị không thể thiếu cho các tiến trình điều trị phức tạp vì nó cho phép dễ dàng hơn trong việc kiểm soát được liều lượng bức xạ.

Thạc sĩ, bác sĩ Đặng Thị Việt Bắc - Phó khoa Xạ Vú - Phụ khoa, Bệnh viện K trung ương cho biết: Ưu điểm của xạ trị áp sát là nguồn chiếu xạ được đưa trực tiếp vào bên trong khối u hoặc sát cạnh khối u, điều này giúp giảm tác dụng không mong muốn của tia xạ lên các cơ quan xung quanh, định vị và cố định khối u với nguồn xạ được đảm bảo chính xác. Phương pháp này giúp nâng liều tại chỗ lên cao trong khi các tổ chức lành xung quanh ít bị ảnh hưởng hơn so với chiếu xạ từ ngoài vào do sự giảm liều nhanh xung quanh nguồn. Cho dù khối u có kích thước, hình dạng, có vị trí khó quan sát nhất trong cơ thể thì nguồn xạ vẫn có thể tiếp xúc và tiêu diệt dần các tế bào ung thư, trong khi đó lại giảm biến chứng xuất huyết đường tiêu hóa, đi ngoài ra máu hoặc đi tiểu ra máu, kèm theo rút ngắn thời gian điều trị cho bệnh nhân. Đặc biệt, nếu xạ trị áp sát (xạ trong) được tiến hành kết hợp với xạ trị gia tốc (xạ ngoài) sẽ mang lại hiệu quả điều trị cao hơn là xạ trị ngoài đơn thuần.

Thạc sĩ Bắc đánh giá việc Bắc Ninh triển khai đồng bộ được cả xạ trị gia tốc lẫn xạ trị áp sát sẽ nâng hiệu quả điều trị bệnh ung thư tại tuyến tỉnh lên rất nhiều, tương đương với tuyến trung ương; hơn nữa Bắc Ninh sử dụng xạ trị áp sát bằng nguồn cô-ban và thời gian bán rã 5,26 năm nên bệnh nhân có thể yên tâm về chi phí điều trị không quá cao, hơn nữa lại được BHYT thanh toán, hoặc giả sử ai không có BHYT thì chi phí phải trả cũng không quá đắt.

Quy trình xạ trị áp sát cho bệnh nhân bao gồm cả quá trình chuẩn bị bệnh nhân kéo dài trong vài giờ, bệnh nhân sẽ được đặt dụng cụ vào khối u trong phòng thủ thuật, sau đó đưa đi chụp CT mô phỏng. Từ đây, các bác sĩ xạ trị, kĩ sư vật lí và kĩ thuật viên sẽ dựa trên cơ sở kết quả mô phỏng để tính toán phân bố liều lượng phóng xạ từ những hệ máy tính và phần mềm chuyên dụng (hệ thống lập kế hoạch điều trị). Sau khi thống nhất liều lượng phóng xạ, bệnh nhân sẽ được gắn áp vào nguồn được đặt sẵn tại khối u và tiến hành xạ trong khoảng 5 - 15 phút.

Bác sĩ CKII Nguyễn Hữu Tiến, Giám đốc TTUB Bắc Ninh cho biết, để chuẩn bị triển khai kĩ thuật xạ trị áp sát, Trung tâm đã được bệnh viện đầu tư trang bị cho hệ thống máy xạ trị áp sát và các thiết bị đi kèm hiện đại bậc nhất hiện nay với tổng giá trị hơn 8 tỉ đồng. Cùng với đó, trung tâm cũng cử 2 kíp bác sĩ, kĩ sư, kĩ thuật viên đi học kĩ thuật này tại bệnh viện K trung ương từ 3 - 6 tháng. Sau khi máy móc và nhân lực được đảm bảo, TTUB mời các bác sĩ đầu ngành về ung bướu của bệnh viện K trung ương về trực tiếp tại bệnh viện cầm tay chỉ việc, giúp đỡ triển khai thành công kĩ thuật. Xạ trị áp sát được chỉ định với ung thư cổ tử cung, ung thư phụ khoa, ung thư vòm, ung thư phổi, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư thực quản, các loại ung thư ngoài da với bề mặt nông… Hiện tại, TTUB Bắc Ninh sẽ tập trung triển khai xạ trị áp sát với chỉ định ung thư cổ tử cung, tiến tới là ung thư vòm.

Phương pháp xạ trị bằng máy xạ trị gia tốc được triển khai tại TTUB từ tháng 6-2015 và cho những kết quả tích cực. Với việc tiếp tục triển khai phương pháp xạ trị bằng máy xạ trị áp sát, phối hợp hiệu quả giữa xạ trị trong và xạ trị ngoài, TTUB Bắc Ninh là một trong những đơn vị điều trị ung bướu tuyến tỉnh đầu tiên tại miền Bắc triển khai đồng bộ phương pháp xạ trị bằng hệ thống máy móc hiện đại, góp phần tích cực trong nâng cao chất lượng điều trị ung thư cho bệnh nhân trong và ngoài địa bàn tỉnh, giảm tải hiệu quả cho tuyến trên.