Xuôi Bạch Đằng Giang

Bạch Đằng giang yên ả một chiều cuối xuân, khác hẳn với dòng sông cuồn cuộn tuôn về biển Đông như trong bài thơ Bạch Đằng giang phú của nhà thơ Trương Hán Siêu, nhà thơ nổi tiếng thời Trần miêu tả: “Bát ngát sóng kình muôn dặm/ Thướt tha đuôi trĩ một mầu/ Nước trời một sắc, phong cảnh ba thu”. Khung cảnh bình yên trải dài theo ngút tầm mắt của những lữ khách hành hương về thăm khu di tích lịch sử. Bóng tà dương còn hiện hữu nơi dòng sông huyền thoại như kể câu chuyện về những chiến tích của vùng đất đầu sóng ngọn gió sáng mãi bản hùng ca lịch sử.
Nơi đây, theo dòng chảy thời gian hàng nghìn năm lịch sử chứng kiến những trận thủy chiến, những chiến công hiển hách, huyền thoại, về những con người, những địa danh lịch sử vẫn còn lưu danh muôn thuở. Đó là 3 trận thủy chiến nổi tiếng trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta. Năm 938 Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán, mở ra thời kỳ độc lập, chấm dứt 1000 năm Bắc thuộc. Năm 981 Lê Hoàn đánh tan quân Tống và năm 1288 Hưng đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn đánh tan quân Nguyên Mông. Chiến công của các vị tiền nhân trên dòng Bạch Đằng khiến cho dòng sông này có ý nghĩa sâu sắc với lịch sử dân tộc.
Thật rất ấn tượng, khi đến thăm khu di tích Bạch Đằng Giang. khu di tích đẹp đẽ, phong quang, đậm nét văn hóa tâm linh. Nằm trong quần thể danh thắng Tràng Kênh, được Nhà nước công nhận năm 1962, với thế đất tựa đầu vào núi, mặt hướng ra sông, khu di tích là một hợp thể kiến trúc quy mô, hài hòa với các công trình hợp nhất. Ngôi đền đầu tiên trong di tích là Tràng Kênh Vọng Đế, thờ vua Lê Đại Hành. Tiếp đó là Linh từ Tràng Kênh thờ Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, rồi đến Đền Bạch Đằng Giang thờ vua Ngô Quyền. Đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh là địa điểm cuối cùng trong tứ linh từ của di tích. Ngoài ra, khu di tích Bạch Đằng Giang còn có: đền thờ Thánh Mẫu, khu nhà bảo tàng trưng bày hiện vật cọc Bạch Đằng được bảo tồn nguyên trạng trong bể thủy tinh, ngôi miếu cổ thờ các vong linh tử sĩ chiến đấu, hy sinh trên sông Bạch Đằng…
Năm 2017, Quảng trường chiến thắng được hoàn thiện với 3 pho tượng đồng tạc hình ảnh 3 vị Anh hùng dân tộc: Ngô Quyền, Lê Đại Hành và Hưng đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn sừng sững, uy nghi. Mỗi pho tượng cao 11m, hướng ra sông Bạch Đằng. Quảng trường nổi thiết kế với khuôn viên rộng rãi, những cầu đá được chạm khắc tinh xảo, xung quanh là mô phỏng bãi cọc lịch sử. Từ cổng vào có một vườn đá cuội và một trụ đá cao chừng 5m, mặt trước có 7 chữ “Giang san vượng khí Bạch Đằng thâu”. Ba mặt trái, phải, sau khắc công lao và thần tích của vua Ngô Quyền, vua Lê Đại Hành và Hưng đạo Đại vương Trần Hưng Đạo…
Khu di tích mở cửa đón du khách tham quan từ 7 - 19h hằng ngày. Các lễ hội chính trong năm gồm có: Mùng 6 tháng Giêng - khai hội; 14 - 15 tháng Giêng - khai ấn đầu năm; 18 tháng Giêng - giỗ vua Ngô Quyền; 8-3 âm lịch - giỗ vua Lê Đại Hành và giỗ trận Bạch Đằng; 20-8 âm lịch: Giỗ Đức thánh Trần (Đại vương Trần Quốc Tuấn)… Du khách tham quan còn ghi nhận nhiều nét đẹp văn hóa, văn minh ở khu di tích này như: Khu di tích sạch sẽ, không thu bất cứ một khoản phí nào, không có cảnh chen lấn, xô đẩy lộn xộn như ở nhiều nơi khác...
Chia tay Bạch Đằng giang, vẫn nhớ đến hai câu thơ của nhà thơ Trương Hán Siêu với tâm thái thật thanh thản mà chứa đựng một triết lý lịch sử sâu xa:
“Giặc tan muôn thuở thanh bình
Bởi đâu đất hiểm, cốt mình đức cao”
Dòng sông Bạch Đằng êm đềm chảy mãi nhưng những địa danh lịch sử này, những chiến tích oai hùng của các vị tiền nhân lịch sử làm rạng danh gấm vóc non sông sẽ vẫn được cháu con nước Việt ghi nhớ và tự hào dân tộc.