Đưa hương từ “Quả ngọt cuối mùa”

Cầm trên tay cuốn sách “Quả ngọt cuối mùa” của tác giả Lưu Lan Phương, nhà xuất bản Văn học, 2018 giống như một khúc nhạc đồng quê ru ta những ngày thu yên ả, tưới mát tâm hồn những người đang độ yêu, mơ mộng, đầy lãng mạn và căng tràn nhựa sống.

Dù đã ở tuổi hưu trí nhưng con đường đến với sáng tạo văn chương lại chỉ mới bắt đầu, như con chim non háo hức trong vườn xuân đất nước, Lưu Lan Phương viết và cho ra mắt tuyển tập truyện ngắn “Quả ngọt cuối mùa” gồm 16 truyện ngắn. Mỗi truyện là một cuộc đời, một số phận nhưng chủ yếu đều xoay quanh đề tài muôn thuở đó là tình yêu và số phận người phụ nữ. Mỗi cuộc đời ấy có đắng, cay, ngọt ngào xen lẫn cả chua xót, bẽ bàng nhưng rồi với góc nhìn đầy cảm thông của nữ tác giả, những người phụ nữ trong từng câu chuyện ấy đều tìm được triết lí sống của đời mình.

Câu chuyện mở đầu đem đến cho độc giả cảm giác thật thi vị với chuyện tình của anh chàng họa sĩ và cô gái bé nhỏ trong “Ánh sáng phía chân trời”. Trong câu chuyện ấy, Lưu Lan Phương sử dụng khá nhiều thủ pháp tả cảnh, và vẻ đẹp của cảnh vật cũng điểm xuyết phần nhiều cho cuộc tình ấy lãng mạn hơn, mơ màng hơn, như một khuôn tranh đầy tính nghệ thuật về tình yêu.
Cùng một mô típ với “Ánh sáng phía chân trời”, “Chuyện tình của rêu và đá” cũng là câu chuyện về cô bé lọ lem mơ màng về chàng hoàng tử, tình cờ một ngày cô gái bé nhỏ gặp chàng nhà văn có lẽ già hơn cả bố nàng. Nhưng điều đó chẳng làm cô ngăn mình rung động trước anh. Hình ảnh cô bé Rêu với chiếc áo màu nắng như vụt bay lên trong ráng chiều tím đỏ bỗng vụt lớn thành cô gái mặc chiếc áo cưới trắng muốt đứng cạnh anh trong lễ vu quy khiến anh cảm nhận được niềm hạnh phúc vô biên. Nhưng trăng hạ tuần sắp tàn, đó chỉ là một giấc mơ, thực tại với rất nhiều khoảng cách nghiệt ngã khiến anh trở về với hiện thực, lao vào viết đến kiệt sức. Cô bé Rêu xinh đẹp trở thành nguồn sáng ấm áp sưởi ấm tâm hồn cằn cỗi, băng giá của chàng nhà văn, giúp anh trong những ngày tháng cuối đời có sức chiến đấu với bệnh tật để hoàn thiện tác phẩm cuối cùng.
Ngoài việc nghĩa lãng mạn hóa, thi vị hóa tình yêu, trong “Chuyện của Đào”, “Hoa Hạ Vy nở muộn”, “Bồng Điệp”, “Tình yêu không có tuổi”, “Hoa Mộc Miên” lại là những câu chuyện phản ánh khá chân thực về những số phận, những kiếp người. Họ đều là những bông hoa đẹp, có sắc có hương nhưng dường như số phận thích trêu ngươi, đường tình duyên, hôn nhân đều lận đận. Quả như người xưa nói “hồng nhan lận đận, truân chuyên”. Dẫu có khổ tận cam lai nhưng trong khổ đau vẫn có những lối thoát, phụ thuộc hoàn toàn vào lựa chọn của chính chúng ta.
Có ai đó đã từng nói “Cảm ơn thanh xuân của em đã chậm hơn một chút và tuổi trẻ của anh nhanh hơn một chút để hai ta có thể chạm nhau tại thời điểm mà hai trái tim cùng chung nhịp đập”. Nhưng với “Tìm lại người xưa”, thanh xuân và tuổi trẻ không đơn giản chỉ là điểm gặp nhau giữa anh và em, không còn phụ thuộc vào “nhanh hay chậm” mà điều nuối tiếc suốt đời là khi anh không thể nói ra tình cảm anh dành cho em ở thời điểm thích hợp nhất. Mối tình đơn phương đã để cho hai con người rơi vào những ngã rẽ riêng, và rồi điểm kết thúc là khi một người mắc trọng bệnh sắp rời xa nhân thế, còn người kia thì xuống tóc đi tu, thanh tâm quả dục với đời.
“Quả ngọt cuối mùa” chỉ đơn giản là những câu chuyện với văn phong giản dị, thi thoảng điểm xuyết chút ngôn từ “hoa lá” với cách xây dựng những hình tượng nhân vật thuần khiết, ngây thơ hay xây dựng cốt truyện không màu mè. Tuy vậy, nếu tác giả trau chuốt hơn về mặt diễn ngôn và chú trọng, đầu tư hơn nữa trong cách xây dựng nhân vật, tính cách nhân vật, trong kết cấu câu chuyện thì có lẽ giá trị và hiệu ứng nghệ thuật mà tác phẩm đem lại sẽ đạt đến một tầm cao khác.