Bệnh nhi 11 tuổi được cứu sống nhờ kịp thời can thiệp nút mạch cầm máu vỡ lách

Một bệnh nhi 11 tuổi vừa được các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh cứu sống nhờ kịp thời can thiệp nút mạch cầm máu vỡ lách sau chấn thương bụng kín.

Bác sĩ Đào Mạnh Sơn và đồng nghiệp trao đổi chuyên môn về ca bệnh.

Khoảng 15 giờ ngày 17-5, bệnh nhi Trần H.H, sinh năm 2012 ở xã Liên Bão, huyện Tiên Du được chuyển từ Trung tâm Y tế huyện Tiên Du lên Trung tâm Cấp cứu và Vận chuyển 115 (Bệnh viện Đa khoa tỉnh) nghi vỡ lách do chấn thương bụng kín sau tai nạn tự ngã xe đạp. Bệnh nhi nhập viện trong tình trạng tỉnh, niêm mạc môi hồng, không sưng nề tụ máu, chỉ có vết xây xát vùng khuỷu trái, gối trái, đau bụng mạng sườn trái. Qua kết quả chụp cắt lớp vi tính, các bác sĩ phát hiện bệnh nhi vỡ lách độ 4-5 và có chảy máu tiến triển vào trong ổ bụng, có nhiều dịch ở ổ bụng. Sau khi vào viện 30 phút, bệnh nhi giảm huyết áp (từ 90/60 mmHg lúc mới nhập viện giảm còn 80/50 mmHg) và phải thở oxy, da niêm mạc nhợt.

Ngay khi có kết quả chụp cắt lớp vi tính, các bác sĩ Trung tâm Cấp cứu và Vận chuyển 115 mời hội chẩn liên chuyên khoa: Ngoại Tổng hợp, Gây mê - Hồi sức, Điện quang can thiệp với sự chỉ đạo trực tiếp từ một đồng chí Phó Giám đốc Bệnh viện. Các bác sĩ tiên lượng bệnh nhân diễn biến nặng, cần xử trí khẩn cấp. Với tình trạng đa chấn thương/ chấn thương kín/ vỡ lách độ 4-5, bệnh nhi được chỉ định thực hiện phương pháp can thiệp nút mạch lách cầm máu.

Bác sĩ Đào Mạnh Sơn, Phó Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, một trong những người trực tiếp thực hiện ca can thiệp nút mạch cấp cứu cho bệnh nhi Trần H.H cho biết: Sau 45 phút kể từ khi nhập viện, bệnh nhi được chuyển vào phòng Can thiệp mạch. Tuy nhiên, trong quá trình can thiệp, bệnh nhân tiếp tục có những diễn biến xấu: Mạch tăng lên 110 lần/ phút, huyết áp giảm còn 50/30 mmHg, nôn, bệnh nhân có biểu hiện của sốc giảm thể tích tuần hoàn. Do đó, kíp can thiệp mạch đã phối hợp cùng các kíp: Cấp cứu, gây mê, vừa hồi sức truyền máu đồng thời trong khi tiếp tục can thiệp mạch máu. Quá trình can thiệp mạch, ngay sau khi tiếp cận được động mạch lách, kết quả chụp hình cho thấy nhu mô lách vỡ phức tạp, có động mạch tổn thương gây chảy máu liên tục vào trong ổ bụng với lưu lượng cao. Bệnh nhi được truyền 2 đơn vị khối hồng cầu và 2 đơn vị khối huyết tương trong và sau khi can thiệp gây tắc mạch thành công.

Ngay sau khi được can thiệp cấp cứu kịp thời, các biểu hiện sức khoẻ bệnh nhi tốt lên, huyết áp lên 90/60 mmHg. Đến ngày 24-5, sức khoẻ bệnh nhân tiến triển tốt, dự kiến sẽ sớm được xuất viện.

Sau 7 ngày được can thiệp nút mạch cầm máu do vỡ lách, sức khoẻ bệnh nhi Trần H.H đã ổn định, dự kiến sẽ sớm được xuất viện.

Theo các bác sĩ, ca can thiệp được thực hiện thành công nhờ sự phối hợp khẩn trương và nhịp nhàng giữa các chuyên ngành: Hồi sức - gây mê, Điện quang can thiệp trong thời gian ngắn, bệnh nhân được lựa chọn vật liệu gây tắc mạch phù hợp với thời gian ngắn nhằm chấm dứt việc chảy máu trong ổ bụng. Khó khăn lớn nhất của ca can thiệp là bệnh nhi còn nhỏ tuổi, thể tích tuần hoàn ít, nên các bác sĩ phải chạy đua về thời gian để cầm máu, nếu không, bệnh nhi sẽ sốc giảm thể tích tuần hoàn nhanh hơn so với người trưởng thành; trong khi đó các mạch máu của bệnh nhi nhỏ dẫn đến việc khó tiếp cận động mạch lách.

Chấn thương bụng kín, đặc biệt là ở bệnh nhân đa chấn thương là một trong những nguyên nhân gây tử vong cao, thường gặp ở những bệnh nhân sau các tai nạn (tai nạn sinh hoạt, tai nạn giao thông…) mà nguyên nhân chính do mất máu, giảm thể tích tuần hoàn. Nhiều năm trước đây, việc điều trị cho những bệnh nhân này chủ yếu là phẫu thuật mổ mở để giải quyết cầm máu các tạng bị tổn thương. Với sự phát triển của y học, hiện nay đối với chấn thương bụng kín với các tổn thương tạng đặc thường được ứng dụng điều trị bảo tồn, trong đó có kỹ thuật can thiệp mạch. Điểm ưu việt của điều trị bảo tồn là giúp bệnh nhân nhanh bình phục, ít di chứng về sau.

Các kỹ thuật điện quang can thiệp được triển khai tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh từ năm 2016, đến nay, đã có hàng trăm ca can thiệp mạch được thực hiện, giúp cứu sống nhiều bệnh nhân trong các tình huống nguy cấp.