Bóng xanh ngày cũ

Nắng. Trời như đổ chảo lửa xuống trần gian. Lúa ngoài đồng đã gặt, thóc giòn khô, đất ngâm mình trong nước sôi chờ vụ mới; hàng cây cao như muốn nghiêng mình tìm chỗ trú, cỏ cây xơ xác và hoa… phơi hàng cánh mỏng chịu trận.

Biến đổi khí hậu làm thời tiết ngày càng khắc nghiệt, nắng dữ dội và mưa cũng hết mình.

Thời tiết thay đổi và con người dường như cũng đổi thay. Mùa hè giờ không còn cảnh tụ tập hóng mát mỗi trưa. Tự nhiên nhớ những mùa hè thơ ấu.
Nhà mình ở cuối xóm, ngay cạnh mấy bụi tre và ao nước; đi xuống một chút là vườn cây nhà bác cả, một cái hồ nước rộng ngăn cách hai thôn và lũy tre ven bờ.
Vị trí đắc địa, thoáng mát nên trưa hè nào cổng nhà cũng là nơi tụ tập của cả xóm.
Bố mẹ đi chợ trưa không về, mấy anh em ăn cơm thật sớm, ngủ qua quýt rồi ra tụ hội. Người lớn phe phẩy quạt cói, bàn chuyện làng trên xóm dưới, lũ trẻ con thì nhặt sỏi chơi đủ trò: ô quan, bắt trâu bò, khía tay, đánh chắt…
Mặc nắng chang chang ngoài sân, ngoài ngõ, mặc trong nhà có quạt điện… cứ lần lượt từng người tìm đến bờ ao rợp bóng tre để tìm hơi mát từ cây cối, gió trời. Những câu chuyện không đầu không cuối, không khí nhộn nhạo, huyên náo nhưng thanh bình như tiếp thêm sinh khí cho công việc buổi chiều.
Có khi, có cô, bác mang đỗ, lạc xuống vặt. Mỗi người một tay, loáng cái đã đầy các thúng, thân cây lại được đẩy ra ngoài nắng cho khô. Tiếng cười, nói khen chê được mùa, mất mùa xôn xao. Lũ trẻ con thì không quan tâm chuyện thóc, lúa ngô khoai bởi còn bận tranh cãi về lượt chơi, về những con bò, con trâu bằng sỏi khó tìm, khó bắt. Và tai cũng còn bận dỏng lên đợi tiếng “chút chít” của những hàng kem di động. Nhớ sao những que kem đá được xếp ngay ngắn trong những thùng gỗ bọc xốp, bên trên đậy một lớp vải dầy. Mỗi que kem được rút ra như rút cả niềm hạnh phúc trao cho những đứa trẻ thôn quê. Có lẽ sẽ chẳng bao giờ còn bắt gặp hình ảnh những xe kem hạnh phúc ấy thong thả lăn bánh trên những nẻo đường đầy nắng.
Ngày bố mẹ xây thêm nhà trần bên cạnh nhà ngói, đón cánh thợ trên Lủ xuống làm. Buổi trưa, chẳng thấy ai nghỉ, các chú kéo nhau xuống tận bờ ao to phía dưới mấy lũy tre. Lũ trẻ con rồng rắn theo gót. Đứa lớn lội ao moi đất sét, tìm củ sen, những đứa bé ngồi trên bờ hồi hộp đợi sản phẩm. Đất được nhào nặn thành người, thành nồi niêu, xoong chảo, thành pháo. Các chú thợ rất có nghề, nặn cái gì cũng giống nhưng chỉ ưu tiên nặn cho vài đứa. Và cuộc thi pháo thì vô cùng rôm rả. Cầm nhẹ nhàng pháo đất trên tay, giơ cao, hô to: “Pháo nổ pháo nang, cả làng cùng chịu”. Đồng loạt được đập xuống, pháo nào nổ to nhất, giòn nhất, đáy thủng nhiều nhất là chiến thắng. Nhiều khi cuộc thi mê mải đến chiều chưa kết thúc. Và đến màn đứa nọ, đứa kia bị réo gọi về để đi chăn bò, nhổ cỏ, cấy rau. Bờ tre lại yên ả, xào xạc lá tre khô rụng, đợi đến những buổi trưa sau.
Giờ cả làng không còn một bóng tre, cổng nhà cũ được xây kiên cố, ao lấp xây nhà, trồng cây. Những đứa trẻ chúng mình trưởng thành, rời xóm nhỏ, lấy chồng, đi làm ăn… những người già ở lại, trưa nắng đã có điều hòa, không ai cất công tìm không khí trong lành và chút hơi mát bên ngoài, mà biết tìm ở đâu? Những cái cây mới trồng đơn lẻ, chơ vơ chẳng đủ sức che cho chính mình thì sao che rợp cho những cuộc tụ tập, vui vầy.
Thói quen rồi cũng dần thay đổi, như nắng, như mưa…