Ghi nhận qua giám sát việc thực hiện quy định của pháp luật về tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ

Tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng nhằm xây dựng Quân đội chính quy, tinh nhuệ và hiện đại, góp phần bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền của Tổ quốc. Vừa qua, Ban Pháp chế HĐND tỉnh tiến hành giám sát việc thực hiện các quy định về tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ trên địa bàn tỉnh từ năm 2015 đến 2017. Qua giám sát cho thấy những ưu điểm, hạn chế và những giải pháp quan trọng để làm tiếp tục tốt hơn nữa công tác này thời gian tới.

Thực hiện việc tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ, các địa phương, cơ sở gặp không ít khó khăn như: Yêu cầu của Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 cao hơn về tiêu chuẩn tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ cả về sức khỏe và đạo đức. Trong khi đó, chất lượng sức khỏe của các đối tượng trong độ tuổi sẵn sàng nhập ngũ, nhất là tại thành phố, thị xã, thị trấn có xu hướng giảm sút vì tỷ lệ mắc các tật về mắt cao, một số thanh niên có lối sống không lành mạnh, vướng tệ nạn xã hội. Đa số công dân trong độ tuổi sẵn sàng nhập ngũ có việc làm ổn định trong các khu công nghiệp, một số đi làm ăn xa dài ngày. Quy định của pháp luật về việc xử phạt hành chính đối với hành vi trốn tránh nghĩa vụ quân sự còn thấp, chưa đủ răn đe. Một số cơ quan, đơn vị và người dân chưa thực sự nhận thức đúng, đủ về công tác tuyển quân.

Lực lượng quân sự làm nòng cốt đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị tham gia công tác tuyển quân với nhận thức việc tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu. Từ đó huy động sự tham gia, vào cuộc của đông đảo các tầng lớp nhân dân, các tổ chức đoàn thể.

Cùng với việc chấp hành đầy đủ các bước trong quy trình tuyển quân theo quy định của pháp luật, một số địa phương có giải pháp quyết liệt để bảo đảm công bằng, dân chủ, khách quan trong tuyển quân. Tiêu biểu như thị xã Từ Sơn có phương pháp quản lý, giám sát chặt chẽ quy trình khám tuyển nghĩa vụ quân sự tại Ban CHQS thị xã để tránh tình trạng “chạy” sức khỏe. Năm 2017, Ban CHQS thành phố Bắc Ninh thành lập tổ công tác rà soát, phát hiện 62 trường hợp lợi dụng chính sách tạm hoãn, tạm miễn do có Quyết định nhập học vào các trường Đại học, Cao đẳng để trốn tránh thực hiện nghĩa vụ quân sự, yêu cầu các đối tượng này về thực hiện nghĩa vụ quân sự, đồng thời có kiến nghị với các trường chấp hành nghiêm quy định của pháp luật. Huyện Yên Phong đã tiến hành xử lý hình sự một đối tượng về tội Trốn nghĩa vụ quân sự, tổ chức tuyên truyền rộng rãi cho toàn thể nhân dân để phòng ngừa, giáo dục chung. Với nỗ lực, quyết tâm cao, 3 năm qua toàn tỉnh luôn hoàn thành tốt kế hoạch tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ, giao đúng, giao đủ 100% chỉ tiêu, chất lượng tân binh được bảo đảm.

Kinh nghiệm để thực hiện thành công việc tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ là: Huy động sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương, gắn trách nhiệm của người đứng đầu với kết quả thực hiện nhiệm vụ tuyển quân. Quản lý chặt chẽ công dân trong độ tuổi SSNN, nhất là số công dân có lệnh gọi nhập ngũ, kịp thời phát hiện, giải quyết những vướng mắc, phát sinh. Đồng thời quan tâm chính sách đãi ngộ công dân thực hiện NVQS, nhất là chính sách học nghề, ưu tiên việc làm cho công dân hoàn thành nghĩa vụ trở về địa phương; thực hiện tốt chính sách hậu phương quân đội. Bộ Quốc phòng, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa trong chỉ đạo, kiểm tra, giám sát đối với các trường đại học, cao đẳng trong việc thực hiện di chuyển NVQS. Có chế tài xử lý phù hợp, đủ sức răn đe đối với các trường hợp vi phạm luật NVQS.

Những kết quả thu được qua giám sát là căn cứ để Ban Pháp chế HĐND xây dựng Báo cáo giám sát, kiến nghị các giải pháp hữu hiệu để cấp ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh tiếp tục lãnh, chỉ đạo thực hiện tốt công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ trong thời gian tới.