Ngàn mặt trời rực rỡ

“Bạn sẽ muốn bị hóa đá để không phải rơi lệ khi đọc câu chuyện này”, “ Một thiên tiểu thuyết chứa đựng cả sự lãng mạn và bi kịch, cả đời sống cá nhân và những tham vọng chính trị, cả sự tàn ác của chiến tranh và những điều bị tước đoạt”, “Một cuốn tiểu thuyết lịch sử lãng mạn lấy phụ nữ làm trung tâm… được kể bằng giọng văn vô cùng cuốn hút”…Thật sự có quá nhiều những lời khen ngợi được dành cho Ngàn mặt trời rực rỡ. Lại một lần nữa, Khaled Hosseini khiến cho độc giả của mình không thể dửng dưng khi bắt đầu lật dở từng trang sách.

Từng rất thành công với cuốn tiểu thuyết đầu tiên Người đua diều (đã giới thiệu trên Báo Bắc Ninh), nhà văn người Afghanistan lại tiếp tục thành công khi ông cho ra mắt cuốn tiểu thuyết thứ hai với tựa đề Ngàn mặt trời rực rỡ. Câu chuyện kể về thân phận con người, hơn nữa lại kể về thân phận phụ nữ nên khiến câu chuyện rất ám ảnh và xúc động. Hai người phụ nữ bất hạnh Mariam và Laila, 2 con người cách biệt về tuổi tác, với những tuổi thơ trái ngược nhau, nhưng rồi những biến cố khốc liệt của cuộc đời đã khiến họ phải gặp nhau dưới một mái nhà, trở thành vợ của một người đàn ông, cố gắng tồn tại, sinh con đẻ cái cho anh ta và chịu những trận đòn roi nghiệt ngã. Ngòi bút Khaled Hosseini dẫn dắt câu chuyện tài tình và cảm động đến nhường nào. Cuộc đời của Mariam từ khi sinh ra cho đến lúc chết là những đau khổ và buồn bã. Ngay khi mẹ Nana không phải thốt ra mà phun vào mặt cô từ Harami để rồi cô cũng cảm nhận được đầy đủ sự đau đớn của từ đó, rằng cô là một đứa trẻ không được pháp luật công nhận, chẳng bao giờ được biết đến những thứ người khác có một cách danh chính ngôn thuận, như sự yêu thương, gia đình, tổ ấm hay được mọi người chào đón. Cho dù cha cô  là một ông chủ giàu có, lắm tiền nhiều của thì cuộc sống của đứa trẻ sinh ra trong tội lỗi như cô vẫn là nơi cỏ dại và muỗi sinh sống, một khu ổ chuột. 15 tuổi bị ép buộc phải làm vợ cho một thợ làm giầy tên là Rasheed  hơn cô rất nhiều tuổi. Không tình yêu, không nơi nương tựa, bị chồng dằn vặt, hành hạ, đánh đập tàn nhẫn chỉ vì không thể sinh con. Tất cả những đau đớn thể xác và tinh thần do người chồng gây ra, ở Mariam cuối cùng chỉ còn lại ngọn lửa leo lét của tình người mà cô tìm được nơi để soi sáng và sưởi ấm, đó là Laila…
Laila, kém Mariam gần 20 tuổi. Sinh ra trong một gia đình trung lưu, học thức. Tuổi thơ của cô êm đềm trôi qua cùng nụ cười và hạnh phúc. Cô được cha mình cưng chiều như viên ngọc nhỏ, được người bạn trai từ thuở thiếu thời yêu thương, bảo bọc. Nhưng rồi cuộc đời cô cũng đi theo một ngã rẽ khác khi cha mẹ chết vì cuộc chiến tranh, người bạn trai cũng mất dấu tích. Không còn cha mẹ, không chốn nương tựa, không còn niềm tin và hy vọng, Laila phó mặc cuộc đời mình cho Rasheed để có cơ hội chăm sóc và nuôi dưỡng đứa con - sợi dây kết nối duy nhất của cô với cuộc đời này.
Số phận của hai người phụ nữ cách nhau gần 20 tuổi được kể đan xen trong truyện. Ban đầu, giữa họ chỉ là khối im lặng đông đặc, thờ ơ. Nhưng sau đó, họ đã tìm thấy ở nhau một sự đồng cảm lớn lao khi cùng chịu đựng sự hành hạ tàn bạo của chồng. Hai người phụ nữ, một già, một trẻ lặng lẽ sưởi ấm tâm hồn nhau. Đối với Mariam, những tình cảm của Laila dường như là tình thương nhỏ bé hiếm hoi cuộc đời này dành cho cô. Và khi bị đè nén đến cùng cực đến mức buộc phải giết người chồng chung để cứu Laila thực ra cũng là cứu chính mình...
Bốn thập kỷ biến động và ly tán tại Afghanistan, trải qua từ cuộc Thánh chiến, đến nội chiến và cuộc chiếm đóng của phiến quân Taliban, cuộc sống của những người dân nơi đây không gì hơn là chiến tranh và mất mát. Đặc biệt, thân phận của người phụ nữ Afghanistan, những người phụ nữ phải giấu mình và nỗi khổ đau sau tấm khăn choàng burqa. Khi họ vén tấm màn bí mật bao phủ cuộc đời mình cũng là lúc họ soi rọi cuộc đời ấy vào số phận chung của hàng ngàn phụ nữ Afghanistan khác vẫn tiếp tục tồn tại, mặc cho chiến tranh, ly tán, mặc cho “tất cả những câu chuyện của người Afghanistan đều được đánh dấu bằng chết chóc, mất mát, đau thương không thể tưởng tượng nổi…”.
Tuy nhiên, cũng có một Afghanistan rất khác trong Ngàn mặt trời rực rỡ. Đó là một Afghanistan chưa từng được khám phá và chạm đến: đau thương nhưng đẹp đẽ và ngập tràn hy vọng. Với Ngàn mặt trời rực rỡ, từ đây người ta đã có thể gọi Afghanistan là xứ sở của yêu thương và khát vọng yêu thương.
Tạp chí Time đã xếp Ngàn mặt trời rực rỡ ở vị trí thứ 3 trong 10 tiểu thuyết xuất sắc nhất thế giới năm 2007.